انگلی به نام توکسوپلاسما گوندی (Toxoplasma gondii) که تاکنون بیش از دو میلیارد نفر را در جهان آلوده کرده است، می‌تواند به مغز نفوذ کند و رفتار انسان را تغییر دهد.
به گزارش تکناک، تحقیقات جدید نشان می‌دهند این انگل تک‌سلولی که میزبان اصلی آن گربه‌ها هستند، ممکن است با اختلالات روانی مانند: اسکیزوفرنی و تغییرات خلق‌وخو مرتبط باشد.
این انگل که به طور پنهانی در بدن حدود یک‌سوم جمعیت جهان زندگی می‌کند، در گذشته بی‌خطر تلقی می‌شد، اما اکنون تحقیقات جدید نشان داده‌اند که ممکن است تأثیرات جدی بر رفتار و روان انسان داشته باشد.
فهرست مطالب
انگل توکسوپلاسما گوندی از کجا می‌آید؟
انگل توکسوپلاسما گوندی اغلب از طریق گربه‌ها به انسان منتقل می‌شود. گربه‌ها میزبان نهایی این انگل هستند، اما برای آنکه وارد بدن گربه شود، ابتدا باید از بدن میزبان واسطه‌ای مانند موش یا جوندگان عبور کند.
در مطالعاتی که روی موش‌ها انجام شد، مشخص گردید که موش‌های آلوده به این انگل از گربه‌ها نمی‌ترسند و حتی به بوی ادرار گربه جذب می‌شوند! این رفتار غیرعادی می‌تواند جان آنها را به خطر بیندازد و چرخه انتقال انگل را کامل کند.
انسان چگونه به انگل توکسوپلاسما گوندی آلوده می‌شود؟
راه‌های انتقال این انگل به انسان عبارت‌انداز:
- تماس با مدفوع گربه آلوده
- خوردن گوشت نپخته یا غذای آلوده به این انگل
- تماس با خاک آلوده
- در موارد نادر انتقال از طریق خون یا پیوند عضو
تغییرات رفتاری در انسان‌های آلوده
دکتر یاروسلاو فلگر از دانشگاه چارلز در پراگ در اوایل دهه ۲۰۰۰، متوجه شد که یک نوع انگل می‌تواند روی رفتار انسان تأثیر بگذارد. او دید که مردان آلوده به این انگل معمولاً پرخاشگرتر و اهل ریسک هستند، اما زنان آلوده بیشتر سعی می‌کنند طبق قوانین و هنجارهای اجتماعی رفتار کنند.
آیا این انگل با بیماری‌های روانی مرتبط است؟
مطالعه‌ای در سال ۲۰۱۲ در مجله Schizophrenia Bulletin منتشر شد، که ارتباط میان انگل توکسوپلاسما و اختلالات روانی را بررسی می‌کرد.
در سال ۲۰۱۶ نیز تحلیل جدیدی در مجله Acta Psychiatrica Scandinavica رابطه میان این انگل و اختلالات روانی را تأیید کرد. البته لازم به ذکر است که این مطالعات فقط وجود یک ارتباط را نشان داده‌اند و رابطه علنی نبودند.
انگل توکسوپلاسما گوندی چگونه بر مغز تأثیر می‌گذارد؟
یکی از ویژگی‌های نگران‌کننده این انگل، توانایی آن در عبور از سد خونی-مغزی است. انگل پس از ورود به مغز می‌تواند کیست‌هایی در نواحی مرتبط با ترس، تصمیم‌گیری و احساسات ایجاد کند.
مطالعه‌ای در مجله PLOS ONE نشان داده که این انگل دارای دو ژن فعال است، که آنزیمی مشابه آنزیم تولیدکننده دوپامین (هورمون لذت و انگیزه) تولید می‌کند. این موضوع می‌تواند توضیحی برای تغییر رفتار افراد آلوده باشد.
چه افرادی در معرض خطر هستند؟
بیشتر افراد آلوده به این انگل علائم خاصی ندارند، اما در موارد خاص، مانند موارد زیر ممکن است جان افراد در خطر باشد:
- زنان باردار: خطر انتقال به جنین و ایجاد ناهنجاری‌های شدید
- افراد با سیستم ایمنی ضعیف: مانند بیماران مبتلا به ایدز یا تحت شیمی‌درمانی
انگل توکسوپلاسما گوندی صرفاً یک انگل بی‌خطر محسوب نمی‌شود. تحقیقات جدید نشان می‌دهند که این موجود می‌تواند با رفتار، خلق‌وخو و حتی سلامت روان ما در ارتباط باشد. رعایت بهداشت فردی، پخت کامل گوشت و اجتناب از تماس مستقیم با مدفوع گربه‌های غیرخانگی، از راه‌های پیشگیری از این آلودگی پنهان هستند.
