فهرست مطالب
خود تخریبی یک مکانیسم مقابله ای منفی است که می تواند شما را از رسیدن به اهدافتان، درگیر شدن در بهبود خود یا مشارکت در ریسک پذیری سالم باز دارد.
به گزارش تکناک، اگر مستعد خود تخریبی هستید، ممکن است رفتارهایی داشته باشید که در توانایی شما برای دستیابی به اهداف اختلال ایجاد می کنند یا مانع آن می شوند، حتی اگر از نظر درونی به یک نتیجه مثبت امیدوار باشید.
خود تخریبی می تواند موقعیتی باشد (مثلاً یک دانش آموز در ورزش عالی است اما از نظر تحصیلی خود تخریبی می کند) یا بخشی از یک الگوی رفتاری بزرگتر. افرادی که مرتباً خود را تخریب می کنند، خودشان موانعی ایجاد می کنند که اغلب بر کیفیت زندگی و عزت نفس آنها تأثیر می گذارد.
خود تخریبی به عنوان یک رفتار محافظت کننده از خود در نظر گرفته می شود و اغلب با انگیزه ترس از شکست ایجاد می شود.
عزت نفس پایین، عدم کنترل و درک آسیب های دوران کودکی همگی می توانند منجر به رفتارهای خود تخریبی شوند.
خوشبختانه راه‌هایی وجود دارد که می‌توانید کنترل رفتارهای خود تخریبی را پس بگیرید تا شانس خود را برای رسیدن به اهداف و یافتن شادی افزایش دهید.
کارشناسان معتقدند که مردم به عنوان راهی برای محافظت از خود، خود تخریبی می کنند. با ایجاد موقعیتی که در آن موفقیت احتمال کمتری داشته باشد، فردی که درگیر خود تخریبی می شود می تواند از ارزش خود در مواجهه با شکست احتمالی محافظت کند.
به عبارت دیگر، افرادی که خود تخریبی می کنند، برای اجتناب از برخورد با چالش های درونی خود، چالش های بیرونی ایجاد می کنند.
- دانش‌آموزی که عمداً از مطالعه برای آزمون خودداری می‌کند، می‌تواند ناکامی ممکن در آزمون را به جای عدم مطالعه، به هوش خود نسبت دهد.
- کسی که شب قبل از مصاحبه کاری بیش از حد الکل مصرف کند، می‌تواند از خماری پس از مصرف الکل برای توجیح نتیجه منفی به جای مدارک تحصیلی خود استفاده کند.
- یک هنرمند بدون اعتماد به نفس که همیشه بهانه‌هایی برای نقاشی نکردن پیدا می‌کند، هرگز مجبور نیست با بازخورد یا انتقاد منفی احتمالی دست و پنجه نرم کند.
افرادی که خود تخریبی می کنند ممکن است همچنان نسبت به یک نتیجه یا شکست منفی احساس ناراحتی یا نگرانی داشته باشند، اما ممکن است آن را کمتر از دنبال کردن یک هدف و مقابله با چالش های هدفی که در راه است، دردناک بدانند. دو نوع اصلی از رفتارهای خود تخریبی وجود دارد:
- خود تخریبی رفتاری: این نوع خود تخریبی شامل رفتارهایی است که به طور فعال برای خود فرد ضرر ایجاد می کند. به تعویق انداختن، نادیده گرفتن عمدی نیازهای خود، یا امتناع از آماده شدن برای چیزی مهم، همگی می توانند نمونه هایی از خود تخریبی رفتاری باشند.
- خود تخریبی گزارش شده: این نوع خود تخریبی شامل صحبت در مورد یک رویداد به گونه ای است که خود را برای یک نتیجه منفی آماده می کند. این خود تخریبی می تواند مانند چالش های بیش از حد انتقادی یا گزارش دهی بیش از حد به نظر برسد.
01
از 04علل خود تخریبی
در حالی که افرادی که خود تخریبی می کنند اغلب این کار را برای محافظت از ارزش خود در مواجهه با یک شکست احتمالی انجام می دهند، عوامل زیادی وجود دارد که انگیزه این رفتار خود تخریبی را ایجاد می کند.
عزت نفس پایین
اگر با عزت نفس پایین دست و پنجه نرم می کنید، دنبال کردن یک هدف ممکن است بسیار خطرناک به نظر برسد. در عوض، درگیر شدن در رفتار تخریبی به شما این امکان را می دهد که در منطقه راحتی خود بمانید. در برخی موارد، عزت نفس پایین ممکن است باعث شود باور نکنید که شایسته موفقیت یا خوشبختی هستید. شک به خود و انتقاد از خود ممکن است شما را از اقدامی برای پیگیری اهدافتان باز دارد.
شخصیت عملکرد گرا
تحقیقات نشان داده است افرادی که عملکرد محور هستند بیشتر درگیر خود تخریبی هستند. با اینکه افرادی که وظیفه گرا هستند، توسط خود کار برانگیخته می شوند (مثلاً نوشتن به این دلیل که از این فرآیند لذت می برید)، افرادی که عملکرد محور هستند بیشتر درگیر نتیجه یک کار (یعنی نوشتن یک کتاب پرفروش) هستند.
سایر ویژگی های یک فرد عملکرد محور عبارتند از:
- رقابت پذیری
- توجه بیش از حد به دیدگاه دیگران به آنها
- تمایل به اجتناب از عملکرد ضعیف
عدم کنترل درک شده
فقدان کنترل درک شده نیز ممکن است شما را به سوی خود تخریبی سوق دهد. اگر احساس می کنید کنترل بسیار کمی بر نتیجه یک موقعیت دارید، ممکن است برای کاهش احساس عدم اطمینان به خود تخریبی متوسل شوید. این عدم کنترل اغلب بر افرادی تأثیر می گذارد که با تبعیض مواجه می شوند، در محیط های سمی کار می کنند یا در موقعیت های توهین آمیز زندگی می کنند.
کمال گرایی
کمال گرایی یکی دیگر از ویژگی های مرتبط با خود تخریبی است. اگر شما یک کمال گرا هستید (یا فردی که از پذیرش چیزی کمتر از کامل امتناع می ورزد)، ممکن است اغلب از اشتباه کردن بترسید یا معتقد باشید که اگر نمی توانید کاری را به طور کامل انجام دهید، اصلاً نباید آن را انجام دهید. این تفکر همه یا هیچ می تواند منجر به رفتارهای خود تخریبی مانند به تعویق انداختن کارها شود.
تجربیات آسیب زا دوران کودکی
تجربیات آسیب زا در دوران کودکی نیز می تواند منجر به رفتارهای خود تخریبی شود. ترومای دوران کودکی با اختلالات سلامت روانی مرتبط است که در آن رفتارهای خود تخریبی رایج است، از جمله اختلال شخصیت مرزی و اختلالات تجزیه ای.
علاوه بر این، آسیب های دوران کودکی می تواند بر عزت نفس فرد تأثیر بگذارد و منجر به رفتارهای مخرب مانند آسیب به خود، افکار خودکشی یا مصرف مواد مخدر شود.
02
از 04نشانه های خود تخریبی
خود تخریبی می تواند برای هر کسی به شکل متفاوتی ظاهر شود. برخی از نشانه های خود تخریبی ساده تر هستند، در حالی که برخی دیگر می توانند پیچیده باشند. در ادامه چند راه وجود دارد که ممکن است شما با آنها در زندگی، اهداف و خوشبختی، خود تخریبی کنید:
- به تعویق انداختن یا منتظر ماندن تا آخرین لحظه برای انجام وظایف
- اجتناب از تمرین چیزی که امیدوارید در آن پیشرفت می کنید
- خوددرمانی با مصرف مواد مخدر و الکل
- پرخوابی یا کم خوابی
- اولویت دادن به نیازهای دیگران بر نیازهای خود
- بیش از حد توان کار کردن و نداشن وقت برای انجام کاری که واقعاً می خواهید انجام دهید
- استفاده از زبان خودتخریب کننده (مثلاً تحقیر کردن خود، خودگویی منفی)
- بهانه آوردن (مثلاً سرزنش دیگران برای تکمیل نکردن اهداف)
- امتناع از درخواست کمک
- خوشایند مردم بودن و عدم تعیین مرزهای مناسب
- درگیر شدن در رفتارهای خود ویرانگر (مثلاً بیش از حد خرج کردن، دعوا کردن با عزیزان، نادیده گرفتن نیازهای اولیه خود)
- داشتن عزت نفس پایین یا باور به نداشتن لیاقت رسیدن به هدف
- تعیین اهداف غیر منطقی برای خود
- به‌جای اینکه به خودتان ایمان داشته باشید، به دنبال تأیید دیگران باشید
- مقاومت در برابر تغییر با ماندن در منطقه امن خود، به جای امتحان چیزهای جدید
- مقایسه خود با دیگران
- استراحت نکردن یا تمرین نکردن خودمراقبتی که می تواند منجر به خستگی یا فرسودگی شود
03
از 04چگونه از خود تخریبی دست برداریم؟
با وجود اینکه شکستن الگوی رفتارهای خود تخریبی می تواند دشوار باشد، درک انگیزه های خود، همسویی با اهداف خود و جستجوی کمک حرفه ای می تواند به شما کمک کند از این چرخه معیوب خارج شوید. در زیر چند پیشنهاد برای شروع ارائه شده است:
- علل زمینه‌ای را بررسی کنید: خواه اعتماد به نفس پایین ناشی از تجربیات اولیه کودکی، ترس از قضاوت شدن توسط دیگران یا کمال‌گرایی باشد که شما را از شروع کار باز می‌دارد، درک اینکه چرا احساس می‌کنید به سمت خود خرابکاری کشیده می‌شوید اولین قدم مهم است.
- اهداف خود را با ارزش های خود هماهنگ کنید: اهداف روشنی را تعیین کنید که با ارزش های شما همسو باشند. به جای اینکه روی نتیجه متمرکز شوید، به جای آن روی اینکه چگونه اهدافتان با زندگی که می خواهید همسو می شوند، تمرکز کنید.
- باورهای خود را در مورد شکست و موفقیت به چالش بکشید: خود تخریبی می تواند هم از ترس از شکست ناشی شود و هم از این باور که شما لایق موفقیت نیستید. وقتی نوبت به امتحان کردن چیزهای جدید یا چالش برانگیز می رسد، به جای تلاش برای کنترل نتیجه، یاد بگیرید که با عدم اطمینان مقابله کنید.
- غلبه بر اهمال کاری: تعیین اهداف کوچکتر، استفاده از تایمر و پاداش دادن به خود، همه راه های کوچکی برای شروع غلبه بر اهمال هستند.
- به خودتان سخت نگیرید: انتقاد بیش از حد از خود می تواند مانع از توانایی شما برای آزمایش چیزهای جدید و رسیدن به اهداف شود. سعی کنید خودگویی مثبت را برای بهبود باور خود نسبت به خودتان امتحان کنید.
- به دنبال درمان حرفه ای سلامت روان خود باشید: گاهی اوقات خود تخریبی می تواند نشانه ای از یک بیماری زمینه ای سلامت روان باشد. مراجعه به یک متخصص سلامت روان می تواند به شما در درک علل زمینه ای کمک کند و ابزارهای بیشتری برای حمایت از تفکر و رفتار مثبت در اختیار شما قرار دهد.
04
از 04چه زمانی به پزشک مراجعه کنیم؟
خود بیشتر مزمن یا مخرب می تواند نشانه ای از یک بیماری مزتبط با سلامت روانی باشد. گاهی اوقات، عزیزان شما می توانند برای خنثی کردن رفتارهای خود تخریبی به شما کمک کنند. اما اگر برای اصلاح عادات خود تخریبی خود به کمک نیاز دارید، مشکلی نیست که به یک روان درمانگر مراجعه کنید. اگر:
- درگیر شدن در رفتارهای خودآزاری مانند بریدن قسمت هایی از بدن با یا سوزاندن
- قرار دادن خود در موقعیت های خطرناک
- مصرف مواد مخدر
- خرابکاری منظم در روابط (مانند دعوا کردن، دور کردن افراد از خود)
- احساس گیر افتادن در یک رابطه توهین آمیز
- برآورده نکردن نیازهای اولیه خود مانند مشکل در مسکن، غذا یا شغل
