بیش از ۱۰ درصد از جمعیت بریتانیا با بیماری‌های مزمن کلیه دست و پنجه نرم می‌کنند و هر ساله بیش از ۶۰۰ هزار نفر دچار آسیب حاد کلیه می‌شوند؛ وضعیتی که در آن عملکرد کلیه‌ها به‌طور ناگهانی مختل می‌شود، اما امکان بازیابی آن وجود دارد.
به گزارش تکناک، کلیه‌ها نقش حیاتی در حفظ سلامت بدن ایفا می‌کنند. آنها مواد زائد، مایعات اضافی و الکترولیت‌هایی (مواد معدنی) مانند سدیم و پتاسیم را از خون فیلتر کرده و همچنین در تنظیم فشار خون، تولید گلبول‌های قرمز و تعادل کلسیم مؤثر هستند.
وقتی کلیه‌ها دچار آسیب می‌شوند، عملکرد فیلترکنندگی آنها کاهش می‌یابد که می‌تواند منجر به تجمع سموم، احتباس مایعات و عدم تعادل الکترولیت‌ها شود. این مشکلات در صورت تداوم می‌توانند باعث بیماری‌های قلبی، فشار خون بالا و پوکی استخوان شوند. آسیب مزمن به کلیه‌ها حتی می‌تواند منجر به نارسایی کلیوی شود.
اما خبر خوب این است که با تغییر چند عادت ساده در سبک زندگی، می‌توان از آسیب به کلیه‌ها پیشگیری کرد.
در ادامه با ۷ عادت خطرناک برای سلامت کلیه‌ها آشنا می‌شوید.
۱. استفاده مکرر از مسکن‌ها
داروهای مسکن ضدالتهابی بدون نسخه مانند ایبوپروفن و آسپرین می‌توانند به لوله‌های ریز کلیه (توبول‌ها) آسیب برسانند. این آسیب به‌ویژه در افراد مسن یا کسانی که بیماری زمینه‌ای دارند، بیشتر رخ می‌دهد.
اگر به بیماری مزمن کلیه مبتلا هستید، از مصرف این داروها بدون تجویز و نظارت پزشک خودداری کنید. همچنین توصیه می‌شود این داروها را در کمترین دوز مؤثر و برای کوتاه‌ترین زمان ممکن مصرف کنید.
۲. کم‌آبی بدن و مصرف ناکافی آب
بدن برای دفع مواد زائد به آب نیاز دارد. مصرف ناکافی آب، به‌ویژه در هوای گرم، می‌تواند منجر به غلیظ شدن ادرار، تشکیل سنگ کلیه و عفونت ادراری شود که هر دو به کلیه‌ها آسیب می‌زنند.
توصیه عمومی برای تامین آب کافی، مصرف روزانه ۱.۵ تا ۲ لیتر آب (حدود ۶ تا ۸ لیوان) برای بزرگسالان سالم است. افرادی با شرایط خاص مثل نارسایی قلبی یا کبدی باید طبق توصیه پزشک اقدام کنند.
۳. مصرف بیش از حد الکل
الکل موجب کاهش آب بدن و اختلال در عملکرد کلیه‌ها می‌شود. همچنین باعث افزایش فشار خون شده و به‌طور غیرمستقیم از طریق آسیب به کبد، بار اضافی بر کلیه‌ها وارد می‌کند.
بر اساس توصیه سازمان بهداشت جهانی، حداکثر مصرف مجاز برای مردان و زنان ۱۴ واحد الکل در هفته است. بهتر است این میزان در طول هفته پخش شده و چند روز در هفته بدون الکل سپری شود.
۴. سیگار کشیدن
سیگار فقط باعث سرطان یا بیماری قلبی نمی‌شود؛ بلکه با ایجاد فشار اکسیداتیو و آسیب به رگ‌های خونی، به کلیه‌ها نیز صدمه می‌زند. مواد سمی مانند کادمیوم در دود سیگار مستقیماً به سلول‌های کلیه آسیب می‌زنند.
هیچ سطحی از مصرف سیگار ایمن نیست؛ بنابراین بهترین اقدام، ترک کامل سیگار است.
۵. اضافه وزن و چاقی
شاخص توده بدنی (BMI) بالاتر از ۲۵ به‌عنوان اضافه‌وزن شناخته می‌شود، اما چربی شکمی نیز شاخص مهم‌تری برای بیماری‌های کلیوی و قلبی است. چاقی همچنین از طریق تغییرات هورمونی در بافت چربی، می‌تواند عملکرد کلیه‌ها را مختل کند.
برای حفظ سلامت کلیه‌ها، ترکیبی از رژیم غذایی سالم و ورزش منظم (۳۰ دقیقه ورزش هوازی در ۵ روز هفته) توصیه می‌شود.
۶. مصرف بیش از حد غذاهای فراوری‌شده و پرنمک
غذاهای فراوری‌شده مانند سوسیس، نوشابه‌های گازدار و نان‌های صنعتی، حاوی نمک، چربی، قند و افزودنی‌های شیمیایی هستند. مطالعات نشان داده‌اند که مصرف زیاد این غذاها با افزایش ۲۴ درصدی خطر ابتلا به بیماری مزمن کلیه همراه است.
همچنین مصرف زیاد نمک می‌تواند منجر به افزایش فشار خون و اختلال در تعادل سدیم-پتاسیم شود.
حداکثر مصرف مجاز نمک روزانه، ۶ گرم (معادل یک قاشق چای‌خوری) است.
۷. کم‌خوابی یا خواب بیش از حد
خواب نامناسب یکی از عوامل خطرناک ابتلا به بیماری کلیوی است. تحقیقات نشان می‌دهند که خواب کمتر از ۶ ساعت یا بیش از ۱۰ ساعت در شبانه‌روز می‌تواند به کلیه‌ها آسیب بزند.
بهترین میزان خواب شبانه برای بیشتر افراد بین ۷ تا ۹ ساعت است.
اگرچه عواملی مانند سن و سابقه خانوادگی قابل تغییر نیستند، اما بسیاری از عوامل قابل کنترل در سبک زندگی نقش مهمی در سلامت کلیه‌ها دارند. با کنار گذاشتن این ۷ عادت مضر، می‌توانید به سلامت کلیه‌های خود کمک کنید و از بیماری‌های مزمن جلوگیری نمایید.
