به گفته ناسا، منظومه شمسی در 9 اکتبر 2022 با یک انفجار پرتو گاما برخورد کرد که درخشانترین برخورد از آغاز تمدن بشری بوده است و منجر به کور شدن حسگرهای ماهواره فضایی شد.
به گزارش تکناک، یکی از موارد شگفتانگیزی که علم گاهی با آن مواجه میشود، انفجار پرتو گاما است. در سال 1963، برای کمک به اجرای پیمان منع جزئی آزمایش هستهای، ایالات متحده مجموعهای از ماهوارههای Vela را پرتاب کرد که برای شناسایی انفجارهای هستهای در سطح زمین یا در جو طراحی شده بودند. شگفتی در سال 1967 زمانی روی داد که Vela 3 و 4 انفجاری از پرتوهای گاما را شناسایی کردند که نه از زمین، بلکه از فضای خارج از جو بیرون آمده بودند.
از آن زمان، انفجارهای پرتو گاما به دلیل رویدادهای پرانرژی که باعث ایجاد آنها می شوند و سرنخ هایی از ماهیت جهان ارائه را می دهند، توجه علمی زیادی را به خود جلب کرده اند.
به گفته ناسا، در 8 اکتبر 2022، اولین نشانه ها از احتمال وقوع رویدادی که هر 10 هزار سال رخ می دهد و از فاصله 32 میلیارد کیلومتری ما نشات می گیرد، دیده شد.
ناسا تأیید کرده است که منظومه شمسی ما در 9 اکتبر 2022، با یک انفجار پرتو گاما برخورد کرد که از فاصله 1900 سال نوری از ما نشات گرفته بود. این رویداد، درخشانترین برخورد از آغاز تمدن بشری بوده است و آژانس فضایی احتمال وقوع آن را هر 10 هزار سال یک بار عنوان می کند. وقوع این رویداد، حسگرهای ماهواره فضایی را کور کرد.
ابزارهای کاوشگر وویجر 1 در اعماق فضا یک پرش ناگهانی در انرژی بالا را شناسایی کردند. عبور این انفجار درخشان پرتوی گاما از ناحیه درونی منظومه شمسی 30 ساعت طول کشید و بسیاری از حسگر های فضایی را به مدت 10 ساعت کور کرد.
منابع مختلفی شامل تلسکوپ فضایی پرتو گامای فرمی ناسا، رصدخانه سوئیفت نیل گرلز و دیگران، انفجار GRB 221009A را شناسایی کردهاند. این انفجار از نقطهای در صورت فلکی ساگیتا در فاصله 2.5 میلیارد سال نوری از ما و در زمانی به مدت 1.9 میلیارد سال پیش رخ داده است. این انفجار نه تنها 70 برابر درخشانتر از هر چیز قبلی بود، بلکه طیف الکترومغناطیسی آن از رادیو تا پرتوهای گاما، حتی 15 بخش را در بر گرفته است.
متأسفانه، اگرچه منبع انفجار GRB 221009A توسط تلسکوپ فضایی پرتو گامای فرمی ناسا و رصدخانه سوئیفت نیل گرلز شناسایی شده است، اما مشخص شده است که این انفجار در خطی قرار دارد که مستقیماً از خط مرکزی کهکشان ما می گذرد، به این معنی که دهها هزار سال نوری گاز و غبار از آن محافظت می کند. به همین دلیل، مشاهده مستقیم منبع انفجار محال است، اما امواج رادیویی مرتبط با انفجار به علت نفوذ پذیری بیشتر، می توانند به عنوان یک درخشش پس از انفجار برای دهها سال آینده قابل مشاهده باشند.
تولد یک سیاهچاله محتمل ترین مکانیسمی است که باعث ایجاد این انفجار شده است؛ زیرا هسته یک ستاره پرجرم در پایان عمر به درون خود فرو میریزد و در نتیجه یک ابرنواختر ایجاد میشود. با جذب ماده در مجاورت خود، جفت ذرات جت در جهت مخالف با سرعت نور ایجاد میشود. امواج ضربه ای این جت ها به نوبه خود پرتوهای گاما تولید می کنند.
از آنجایی که انفجار از نظر کیهانی در فاصله نزدیکی است، فرصتی منحصر به فرد برای به دست آوردن اطلاعات بیشتر در مورد این رویداد فراهم شده است. به عنوان مثال، این فرصت برای بررسی مکانیسم های سیاهچاله ها و بررسی ابرهای گرد و غباری است که انفجار از آنها عبور کرد و باعث تحریک اشعه ایکس شد.