جایزه نوبل پزشکی 2023 به کاتالین کاریکو بیوشیمیدان و درو وایسمن ایمونولوژیست به دلیل اکتشافاتی که امکان ساخت واکسنهای mRNA علیه کووید-19 را فراهم کرد، اعطا شد.
به گزارش تکناک، بسیاری از جهان در طول همه گیری کووید، با توسعه سریع واکسنهای فایزر و مدرنا، با تکنولوژی mRNA آشنا شدند که به نظر میرسید به طور ناگهانی رخ داده است. البته، این مسئله در واقع نتیجه چند دهه تلاش دانشمندانی از جمله کاریکو و وایسمن بود.
در سلول های پستانداران، دستورالعمل هایی برای تولید پروتئین ها از DNA به mRNA منتقل می شود. با درک این موضوع، دانشمندان به این فکر افتادند که آیا میتوان از این مکانیسم به صورت درمانی استفاده کرد تا سلولها را برای تولید پروتئینهای مفید بر حسب تقاضا به کار برد. پس از توسعه فناوری ایجاد mRNA خارج از سلول ها در دهه 1980، کاریکو و وایسمن در دهه 1990 با یکدیگر همکاری کردند تا مشکل دشوار mRNA درمانی را حل کنند.
یکی از مسائل اصلی این بود که mRNA مصنوعی، واکنشهای ایمنی شدیدی را در حیوانات آزمایشی ایجاد کرد، در حالی که در mRNA مشتق شده از سلولهای پستانداران این اتفاق رخ نداد. این تیم تفاوتهای بین این دو را بررسی کردند و متوجه شدند که تغییرات پایه طبیعی که در سلولهای زنده رخ میدهد، پاسخهای ایمنی را کاهش میدهد.
در مطالعات بعدی، کاریکو و وایسمن نشان دادند که تغییرات پایه نه تنها پاسخ های التهابی را کاهش می دهد، بلکه منجر به افزایش تولید پروتئین در مقایسه با mRNA اصلاح نشده می شود.
در طول دهه 2010، تحقیقات در مورد استفاده از فناوری mRNA در واکسنها، پیش از شیوع همهگیری کووید-19 در سال 2020، به طور پیوسته پیشرفت کرد. واکسن های مبتنی بر این فناوری، توسعه یافتند و برای استفاده در عرض یک سال تأیید شدند. تخمین زده میشود که این واکسنها جان میلیونها نفر را نجات داده و از بروز بیماریها و عوارض شدید در افراد بیشتری جلوگیری کردهاند. این فناوری می تواند برای هدف قرار دادن سایر بیماری ها که بسیاری از آنها در حال توسعه هستند، سازگار شود.
جایزه نوبل پزشکی امسال نقش کلیدی کاتالین کاریکو و درو وایسمن را در این سناریو با تحقیقات بنیادی خود به رسمیت می شناسد.
برندگان جوایز نوبل فیزیک و شیمی این هفته اعلام خواهند شد.