دانشمندان با قدرتمندترین تلسکوپ خورشیدی جهان در هاوایی، با کیفیت‌ترین و دقیق‌ترین تصاویر را از یک انفجار عظیم خورشیدی (از کلاس X) ثبت کردند که ساختارهای حلقوی بسیار ریز در اتمسفر خورشید را نیز نشان می‌دهد.
به گزارش تکناک، این کشف به گفته پژوهشگران، نقطه عطفی در علم خورشیدشناسی محسوب می‌شود.
فهرست مطالب
جزئیات کشف
این تصاویر که در طول‌موج H-alpha (656.28 nm) گرفته شده‌اند، برای اولین بار ساختارهای حلقوی و تاریک را در اتمسفر داغ خورشید (تاج) با جزئیاتی بی‌سابقه نشان می‌دهند. این انفجار خورشیدی عظیم که در تاریخ ۸ آگوست ۲۰۲۴ (۱۸ مرداد ۱۴۰۳) رخ داد، از قدرتمندترین نوع (کلاس X) بود. این اتفاق، اولین باری است که تلسکوپ پیشرفته اینوی موفق به ثبت چنین انفجار مهیبی شده است.
کول تامبوری، نویسنده اصلی پژوهش، می‌گوید: این انفجارها از پرانرژی‌ترین رویدادهای خورشید هستند و ما خوش‌شانس بودیم که این یکی را در بهترین شرایط رصدی ثبت کردیم.
کوچک‌ترین حلقه‌های تاجی خورشید
حلقه‌های تاجی، ساختارهای قوسی شکل و بسیار داغی در اتمسفر خورشید هستند که تحت تأثیر میدان مغناطیسی آن تشکیل می‌شوند. وقتی این میدان مغناطیسی ناگهان تغییر شکل دهد (بپیچد یا پاره شود)، این حلقه‌ها می‌توانند منجر به انفجارهای ناگهانی و قدرتمندی به نام انفجارها یا شراره‌های خورشیدی شوند.
دانشمندان با کمک دوربین‌های پیشرفته تلسکوپ خورشیدی اینوی، توانستند تصاویری از حلقه‌های تاج خورشید ثبت کنند که پهنای برخی از آنها تنها ۲۱ کیلومتر بود و به‌طور میانگین حدود ۴۸ کیلومتر اندازه داشتند. این اندازه‌گیری‌ها برای نخستین بار نشان دادند که چنین ساختارهای بسیار کوچک و ظریفی واقعاً وجود دارند؛ چیزی که تا پیش از این فقط در نظریه‌ها پیش‌بینی شده بود.
تامبوری توضیح داد: اگر این حلقه‌ها واقعاً اجزای اصلی تاج خورشید باشند، یعنی ما برای اولین بار توانسته‌ایم هر حلقه را به‌صورت جداگانه ببینیم، نه فقط مجموعه‌ای از آنها. مثل این است که به‌جای دیدن یک جنگل از دور، حالا بتوانیم تک‌تک درخت‌ها را از نزدیک ببینیم.
فناوری پیشرفته و اهمیت کشف
تلسکوپ خورشیدی اینوی با استفاده از فیلتر H-alpha می‌تواند جزئیات سطح خورشید را تا اندازه ۲۴ کیلومتر ثبت کند؛ یعنی دقتش بیش از ۲.۵ برابر بیشتر از هر تلسکوپ خورشیدی دیگری است. جالب اینجاست که دانشمندان در حال بررسی بخش‌های دیگری از خورشید بودند، اما همین داده‌ها باعث شد ساختارهای بسیار ریز و ناشناخته‌ای دیده شوند که قبلاً قابل تشخیص نبودند.
ماریا کازاچنکو، یکی از دانشمندان پروژه، این کشف را جذاب‌تر از هدف اولیه تحقیق توصیف می‌کند.
این کشفیات به دانشمندان کمک می‌کند تا مدل‌های رایانه‌ای خود از انفجارهای خورشیدی را دقیق‌تر کنند و نحوه وقوع این انفجارها را بهتر درک نمایند. در نهایت، این پیشرفت می‌تواند به پیش‌بینی بهتر آب‌وهوای فضایی (مانند طوفان‌های خورشیدی) بینجامد؛ پدیده‌هایی که می‌توانند GPS، شبکه‌های برق و ارتباطات رادیویی روی زمین را مختل کنند.
