پژوهشی جدید نشان میدهد که با افزایش پرتاب موشکها و سفینههای فضایی، احتمال برخورد زبالههای فضایی با هواپیماهای مسافربری در حال افزایش است و میتواند به یک تهدید مرگبار تبدیل شود.
به گزارش تکناک، با رشد چشمگیر پرتاب ماهوارهها و موشکها توسط شرکتهای خصوصی مانند SpaceX و پروژههایی همچون Starlink، نگرانیها درباره افزایش زبالههای فضایی و خطرات ناشی از آن افزایش یافته است. پژوهشگران دانشگاه بریتیش کلمبیا در مطالعات خود مسیر سقوط بدنههای موشکی را بررسی و آنها را با دادههای پروازهای جهانی مقایسه کردهاند.
طبق این پژوهش، بدنههای موشکی که به صورت کنترلنشده به جو زمین بازمیگردند، میتوانند تهدیدی برای هواپیماهای در حال پرواز باشند. در حال حاضر بیش از ۲۳۰۰ بدنه موشک در مدار زمین وجود دارد، که سرنوشت آنها ورود کنترلنشده به جو است.
این مطالعه نشان میدهد که پرتراکمترین مناطق، مانند اطراف فرودگاههای بزرگ، سالانه ۰.۸ درصد احتمال دارند که تحت تأثیر سقوط زبالههای فضایی قرار بگیرند. این نرخ در مناطق هوایی پرتردد مانند: شمال شرقی ایالات متحده، شمال اروپا و شهرهای بزرگ آسیا-اقیانوسیه به ۲۶ درصد افزایش مییابد.
پژوهشگران هشدار دادهاند که حتی قطعاتی از زبالههای فضایی به وزن یک گرم میتوانند به طور جدی به شیشه جلو یا موتور هواپیماها آسیب برسانند.
بر اساس برآوردهای شرکت Aerospace Corporation، احتمال برخورد یک هواپیما با زبالههای فضایی حدود ۱ در ۱۰۰,۰۰۰ میباشد، رقمی که از نظر کارشناسان بسیار بالا است.
یکی از مشکلات اصلی، دشواری در ردیابی دقیق این زبالهها است. این موضوع باعث میشود که مقامات مسئول مجبور شوند بهعنوان یک اقدام احتیاطی، مناطق وسیعی از حریم هوایی را ببندند، که باعث تأخیر و لغو پروازها میشود.
پژوهشگران تأکید کردهاند که این وضعیت، مقامات را در یک دوراهی قرار میدهد: آیا باید حریم هوایی را برای ایمنی بیشتر بست؟ یا به دلیل هزینههای اقتصادی، ریسک را پذیرفت؟
یکی از نمونههای این تهدید، ورود مجدد کنترلنشده بدنه موشک Long March 5B در سال ۲۰۲۲ بود، که در نهایت در اقیانوس سقوط کرد. این حادثه نگرانیهایی درباره ایمنی مناطق پرجمعیت و ضرورت اتخاذ تدابیر پیشگیرانه ایجاد کرد.
همچنین سقوط یک قطعه بزرگ از زبالههای فضایی در سال گذشته که از میان سقف یک خانه در فلوریدا عبور کرد، نمونه دیگری از خطرات بالقوه این پدیده است.
پژوهشگران پیشنهاد کردهاند که برای کاهش خطرات ناشی از زبالههای فضایی، فناوری ورود کنترلشده موشکها به جو بهطور گستردهتری مورد استفاده قرار گیرد. در حال حاضر، این روش کمتر از ۳۵ درصد از پرتابهای فضایی را شامل میشود. در صورت اجرای این فناوری، میتوان مسیر بازگشت این اشیا را کنترل و از سقوط آنها روی مناطق پرجمعیت جلوگیری کرد.
مطالعه مذکور تأکید میکند که مقامات هوانوردی در دهههای آینده با چالش ورود کنترلنشده زبالههای فضایی مواجه خواهند بود. کارشناسان هشدار دادهاند که همکاری میان دولتها و بخش خصوصی ضروری است و نباید منتظر یک فاجعه بود تا اقدامات پیشگیرانه انجام شود.
با توجه به افزایش تعداد پرتابهای فضایی و رشد صنعت هوافضا، چالشهای مرتبط با زبالههای فضایی همچنان ادامه خواهد داشت و نیازمند راهکارهای فوری و مؤثر برای مدیریت این تهدید است.
