ثبت تصاویری کم‌ نظیر از تاج خورشید با اجرای خورشیدگرفتگی مصنوعی

دو فضاپیمای اروپایی با اجرای یک خورشیدگرفتگی مصنوعی در مدار زمین، موفق به ثبت تصاویر بی‌سابقه‌ای از تاج خورشید شدند.

به گزارش تک‌ناک، تاج خورشیدی بخشی از جو بیرونی خورشید است، این تاج معمولاً به دلیل نور شدید بخش‌های داخلی خورشید قابل مشاهده نیست. در خورشیدگرفتگی طبیعی، ماه جلوی نور خورشید را می‌گیرد و باعث می‌شود که تاج خورشید برای لحظاتی دیده شود. اما خورشیدگرفتگی‌ها بسیار کوتاه، نادر و محدود به مناطق خاصی از زمین هستند، بنابراین دانشمندان باید دقیقاً در مسیر سایه‌ ماه قرار بگیرند تا بتوانند آن را بررسی کنند.

آژانس فضایی اروپا (ESA) برای رفع این محدودیت، مأموریت تازه‌ای را با نام Proba-3 طراحی و پرتاب کرده است. این مأموریت شامل دو فضاپیما است که به‌ طور هماهنگ عمل می‌کنند؛ یکی از فضاپیماها نور شدید خورشید را مسدود می‌کند و دیگری که در فاصله‌ای مشخص قرار دارد، با دوربین ویژه‌ خود تصاویر واضحی از تاج خورشید ثبت می‌کند. این شبیه‌سازی دقیق، همانند خورشیدگرفتگی طبیعی عمل می‌کند.

فناوری Proba-3 و ثبت تصاویری از تاج خورشید

هماهنگ‌سازی حرکت دو فضاپیما برای ایجاد یک خورشیدگرفتگی مصنوعی، چالشی پیچیده و دشوار است. مأموریت آزمایشی Proba-3 ثابت کرد که فضاپیماها می‌توانند با دقت بسیار بالا در کنار یکدیگر و با فاصله کنترل‌شده پرواز کنند. این فناوری پیشرفته، پایه و اساس مأموریت‌های آینده خواهد بود، که از جمله آنها می‌توان به ساخت تلسکوپ‌های فضایی دقیق‌تر و جمع‌آوری زباله‌های مداری اشاره کرد.

این الگوی پرواز فوق‌العاده دقیق، امکان ثبت اولین تصاویر از تاج خورشید توسط Proba-3 را در ژوئن ۲۰۲۵ فراهم کرد. مأموریت Proba-3 علاوه بر نمایش فناوری پرواز گروهی دقیق، به دانشمندان در پیش‌بینی آب‌وهوای فضایی و محافظت از ماهواره‌ها کمک خواهد کرد.

اهمیت علمی و پیش‌بینی آب‌وهوای فضایی

مأموریت Proba-3 علاوه بر تصویربرداری از تاج خورشید، در حال مطالعه‌ ذرات پرانرژی پرتاب‌شده از خورشید است. این ذرات می‌توانند پس از رسیدن به زمین، پدیده‌ زیبای شفق قطبی را ایجاد کنند، اما در عین حال تهدیدی جدی برای ماهواره‌های در حال گردش محسوب می‌شوند.

دانشمندان امیدوار هستند که این مأموریت با افزایش شناخت از رفتار خورشید، زمینه‌ساز پیش‌بینی دقیق‌تر طوفان‌های خورشیدی و کاهش خطرات احتمالی برای فناوری‌های فضایی شود.