بیلی روبین ماده ای زرد رنگ در صفرا است و به طور طبیعی، زمانی که گلبول های قرمز قدیمی می میرند و تجزیه می شوند، ساخته می شود.
به گزارش تکناک، بیلی روبین می تواند سمی باشد، بنابراین بدن راه های مختلفی برای حذف آن از بدن دارد. بیلی روبین از طریق مدفوع و در مقادیر کمتر از ادرار دفع می شود. همچنین از طریق صفرا نیز آزاد می شود.
اگر کبد آسیب دیده باشد و نتواند به درستی بیلی روبین را از طریق صفرا آزاد کند، ممکن است بیلی روبین به خون نشت کند. اگر بیش از حد بیلی روبین وارد خون شود، می تواند عوارض جانبی منفی داشته باشد، از جمله زردی پوست و چشم ها به نام یرقان.
آزمایش خون بیلی روبین به پزشکان کمک می کند تا تعیین کنند چه مقدار از ماده سمی در خون شما وجود دارد و این کار می تواند به غربالگری بیماری زمینه ای که باعث نشت بیلی روبین به خون شما می شود، کمک کند.
مقدار طبیعی بیلی روبین در مقابل مقدار بالا بیلی روبین
به طور معمول، میزان طبیعی بیلی روبین در خون کمتر از 1 میلی گرم در دسی لیتر (mg/dL) است. مقدار بالای بیلی روبین در خون، هیپربیلی روبینمی نامیده می شود و به طور کلی نیاز به ارزیابی پزشکی دارد.
هیپربیلی روبینمی می تواند منجر به بروز رنگ زرد در پوست و چشم شود. زردی یکی از نشانه های اصلی میزان بالای بیلی روبین در خون است. در حدود 3 میلی گرم در دسی لیتر، قسمت سفید چشم شما زرد می شود. با افزایش بیشتر بیلی روبین در خون، پوست نیز شروع به تغییر رنگ به زرد لیمویی می کند.
بیلی روبین در نوزادان
طبیعی است که میزان بیلی روبین نوزاد کمی بالا باشد. قبل از تولد نوزاد، کبد فرد باردار، مراقب کنترل میزان بیلی روبین نوزاد خواهد بود. پس از تولد، کبد کودک مجبور است مقدار اضافی بیلی روبین را به تنهایی دفع کند. در برخی از نوزادان، کبد به اندازه کافی بالغ نیست تا از شر مقدار اضافی بیلی روبین خلاص شود. این امر باعث می شود که بیلی روبین در بدن نوزاد باقی بماند و منجر به زردی نوزاد شود.
زردی در حدود 60 درصد نوزادان رخ می دهد. معمولاً تا زمانی که نوزاد دو تا چهار روزه است می توانید آن را ببینید. به طور معمول، زردی در چند هفته اول خود به خود از بین می رود و هیچ عارضه ای برای نوزاد ایجاد نمی کند.
برای تعیین اینکه دقیقاً علت اصلی افزایش بیلی روبین چیست، ممکن است پزشک آزمایش‌های بیشتری انجام دهد و در مورد علائم و نشانه‌های دیگر سؤال کند. میزان بالای بیلی روبین در بدن می تواند در انواع بیماری های مرتبط با کبد رخ دهد.
چه چیزی می تواند باعث شود میزان بیلی روبین شما بالا باشد؟
برای تعیین اینکه دقیقاً علت اصلی افزایش بیلی روبین چیست، ممکن است پزشک آزمایش‌های بیشتری انجام دهد و در مورد علائم و نشانه‌های دیگر سؤال کند. میزان بالای بیلی روبین در بدن می تواند در شرایط مختلف سلامتی رخ دهد.
هپاتیت
هپاتیت به معنای التهاب کبد است که معمولاً به دلیل یک ویروس رخ می دهد. از آنجایی که کبد ملتهب است، ممکن است نتواند به درستی از شر بیلی روبین خلاص شود. بنابراین، در صورت ابتلا به هپاتیت، میزان بیلی روبین در خون ممکن است بالا و پایین برود.
هپاتیت معمولاً علائمی ایجاد نمی کند. هنگامی که علائم ظاهر می شوند، علاوه بر زردی ناشی از افزایش بیلی روبین، می تواند باعث تب، خستگی، از دست دادن اشتها، حالت تهوع، استفراغ و درد شکم شود.
سیروز
سیروز، زخم بافت کبد است. سیروز به دلیل چندین بیماری طولانی مدت که به کبد آسیب می رساند، از جمله هپاتیت رخ می دهد. وقتی میزان بیلی روبین در طول زمان بالا بماند، ممکن است نشانه ای از یک بیماری خطرناک کبدی مانند سیروز باشد.
بیماری کبد مرتبط با الکل
مصرف زیاد و طولانی مدت الکل می تواند منجر به آسیب کبدی از جمله هپاتیت، سیروز و بیماری کبد چرب شود.
از آنجایی که کبد آسیب دیده است، ممکن است نتواند بیلی روبین را تخلیه کند و در نتیجه میزان بیلی روبین در خون افزایش می یابد.
به عنوان مثال، برای افراد مبتلا به هپاتیت ناشی از الکل، میزان بیلی روبین می تواند بیشتر از 5 میلی گرم در دسی لیتر باشد.
کم خونی همولیتیک
در کم خونی همولیتیک، گلبول های قرمز خیلی سریع تجزیه می شوند. افزایش تخریب گلبول های قرمز باعث افزایش میزان بیلی روبین می شود.
این بدان معنی است که کم خونی همولیتیک می تواند باعث زردی شود. این مشکل می تواند باعث سرگیجه و ضعف نیز شود.
سنگ کیسه صفرا
سنگ های صفراوی توده های سختی هستند که در کیسه صفرا یعنی کیسه ای که صفرا را ذخیره می کند، تشکیل می شوند. سنگ‌های صفراوی می‌توانند لوله‌هایی را که صفرا را تخلیه می‌کنند، مسدود کنند، که معمولاً این موضوع منجر به تجمع بیلی روبین در خون می‌شود.
علاوه بر زردی، سایر علائم سنگ کیسه صفرا شامل درد، تهوع، استفراغ و تب است.
سندرم گیلبرت
سندرم گیلبرت یک اختلال ژنتیکی شایع است که بر نحوه پردازش بیلی روبین توسط کبد تأثیر می گذارد. این وضعیت می تواند باعث شود میزان بیلی روبین کمی افزایش یابد؛ معمولاً کمتر از 2 میلی گرم در دسی لیتر.
افراد مبتلا به سندرم گیلبرت ممکن است دائما احساس خستگی کنند. آنها همچنین ممکن است دچار زردی خفیف شوند به خصوص زمانی که:
- به خودشان فشار می آورند
- استرس دارند
- عفونت داشته باشد
- غذا نخورده باشند
علائم میزان بالای بیلی روبین
اولین علامت میزان بالای بیلی روبین، زردی است. این علامت می تواند با زرد شدن سفیدی چشم شروع شود. با افزایش بیشتر میزان بیلی روبین، پوست شروع به زرد شدن می کند، شاید حتی در نهایت به رنگ سیب سبز تبدیل شود.
تشخیص زردی پوست در رنگ های تیره تر ممکن است سخت تر باشد. جستجوی تغییرات رنگ در سایر قسمت‌های بدن که زردی می‌تواند بر آن تأثیر بگذارد، می‌تواند کلیدی باشد. علاوه بر چشم ها، می توانید به دنبال تغییرات رنگ در لثه یا لب های داخلی نیز باشید.
سایر علائم زردی عبارتند از:
- ادرار تیره یا قهوه ای رنگ
- مدفوع رنگ پریده یا سفالی
- خارش
سایر علائم و نشانه هایی که ممکن است تجربه کنید به علت زمینه ای میزان بالای بیلی روبین بستگی دارد. در برخی شرایط، میزان بیلی روبین بدون ایجاد هیچ علامتی بالا می رود.
علائم میزان بالای بیلی روبین در نوزادان
زردی در نوزادان، نیز نشانه اصلی میزان بالای بیلی روبین است. زردی معمولا ابتدا روی صورت ظاهر می شود و سپس با پیشرفت، به سینه، شکم، بازوها و پاها گسترش می یابد. چشمان نوزادان نیز ممکن است زرد به نظر برسند.
علاوه بر زردی، علائم میزان بالای بیلی روبین در نوزاد ممکن است شامل موارد زیر باشد:
- به راحتی از خواب بیدار نمی شود یا خوب نمی خوابد
- عدم شیردهی یا مکیدن از شیشه شیر
- دمدمی مزاج بودن
- عدم تولید حداقل چهار تا شش پوشک خیس در 24 ساعت و سه تا چهار مرتبه مدفوع در روز تا روز چهارم
سنجش میزان بیلی روبین
اگر پزشک شما مشکوک باشد که ممکن است مشکل کبدی داشته باشید، ممکن است آزمایش بیلی روبین را برای شما تجویز کند. آزمایش بیلی روبین می تواند میزان بیش از حد بیلی روبین را در بدن شما بررسی کند و چیزهای زیادی در مورد وضعیت سلامت کبد شما بگوید. این آزمایش را می توان از طریق نمونه ادرار انجام داد، اما اغلب به عنوان آزمایش خون انجام می شود. خون معمولاً از رگ بازوی شما با استفاده از یک سوزن کوچک گرفته می شود.
میزان بالا بیلی روبین ممکن است به این معنی باشد که مشکلی در کبد شما وجود دارد. با این حال همیشه هم اینطور نیست. میزان بالای بیلی روبین می تواند در اثر مصرف برخی داروها، انجام ورزش های شدید یا خوردن غذاهای خاص رخ دهد.
پزشک شما همچنین می‌تواند آزمایش‌های بیشتری مانند آزمایش عملکرد کبد، آزمایش ادرار و سونوگرافی را برای جستجوی علت خاص پشت میزان بالای بیلی روبین توصیه کند.
سنجش میزان بیلی روبین در نوزادان
اگرچه بیشتر نوزادان دارای میزان بالاتری از بیلی روبین هستند که به خودی خود کاهش می یابد، اما گاهی اوقات بیل روبینی که برای مدت طولانی بیش از حد بالا می مانند، می تواند باعث نوعی آسیب مغزی به نام کرنیکتروس شوند. کرنیکتروس می تواند منجر به کاهش شنوایی و همچنین مشکلات بینایی و دندان شود.
برای جلوگیری از این امر، پزشک باید هر 8 تا 12 ساعت در طول دو روز اول بعد از تولد نوزاد، زردی او را بررسی کنند. سپس کودک باید دوباره در زمانی که بین سه تا پنج روز است بررسی شود، زیرا این زمانی است که میزان بیلی روبین نوزاد به طور معمول بالاتر است.
برای درمان زردی در نوزادان، پزشک ممکن است از نور درمانی یا فتوتراپی استفاده کند. برای این کار نوزاد را زیر چراغ های مخصوص قرار می دهند تا میزان بیلی روبین بالا، کاهش یابد.
