وزارت امور اقتصادی تایوان اعلام کرد که محدودیتهای تازه چین در صادرات عناصر نادر خاکی، تأثیر قابل توجهی بر تولید تراشه این کشور نخواهد داشت.
به گزارش تکناک، این اظهارات که نخستینبار توسط خبرگزاری رویترز در 12 اکتبر گزارش شد، تنها چند روز پس از آن انتشار یافت که پکن مجموعه جدیدی از عناصر نادر سنگین از جمله هولمیوم، اربیوم، تولیوم، یوروپیوم و ایتربیوم را به فهرست اقلام مشمول مجوز صادرات اضافه کرد و دامنه این مقررات را به مواد و فناوریهای فرآوری مرتبط نیز گسترش داد. مقامهای تایپه تأکید کردند که این فلزات خاص در فرایند تولید ویفر توسط شرکت TSMC مورد استفاده قرار نمیگیرند و تایوان پیشتر مشتقات عناصر نادر را از متحدان خود در اروپا، ژاپن و ایالات متحده آمریکا تأمین کرده است.
با وجود این، اگرچه کارخانههایی مانند TSMC به طور مستقیم به عناصری مانند هولمیوم یا تولیوم وابسته نیستند، اما عناصر نادر همچنان در لایههای عمیقتر زنجیره فناوری، بهویژه در تولید آهنرباهای فوققدرتمند، نقشی اساسی دارند. از همین نقطه ممکن است تأثیرات غیرمستقیم این محدودیتها آغاز شود، حتی اگر خود فرایند تولید تراشه بیدردسر ادامه یابد.
قوانین جدیدی که از 9 اکتبر اجرایی شدهاند، بخشی از کارزار گسترده چین برای افزایش کنترل خود بر زنجیرههای تأمین عناصر نادر خاکی هستند. وزارت بازرگانی چین اعلام کرده است که این محدودیتها با هدف حفاظت از امنیت و منافع ملی اعمال میشوند، اما لحن این بیانیهها یادآور اقدامهای پیشین پکن برای استفاده ابزاری از برتری خود در بازار مواد خام، در واکنش به محدودیتهای صادراتی ایالات متحده آمریکا است.
برخلاف دورهای قبلی که بر عناصری مانند نئودیمیوم و دیسپروزیم متمرکز بودند، این مرحله جدید عناصر خاصتر اما استراتژیکتری را هدف گرفته است. بهعنوان نمونه، یوروپیوم هنوز در برخی از فسفرهای نمایشگر با راندمان بالا کاربرد دارد و ایتربیوم در لیزرهای تخصصی و سامانههای خنککننده نقش ایفا میکند.

نکته مهمتر آن است که قوانین جدید صدور مجوز فقط شامل صادرات مواد خام نمیشود، بلکه هرگونه محصول مشتقشده، مستندات فنی و حتی موارد استفادهای که «حساس» تشخیص داده شوند را هم در بر میگیرد. این موارد شامل تراشههای هوش مصنوعی، فناوریهای کوانتومی و سختافزارهای پیشرفته دفاعی میشوند. هرچند چین تأکید کرده است که همچنان مجوزها صادر خواهند شد، اما افزایش روند اداری و اعمال سلیقه در صدور مجوز میتواند فرایند صادرات را به طور قابل توجهی کُند نماید.
وزارت اقتصاد تایوان در کماهمیت جلوه دادن تهدید برای تولید تراشه اشتباه نمیکند، اما دنیای فناوری فقط به سیلیکون محدود نیست. برای مثال، هارددیسکها به محرکهای صوتی و موتورهای محوری متکی هستند، که با آهنرباهای بسیار قدرتمند ساخته میشوند. این آهنرباها معمولاً برای حفظ پایداری مغناطیسی در دماهای بالا به عناصر نادر سنگین وابسته میباشند. هرچه چین فشار بیشتری بر صادرات وارد کند، احتمال آن بیشتر میشود که تولیدکنندگان قطعات و هارددیسکها، نخستین قربانیان واقعی این سیاستها باشند.
بنابراین، هرچند در حال حاضر نشانهای وجود ندارد که کارخانههای تولید تراشه در تایوان به طور مستقیم از این مرحله از محدودیتهای صادراتی چین آسیب ببینند، اما پکن برای ایجاد اختلال در زنجیرههای تأمین نیازی ندارد که صنعت نیمههادی را هدف بگیرد. با طولانیتر شدن روند صدور مجوزها و گسترش دامنه نظارت و اجرا، تنش و اصطکاک در لایههای پاییندست زنجیره تأمین بهتدریج افزایش خواهد یافت.