خواب خوب و کافی بر سلامت عمومی بدن موثر است بنابراین بهتر است انواع بی خوابی را بشناسیم و با دانستن علت اصلی آن، بتوانیم خواب باکیفیتی برای خود فراهم کنیم.
به گزارش تکناک، مشکل در به خواب رفتن، خواب ماندن و حتی زود بیدار شدن، همگی از نشانه های اختلال خواب هستند. در این گزارش هفت طبقه بندی اصلی از انواع بی خوابی را برای شما آورده ایم.
1.بی خوابی عمومی
بی خوابی عمومی اولین طبقه بندی از انواع اختلالات خواب است که در آن فرد در به خواب رفتن، خواب ماندن، زود بیدار شدن یا ترکیب هر یک از این شرایط مشکل دارد.
این اختلالات یا کوتاه مدت هستند یا مزمن و در دسته های اولیه و ثانویه قرار می گیرند. بی خوابی اولیه با همه شرایط دیگر فرق دارد اما بی خوابی های ثانویه می توانند به همراه شرایط دیگر رخ می دهد. به عنوان مثال، اضطراب، ممکن است باعث بی خوابی شود و خود بی خوابی می تواند باعث اضطراب یا تشدید آن شود.
حدود یک سوم مردم در آمریکا با بی خوابی سر و کار دارند. همچنین بی خوابی عمومی، شایع ترین عارضه خواب در ایالات متحده است.
سایر عوامل موثر در بی خوابی عبارتند از:
- استرس
- مرگ عزیزان
- مختل شدن سیستم شبانه روزی بدن
- شیفت کاری
- محیط خواب نامناسب (صدا، نور، دما، سطح خواب نامناسب)
- بی خوابی تنظیمی
بی خوابی تنظیمی، خواب شما را مختل می کند و معمولاً از استرس ناشی می شود. این عارضه یک نوع بی خوابی اولیه است که به آن بی خوابی حاد نیز می گویند. بی خوابی تنظیمی معمولاً کوتاه مدت است و تا چند هفته ادامه دارد. این نوع بی خوابی سالانه در حدود ۱۵ تا ۲۰ درصد افراد و بیشتر در افراد مسن بیشتر دیده می شود.
این مشکل خواب زمانی که منبع استرس از بین رفته باشد یا زمانی که دیگر شما با آن سازگار شوید، خود به خود حل می شود. استرس ناشی از این نوع بی خوابی، صرفا ناشی از یک تجربه منفی نیست. یک اتفاق مثبت، مانند بارداری یا یک شغل جدید هم می تواند شما را بیش از حد هیجان زده کند و خواب شما را مختل کند.
همانطور که گفته شد، بی خوابی تنظیمی می تواند به بی خوابی مزمن تبدیل شود. اگر بیش از سه ماه است که بی خوابی دارید، باید با یک متخصص خواب صحبت کنید.
3.بی خوابی رفتاری ناشی از دوران کودکی
با رشد کودکان، الگوهای خواب آنها نیز به شدت تغییر می کند. چرت های روزانه متوقف می شود، خواب شبانه طولانی می شود و زمان استاندارد خواب عقب تر می رود.
این تغییرات به عنوان بی خوابی رفتاری ناشی از دوران کودکی (BIC) شناخته می شود. این عارضه می توانند باعث اختلال در خواب در حدود ۳۰ درصد از کودکان شود. سه نوع فرعی از این نوع بی خوابی وجود دارد که عبارتند از:
- شروع خواب: مشکل در به خواب رفتن یا دوباره خوابیدن پس از بیدار شدن، بدون شرایط خاص مانند حضور والدین در اتاق یا نیاز به پتوی مورد علاقه برای به خواب رفتن.
- در نظر گرفتن محدودیت: کودک از خوابیدن امتناع می کند و سعی می کند با درخواست یک نوشیدنی یا رفتن به دستشویی زمان خواب را به تعویق بیندازد.
- مختلط: ترکیبی از رفتارهای بالا.
البته BIC با تعیین زمانهای مشخص خواب و یک سری رویکرد خاص، قابل مدیریت است.
4.بی خوابی روانی فیزیولوژیکی
بی خوابی روانی فیزیولوژیکی، با اضطراب یا نگرانی بیش از حد مرتبط است و خیلی واضح باعث بی خوابی می شود. افراد مبتلا به این نوع بی خوابی ممکن است در جایی به غیر از تختشان به خوبی به خواب بروند.
خوب نخوابیدن تاثیر زیادی در انجام دادن کارها دارد. افراد مبتلا به این اختلال خواب ممکن است موارد زیر را تجربه کنند:
- با نزدیک شدن به زمان خواب، دچار تنش و اضطراب می شوند
- شکل گرفتن یک ارتباط منفی با خوابیدن
این تجربیات، بی خوابی روانی فیزیولوژیکی را دشوار می کند، اما می تواند با گذشت زمان بهبود یابد.
درمان بی خوابی روانی فیزیولوژیکی می تواند شامل ترکیبی از داروهای ضد افسردگی آرام بخش و خواب آور باشد.
5.بی خوابی متناقض
بی خوابی متناقض، یک نوع از انواع اختلال خواب است که در آن افراد، شب ها بی خوابی شدید دارند اما علائمی از اختلال خواب یا مشکل در عملکرد در طول روز ندارند.
افراد مبتلا به این اختلال معمولاً یک یا چند شب، خواب کم یا بی خوابی را گزارش می دهند. همچنین افراد مبتلا به این عارضه بیش از حد به اتفاقات محیطی حساس می شوند.
این حساسیت حاکی از برانگیختگی بیش از حد است. برانگیختگی بیش از حد از ناشی از فکر کردن زیاد افراد به مشکلات خواب خود و تخمین زمان خواب است.
- بی خوابی به دلیل بیماری
این نوع بی خوابی ناشی از یک بیماری جسمی یا عصبی است که در آن، بی خوابی یکی از علائم این بیماری است.
بیماری های مرتبط با بی خوابی می تواند شامل موارد زیر باشد:
- درد های مزمن
- سرطان
- اختلالات دستگاه گوارش
- مشکلات تیروئید
- بیماری پارکینسون
- بیماری آلزایمر
دوره و شدت بی خوابی مستقیماً با بیماری شما مرتبط است.
7.بی خوابی ناشی از مصرف یک دارو یا یک ماده خاص
این نوع بی خوابی زمانی رخ می دهد که خواب، پس از مصرف موادی مانند الکل، کافئین، نوعی غذا یا یک دارو مختل شود.
به دلیل مصرف یک نوع غذا و یا هر ماده دیگری، ممکن است مشکلاتی در خواب رخ دهد، زیرا چیزی که مصرف کرده اید چندین ساعت در بدن شما باقی می ماند.
داروهای خاصی که برای درمان بیماری هایی مانند فشار خون بالا، دیابت و افسردگی استفاده می شوند، می توانند منجر به مشکلاتی مثل خواب آلودگی و یا بی خوابی شوند.
مهم است که به این نکته هم توجه داشته باشید که بی خوابی می تواند زمانی رخ دهد که فرد، مصرف ماده ای که باعث بی خوابی می شود را متوقف کرده باشد. در این مورد، با توجه به ماده یا دارو و شدت بی خوابی، ممکن است بهتر باشد با یک پزشک صحبت کنید تا شما را راهنمایی کند.