چرا بخشیدن خود سخت است و چطور می ‌توان از پس آن برآمد؟

مطالعه‌ای جدید از دانشگاه فلیندرز استرالیا نشان داده که چرا بخشیدن خود در این حد سخت است و احساس گناه، شرم و سرزنش شخصی سال‌ها باقی می‌مانند.

به گزارش تک‌ناک، پژوهشگران تأکید کردند که خودبخشی یک فرایند پیچیده روانی است و با رها کردن یا فراموش کردن تفاوت دارد.

این تحقیق جدید که در مجله Self and Identity منتشر شده،‌ نشان داده است که بسیاری از افراد پس از اشتباهات یا تجربه‌های سخت، همچنان در چرخه گناه، پشیمانی و شرم باقی می‌مانند.

این تحقیق با بررسی تجربه‌های واقعی ۸۰ نفر انجام شد. افرادی که نتوانسته بودند خود را ببخشند، هنوز هم آن اتفاق را طوری حس می‌کردند که انگار تازه رخ داده است، حتی اگر سال‌ها گذشته باشد. بسیاری از آنها بارها آن لحظه را در ذهن خود مرور می‌کردند و این احساس را داشتند که نمی‌توانند در زندگی جلو بروند.

بخشیدن خود یک رها کردن ساده نیست

دکتر لی‌دیا وودیت، استاد روان‌شناسی و پژوهشگر اصلی این مطالعه گفت: «خودبخشی فقط به معنای فراموش کردن یا رها کردن گذشته نیست. افرادی که توانسته‌اند خود را ببخشند، هنوز گاهی به آن رویداد فکر می‌کنند یا حتی احساس شرم و گناه دارند، اما شدت این احساسات بسیار کمتر است و دیگر کنترل زندگی‌ آنها را در دست ندارد.»

این افراد با تمرکز بر آینده، پذیرش محدودیت‌های خود و بازگشت به ارزش‌های شخصی توانسته‌اند خود را ببخشند.

در مقابل، کسانی که احساس کرده بودند به فردی عزیز مانند فرزند، شریک یا دوست خود آسیب زده‌اند، یا خود قربانی شده بودند، بیشترین دشواری را در بخشیدن خود تجربه می‌کردند.

بازنگری در معنای بخشیدن خود

پژوهشگران بیان کردند که شرم، احساس گناه و سرزنش خود فقط زمانی به‌وجود نمی‌آید که کسی اشتباهی کرده باشد، حتی زمانی که فرد بیش از حد مسئولیت‌پذیر است یا دچار آسیب‌های اخلاقی شده، ممکن است این احساس‌ها را تجربه کند.

پروفسور وودیت در این باره توضیح داد: «این احساس‌ها نشان می‌دهند که مغز ما درگیر حل یک مسئله‌ اخلاقی یا روانی است. آسیب اخلاقی می‌تواند حس کنترل بر زندگی و نیاز به پذیرفته شدن توسط دیگران را دچار مشکل کند. بخشیدن خود، در واقع راهی برای بازسازی این حس‌ها و هویت اخلاقی ما است.»

همچنین این تحقیق نشان داد که خودبخشی یک فرایند طولانی و تدریجی است، که نیازمند زمان، بازاندیشی و اغلب حمایت دیگران است.

پروفسور وودیت بیان کرد: «کمک به کسی برای بخشیدن خود، فقط گفتن تو اشتباه نکردی یا مقصر تو نیستی، نیست بلکه باید به او کمک کنیم بفهمد چرا احساس شرم و گناه دارد و چطور می‌تواند خود را از درون ترمیم کند.»

پیامدها برای روانشناسی و جرم‌شناسی

دکتر ملیسا دول-پالومبو، یکی دیگر از پژوهشگران این مطالعه تأکید کرد که این یافته‌ها برای درک احساس گناه و مسئولیت در رفتار مجرمانه و توان‌بخشی، ارزشمند است.

وی تصریح کرد: «ما از داستان‌های واقعی افراد درباره تجربه‌های دردناک‌ آنها استفاده کردیم، حتی تجربه‌هایی که مربوط به چند دهه قبل بودند. این روایت‌ها کمک کردند که بفهمیم آدم‌ها چطور سال‌ها با احساس گناه، شرم و سرزنش زندگی می‌کنند.»