خارش پوست سر یک مشکل شایع و آزار دهنده است که می تواند ناشی از برخی از بیماری ها از جمله شوره سر، شپش سر و کرم حلقوی باشد.
به گزارش تکناک، میزان خارش می تواند از خفیف تا شدید متغیر باشد که باعث ناراحتی جزئی تا متوسط یا خارش شدید می شود.
خوشبختانه خارش پوست سر را می توان به طور موثر درمان کرد. بسته به علت، خارش پوست سر را می توان با محلول های بدون نسخه یا داروهای تجویزی درمان کرد. یک متخصص پوست می تواند علت خارش سر را تشخیص داده و بهترین درمان را توصیه کند.
علت خارش پوست سر
دلایل خارش پوست سر بسیار متفاوت است. در زیر برخی از علل موثر در خارش پوست سر را با یکدیگر بررسی خواهیم کرد:
شستشوی کم مو
هرچه روز پیش می رود، سبوم بیشتری روی پوست سرتان جمع می شود. سبوم یک ماده روغنی است که از خشک شدن پوست جلوگیری می کند. هنگامی که موهای خود را می شویید، سبوم و سایر مواد زائد شسته می شوند. نشستن موها به اندازه کافی می تواند باعث تجمع سبوم شود و اعتقاد بر این است که تجمع سبوم و خارش پوست سر در ارتباط با یکدیگر هستند.
تحقیقات نشان داده است که خارش پوست سر می تواند سه روز پس از شامپو زدن برای افراد با موهای چرب شدیدتر شود. شامپو زدن به میزان بالاتر با خارش کمتر همراه است.
واکنش به یک محصول مربوط به مو
اگر شامپو را به خوبی نشویید، ممکن است پوست سرتان خارش پیدا کند. شامپوی باقی مانده می تواند پوست سر شما را تحریک کند و باعث خارش شود.
اگر در کنار خارش پوست سر کهیر هم می زنید، ممکن است به یکی از محصولات موی خود مانند شامپو، نرم کننده یا رنگ مو حساسیت داشته باشید. چنین واکنشی به عنوان درماتیت تماسی آلرژیک شناخته می شود، که کهیر های خارش داری هستند که در اثر قرار گرفتن در معرض ماده ای که به آن حساسیت دارید، ایجاد می شوند.
شوره سر
شوره سر یک بیماری رایج است که باعث می شود تکه های کوچک و پوسته پوسته پوست از روی سر بیفتد. این پوسته های زرد یا سفید می توانند باعث خارش شوند.
این پوسته ها ممکن است روغنی یا خشک باشند و افراد مبتلا به شوره ممکن است متوجه پوسته های قابل مشاهده روی مو یا لباس خود شوند.
گاهی اوقات شوره سر می تواند ناشی از یک بیماری زمینه ای مانند اگزما باشد. هنوز مشخص نیست که چرا افرادی که بیماری زمینه ای ندارند دچار شوره سر می شوند، اما برخی عوامل مانند عدم شستشوی مداوم موها می تواند شوره سر را تشدید کند.
درماتیت سبورئیک
درماتیت سبورئیک یک بیماری شایع پوستی است که باعث ایجاد کهیرهای پوسته پوسته می شود. این عارضه می تواند هر قسمت چرب بدن از جمله پوست سر را تحت تاثیر قرار دهد.
پوسته های سفید یا زرد می توانند خشک یا چرب بوده و خارش دار باشند. اگر ناحیه عفونی شود، خارش می تواند بدتر شود. از آنجایی که درماتیت سبورئیک یک بیماری التهابی است، ممکن است کهیر نیز ایجاد شود. کهیرها می تواند باعث تورم و تغییر رنگ شوند. اگر پوست تیره‌تری دارید، بثورات ممکن است صورتی، بنفش یا روشن‌تر از پوست اطراف به نظر برسند. اگر پوست روشن تری دارید، بثورات قرمز و برجسته به نظر می رسند.
شپش سر
شپش ها حشرات کوچکی هستند که می توانند به پوست سر شما حمله کنند و روی آن زندگی کنند. ممکن است حتی شما شپش بالغ را روی پوست سر یا مو خود ببینید. اندازه آنها به اندازه یک دانه کنجد است و به رنگ قهوه ای روشن است. از آنجایی که آنها حرکت می کنند، یافتن آنها از تخم های انگل ها (که به آنها nits نیز گفته می شود) سخت تر است. شپش ها نیش های زرد، قهوه ای یا خرمایی دارند و روی موها می چسبند.
شپش سر به راحتی پخش می شود و به طور ویژه ای در بین کودکان 3 تا 11 ساله شایع است. علامت اصلی شپش داشتن، خارش شدید پوست سر است. این خارش در واقع یک واکنش آلرژیک به نیش حشرات است.
پسوریازیس پوست سر
پسوریازیس لکه ای یک اختلال پوستی التهابی خود ایمنی است که باعث ایجاد پوسته های سفید مایل به نقره ای و لکه های ضخیم مایل به قرمز روی پوست می شود. حدود 50 درصد از افراد مبتلا به پسوریازیس لکه ای در برخی مواقع آن را روی پوست سر خود تجربه می کنند.
لکه ها ممکن است فراتر از پوست سر تا پشت گردن یا پشت گوش گسترش پیدا کنند. شدت خارش می تواند از خفیف تا شدید متغیر باشد.
مشکل اعصاب
پس از آسیب یا بیماری مربوط به عصب، اعصاب شما می توانند به گونه ای تغییر کنند که باعث شود شما احساسات غیر طبیعی را تجربه کنید. هنگامی که اعصابی که روی پوست سر شما تأثیر می گذارد تحت تأثیر قرار می گیرند، این احساس غیر طبیعی ممکن است به شکل خارش ظاهر شود.
ممکن است این تغییر عصبی نوروپاتی باشد. جای زخم عمیق ناشی از ریزش مو می تواند به اعصاب آسیب برساند و باعث خارش پوست سر شود. دیابت، لیفت ابرو و زخم های مرتبط با سوختگی نیز می توانند باعث نوروپاتی و در نتیجه خارش پوست سر شوند.
برخی از بیماری های عصبی مانند سکته مغزی و تومورها نیز می توانند باعث خارش پوست سر شوند.
کرم حلقوی پوست سر
کرم حلقوی پوست سر یک عفونت قارچی است که باعث ایجاد یک نقطه طاسی پوسته‌دار، قرمز و گرد در پوست سر می‌شود. لکه دایره ای می تواند به شدت زیادی خارش داشته باشد. اگر عفونت گسترش یابد، لکه طاسی می تواند رشد کند یا نقاط طاسی دیگری ایجاد کند. کودکان بیشتر از بزرگسالان به کرم حلقوی روی پوست سر خود مبتلا می شوند.
گال
گال ناشی از حشرات میکروسکوپی به نام کنه‌ها است که در پوست فرو می‌روند. گال یک بیماری خارشی شدید است. خارش ناشی از گال می تواند آنقدر شدید شود که خوابیدن در شب را دشوار می کند. یکی دیگر از علائم گال، کهیرهای برآمده کوچک قرمز رنگ هستند. هنگامی که گال پوست سر را درگیر می کند، بیشتر در نوزادان و کودکان بسیار خردسال رخ می دهد. کودکانی که بزرگتر هستند و بزرگسالان معمولاً به گال مبتلا نمی شوند، اما در برخی موارد ممکن است در این افراد هم بالای گردن آن ها گال ایجاد شود.
خارش ناشی از گال نشانه واکنش آلرژیک به کنه ها و مدفوع آنهاست.
چگونه خارش پوست سر را متوقف کنیم؟
خارش پوست سر می تواند خفیف تا شدید باشد. بدون توجه به شدت، تسکین با درمان مناسب این مشکل، امکان پذیر است. نحوه درمان خارش پوست سر بستگی به این دارد که چه چیزی باعث آن شده است.
یک متخصص پوست می تواند به شما کمک کند تا مشخص کنید چه چیزی باعث خارش پوست سر شما می شود. اگر خارش به دلیل شستشوی کم مو باشد، ممکن است بیشتر شستن موهایتان به رفع این خارش کمک کند. اگر متخصص مشکوک باشد که یک محصول مربوط به مو باعث تحریک یا واکنش آلرژیک می شود، از شما می خواهد که استفاده از محصول را متوقف کنید و ببینید آیا خارش کاهش می یابد یا خیر.
سایر علل خارش پوست سر ممکن است نیاز به درمان بدون نسخه یا داروهای تجویزی داشته باشند.
شوره سر
استفاده از شامپو مخصوص شوره سر بهترین راه برای کنترل شوره سر است. برخی از شامپوها نیاز دارند که برای مدت کوتاهی روی سر بمانند و بعد شسته شوند. حتما دستورالعمل های محصول را بخوانید تا نحوه استفاده از آن را بدانید. به طور معمول، یک یا دو بار در هفته باید از شامپو شوره سر استفاده شود.
درماتیت سبورئیک
شامپو شوره سر نیز برای درمان درماتیت سبورئیک استفاده می شود. همچنین پزشک ممکن است استفاده از انواع مختلفی از شامپوهای شوره سر و تعویض بین آنها را توصیه کند.
اگر وضعیت شما متوسط یا شدید باشد، ممکن است به شامپوی تجویزی نیاز داشته باشید یا یک کورتیکواستروئید موضعی برای شما تجویز شود که می توانید در کوتاه مدت از آن استفاده کنید تا علائمی مانند خارش و التهاب را کاهش دهید.
شپش سر
چندین لوسیون و شامپو بدون نسخه وجود دارد که می توانید برای از بین بردن شپش از داروخانه خریداری کنید. دستورالعمل ها این محصولات باید به درستی دنبال شود. استفاده از شانه موجود در بسته می‌تواند اثربخشی درمان را بهبود بخشد زیرا دندان‌های شانه مخصوص شپش به هم نزدیک‌تر هستند و بنابراین بهتر می‌توانند شپش را از بین ببرند.
درمان شپش نیاز به توجه روزانه به مدت حدود دو هفته دارد. در آن زمان، احتمالاً دو درمان با لوسیون یا شامپو و همچنین شانه زدن روزانه را انجام خواهید داد.
اگر یک درمان خانگی موثر نبود، می توانید از یک متخصص در مورد درمان قوی تر بپرسید. آنها می توانند محصولات اضافی را توصیه کنند که می توانید بدون نسخه بخرید یا در موارد شدیدتر دارو تجویز کنند.
تراشیدن سر نیز گزینه دیگری برای از بین بردن شپش است.
پسوریازیس پوست سر
شامپو یا لوسیون دارویی، چه با نسخه یا چه بدون نسخه، ممکن است به تسکین خارش ناشی از پسوریازیس کمک کند. درمان های دیگری که توسط متخصص انجام می شود نیز ممکن است در این مورد مورد نیاز باشد، از جمله نرم کننده های مقیاس، تزریق برخی داروها به کف سر و درمان های سبک تر.
مشکل اعصاب
برخی گزارش‌ها مبنی بر استفاده از داروهای ضد افسردگی با دوز پایین برای مدیریت احساسات روی پوست سر مانند خارش، وجود دارد که به یک بیماری پوستی ارتباطی ندارد. برخی تحقیقات نشان داده اند که داروهای ضد درد عصبی و فیزیوتراپی می توانند به تسکین خارش پوست سر کمک کنند. یک متخصص می تواند تعیین کند که چه شرایطی ممکن است باعث خارش پوست سر شما شود و سعی کند آن مشکل را برطرف کند.
کرم حلقوی پوست سر
برای درمان کرم حلقوی روی پوست سر، به داروهای ضد قارچ تجویزی نیاز دارید. این داروها معمولاً به مدت یک تا سه ماه به صورت خوراکی مصرف می شوند. کرم‌ها، لوسیون‌ها یا پودرهایی که ممکن است برای درمان کرم حلقوی در سایر قسمت‌های بدن استفاده کنید، برای درمان کرم‌های حلقوی پوست سر مؤثر نیستند. یک نمونه از داروهای خوراکی مورد استفاده برای درمان کرم حلقوی، دیفلوکان (فلوکونازول) است.
گال
هنگامی که نوزادان یا کودکان خردسال دچار گال می شوند، می توانید یک داروی تجویزی را روی پوست سر و بقیه بدن آنها بمالید تا کنه ها را از بین ببرید. لوسیون یا کرم، همراه با دستورالعمل هایی هستند که باید به دقت دنبال شوند.
از آنجایی که خارش ناشی از یک واکنش آلرژیک است، ممکن است کودک شما تا دو تا چهار هفته پس از اینکه درمان تمام کنه ها را از بین برد، هنوز خارش داشته باشد. اگر پس از این مدت کودک شما همچنان خارش دارد، بهتر است با متخصص برای درمان قوی تری مشورت کنید.
چگونه از خارش پوست سر جلوگیری کنیم؟
برخی از علل خارش پوست سر، مانند آسیب عصبی، قابل پیشگیری نیستند. سایر علل خارش پوست سر قابل پیشگیری هستند. به عنوان مثال، شامپوهای شوره سر می توانند به شما در کنترل شوره سر کمک کنند. کاهش میزان استرس و داشتن خواب کافی ممکن است علائم درماتیت سبورئیک را کاهش دهد.
وقتی صحبت از جلوگیری از خارش پوست سر ناشی از شپش می شود، باید اقداماتی را انجام دهید تا در وهله اول از ابتلا به شپش جلوگیری کنید. این اقدامات پیشگیرانه عبارتند از:
- اجتناب از تماس مو به مو
- عدم استفاده از لباس، لوازم جانبی مو، شانه، برس یا حوله مشترک با شخص دیگر
- نخوابیدن روی چیزهایی مانند بالش یا حیوانات عروسکی، که شخص مبتلا به شپش از آن استفاده کرده است
- وقتی می‌دانید کسی شپش دارد، کف و مبلمان را جاروبرقی بکشید
پیشگیری از کرم حلقوی و گال پوست سر نیز شامل اجتناب از تماس مستقیم با فرد مبتلا یا اجتناب از موقعیت‌هایی است که می‌تواند باعث گسترش بیماری شود. این اقدامات پیشگیرانه شامل شستن ملحفه و عدم استفاده از محصولات مراقبت از مو مشترک با فرد بیمار است.
چه زمانی به پزشک مراجعه کنیم؟
توصیه می شود در صورتی که هریک از موارد زیر را تجربه کردید، با یک متخصص ملاقات کنید:
- خارش شدید باشد، شما را در شب بیدار نگه می دارد یا بر توانایی شما برای عملکرد در طول روز تأثیر می گذارد.
- خارش بعد از چند هفته از بین نرود یا علت قابل تشخیصی ندارد
- شامپوهای ضد شوره بدون نسخه موثر نیستند
- شپش ها 8 تا 12 ساعت پس از اولین درمان شما به همان اندازه فعال هستند
- نواحی خارش دار پوست سر متورم یا دردناک هستند
