پاکسازی روده بزرگ فرآیندی است که در آن کولون فرد خارج شده و محتویات آن پاک می‌شود. البته تحقیقات نشان می‌دهد که این فرآیند ممکن است به اندازه‌ای که به نظر می رسد، مفید یا ضروری نباشد.
به گزارش تکناک، کولون اولین قسمت روده بزرگ شماست و جایی است که مواد زائد به مدفوع تبدیل می شوند. ممکن است لازم باشد کولون خود را قبل از انجام یک روش پزشکی مانند کولونوسکوپی، تمیز کنید تا به پزشک دید واضح تری از درون خود بدهید. این فرآیند از نظر پزشکی ضروری است و به آن آماده سازی روده می گویند.
اما ممکن است شنیده باشید که برخی از افراد کولون خود را برای اهداف سلامتی پاک می کنند. این فرآیند به عنوان پاکسازی روده بزرگ یا کولون شناخته می شود. در این موارد، پاکسازی روده بزرگ ممکن است قادر به بهبود سلامت عمومی گوارش و روده باشد زیرا ظاهراً می تواند سموم را پاک کند.
پاکسازی روده بزرگ فواید دیگری نیز دارد، از جمله بهبود سندرم روده تحریک پذیر (IBS)، کاهش خستگی، بهبود سلامت ایمنی، ایجاد شفافیت ذهنی و کمک به کاهش وزن.
اگرچه شرکت‌ها و کلینیک‌ها محصولات و روش‌هایی را به فروش می‌رسانند که ادعا می‌کنند فواید بسیاری برای پاکسازی روده بزرگ دارند، اما هیچ مدرک علمی وجود ندارد که از مزایای سلامتی پاکسازی روده بزرگ حمایت کند.
برخی از مطالعات نتایج مثبتی را برای افرادی که پاکسازی می‌کنند، نشان داده‌اند، اما این مطالعات دارای جمعیت‌های کوچک بوده و یا تحت بررسی مناسب قرار نگرفته‌اند.
انواع پاکسازی روده بزرگ
پاکسازی روده بزرگ را می توان در خانه یا در مطب توسط فردی که در این فرآیند آموزش دیده انجام داد. یک متخصص بهداشت کولون یا درمانگر کولون عنوان شخصی است که این روش را در مطب انجام می دهد.
پاکسازی روده بزرگ را می توان با تنقیه، ملین ها یا آب درمانی روده بزرگ انجام داد.
تنقیه به معنی تزریق مایع به کولون از طریق راست روده است. این مایع با ایجاد احساس نیاز به اجابت مزاج و شستشوی روده، روده شما را تمیز می کند. تنقیه می تواند حاوی آب گرم یا سرد یا مایعات دیگری مانند قهوه با دمای اتاق یا محلول های گیاهی باشد.
ملین های خوراکی داروهایی هستند که شما برای ایجاد حرکات روده مصرف می کنید.آب درمانی کولون می تواند شامل دستگاهی باشد که در رکتوم قرار داده می شود و سپس آب را وارد روده بزرگ می کند. این کار ممکن است به عنوان آبیاری کولون یا روده بزرگ نیز نامیده شود.
این روش ها چگونه انجام می شوند؟
در صورت استفاده از تنقیه یا آبیاری کولون، ابتدا باید در موقعیت صحیح قرار بگیرید. به عنوان مثال، اگر به خودتان تنقیه می دهید، دستورالعمل ها ممکن است به شما بگویند که به پهلوی چپ دراز بکشید و زانوی راست خود را به سمت قفسه سینه خم کنید.
هنگامی که در موقعیت صحیح قرار گرفتید، شما یا فردی که پاکسازی را انجام می دهد، باید دستگاه را وارد رکتوم(مقعد) خود کرده و مایع را رها کنید. در تنقیه، یک بطری وجود دارد که می توانید آن را فشار دهید. برای یک سیستم آبیاری کولون، یک نازل وجود دارد که به یک لوله متصل می شود. این لوله به دستگاهی متصل است که می تواند فشار، دما و جریان آب را کنترل کند.
تفاوت بین تنقیه و آبیاری کولون در مقدار آب مصرفی و مدت زمان مصرف آن است. هنگامی که مایع تنقیه در داخل شما قرار می گیرد، حدود یک تا پنج دقیقه طول می کشد تا شما میل به اجابت مزاج داشته باشید. آبیاری کولون آب بیشتری مصرف می کند (تا 60 لیتر) و می تواند بین 60 تا 90 دقیقه طول بکشد.
برخی دیگر از روش های پاکسازی روده بزرگ می‌تواند شامل مصرف ملین‌ها، چای، پودر یا کپسول‌ها از طریق دهان باشد. این محصولات می توانند حاوی پروبیوتیک ها، آنزیم ها و گیاهانی مانند موارد زیر باشند:
- پسیلیوم
- بذر کتان
- کاسکرا
- اکسید منیزیم
- برگ های کنگر فرنگی
- ریشه بیدمشک
- شیرین بیان
- خار مریم
با این حال، هیچ یک از این محصولات توسط FDA برای پاکسازی روده بزرگ تایید نشده است.
مزایای پاکسازی روده بزرگ
مزایای بسیاری برای پاکسازی روده بزرگ وجود دارد. بیشتر این مزایا توسط ادعاهای فردی پشتیبانی می شود و توسط شواهد علمی پشتیبانی نمی شود. برخی از مزایای پاکسازی روده بزرگ عبارتند از:
- دفع سموم از بدن
- بهبود علائم IBS و بیماری التهابی روده
- ارائه بهبودهای مغزی مانند وضوح ذهنی
- بهبود فشار خون
- کاهش علائم آرتریت
- بهبود سطح انرژی و کاهش خستگی
- بهبود سلامت روده و بهبود عملکرد روده بزرگ
- تقویت سیستم ایمنی بدن
- افزایش رفاه عمومی فرد
هیچ مدرک علمی وجود ندارد که بتواند به شدت از هر یک از این فواید سلامتی حمایت کند. برخی تحقیقات وجود دارد که نشان می دهد پاکسازی روده بزرگ می تواند اثرات مثبتی بر علائم IBS داشته باشد و می تواند در آماده سازی برای کولونوسکوپی استفاده شود. با این حال، همه مطالعات در این مورد شرکت‌کنندگان کمی داشتند که این مسئله دستیابی به نتایج قابل اعتماد را دشوار می‌کرد.
برای اثبات فواید پاکسازی روده بزرگ باید مطالعات بیشتری انجام شود.
خطرات پاکسازی روده بزرگ
روش های پاکسازی روده بزرگ می تواند عوارض جانبی از خفیف تا جدی داشته باشد. برخی از خطرات خفیف رایج پاکسازی روده بزرگ عبارتند از:
- حالت تهوع
- استفراغ
- گرفتگی
- احساس سنگینی
- نفخ
- درد شکم
- اسهال
- سرگیجه
- تحریک شدن مقعد
بسته به نوع مایع مورد استفاده، ممکن است دچار سوختگی و التهاب شوید. پاکسازی روده بزرگ با استفاده از آب داغ یا قهوه ای که هم دمای اتاق نیست، خطر سوختگی را به همراه دارد. این سوختگی ها باعث التهاب دیواره های راست روده می شود. در برخی موارد، سوختگی ها باعث تنگ شدن رکتوم به حدی می شود که برای درمان نیاز به جراحی است. استفاده از تجهیزاتی که دمای مایع را کنترل می کند ممکن است این خطر را کاهش دهد.
پاکسازی روده بزرگ نیز ممکن است باعث کاهش الکترولیت شود. این مسئله به این دلیل است که جذب مقادیر زیادی آب از طریق رکتوم می تواند منجر به کاهش سدیم یا پتاسیم خون شود. استفاده نامناسب از ملین های خوراکی نیز می تواند باعث عدم تعادل الکترولیت شود. کم آبی بدن نیز یک خطر است.
همچنین ممکن است در اثر پاکسازی روده بزرگ دچار عفونت شوید. این مشکل معمولاً توسط باکتری های روده ایجاد می شود که به طور ناخواسته به خون یا سایر بافت های مجاور از طریق مقادیر زیاد آب مورد استفاده، حمله می کنند.
یکی از جدی ترین خطرات، پارگی یا سوراخ شدن (ایجاد سوراخ) دیواره روده است. یکی دیگر از عوارض جانبی جدی می تواند نارسایی کلیه باشد.
برخی از پاک کننده های گیاهی روده بزرگ، با کم خونی آپلاستیک (زمانی که مغز استخوان شما نمی تواند سلول های خونی جدید کافی بسازد) و سمیت کبدی مرتبط است.
افرادی که سابقه بیماری های گوارشی، جراحی روده بزرگ، هموروئید، بیماری کلیوی و بیماری قلبی دارند، بیشتر مستعد عوارض جانبی جدی پاکسازی روده بزرگ هستند.
