محققان در آزمایشی تازه سطوح الیگومر های بتا آمیلوئید را در نمونه های خون اندازه گیری کردند تا راه برای پیش بینی تشخیص بیماری آلزایمر هموارتر شود.
به گزارش تکناک، امروزه بیماران فقط پس از بروز علائم شناخته شده بیماری،مانند از دست دادن حافظه،آلزایمر را تشخیص می دهند.در این مرحله،بهترین گزینه های درمانی هم فقط می توانند پیشرفت علائم بیماری را کاهش دهند.
با این حال،تحقیقات نشان داده که بذر بیماری آلزایمر سال ها و حتی دهه ها زودتر از اختلالاتی که موجب تشخیص بیماری می شوند،کاشته می شود.
این بذرها،پروتئینهای بتا آمیلوئیدی هستند که به اشتباه تا شده و به هم میپیوندند و دانههای کوچکتری به نام الیگومر تشکیل میدهند.با گذشت زمان،از طریق فرایندی که دانشمندان هنوز در تلاش برای فهمیدن آن هستند،تصور میشود که الیگومرهای سمی آمیلوئید بتا به آلزایمر تبدیل میشوند.
آزمایشی جدید که می تواند سطح الیگومرهای بتا آمیلوئید را در نمونه های خونی اندازه گیری کند توسط تیمی به سرپرستی محققان دانشگاه واشنگتن (UW) طراحی شده است.
آزمایش آنها که با نام اختصاری SOBA شناخته می شود می تواند الیگومرها را در خون بیماران مبتلا به آلزایمر تشخیص دهد، بجز گروهی کنترل شده که هیچ نشانه ای از اختلالات قابل تشخیص را در زمان نمونه گیری خون نشان ندادند.
با این حال،آزمایش SOBA الیگومرها را در خون 11 نفر از افراد گروه تحت کنترل شناسایی کرد.سوابق معاینه 10 نفر از این افراد در دسترس بود و همه آنها سالها بعد با اختلال قابل تشخیص خفیف یا اشکال در عملکرد مغز که با بیماری آلزایمر مطابقت داشت، تشخیص داده شدند.در واقع آزمایش SOBA الیگومرهای سمی را قبل از ظهور علائم برای این ده نفر،شناسایی کرده بود.
والری داگت:ما معتقدیم که آزمایش SOBA می تواند به تشخیص افراد در معرض خطر و یا تشخیص دوره کمون بیماری کمک کند همچنین می تواند با بازخوانی درمان های موثر برای کمک به پیشرفت درمان های اولیه نیز عمل کند.
آنچه پزشکان و محققان میخواهند،یک آزمایش تشخیصی قابل اعتماد برای بیماری آلزایمر است،نه فقط سنجشی که وجود آلزایمر را تأیید میکند،بلکه این آزمایش باید بتواند نشانههای بیماری را قبل از بروز اختلالات قابل تشخیص نیز شناسایی کند.والری داگت، نویسنده ارشد، استاد مهندسی زیستی UW و عضو هیئت علمی دانشکده ی مهندسی مولکولی و موسسه ی علوم UW گفت: این موضوع نه تنها برای سلامت افراد،بلکه برای تمام تحقیقاتی که در مورد اینکه چگونه الیگومرهای سمی آمیلوئید بتا پیشروی می کنند و می توانند چنین آسیبی وارد کنند،حائز اهمیت است.آنچه ما در اینجا نشان می دهیم این است که SOBA ممکن است پایه چنین آزمایشی باشد.
آزمایش SOBA،که مخفف سنجش اتصال الیگومر محلول است،از ویژگی منحصر به فرد الیگومرهای سمی استفاده می کند. هنگامی که پروتئین های آمیلوئید بتا به اشتباه تا می شوند و شروع به پیوستن به الیگومرها می کنند، ساختاری به نام صفحه آلفا را تشکیل می دهند.صفحات آلفا معمولاً در طبیعت یافت نمی شوند و تحقیقات قبلی توسط تیم داگت نشان داد که صفحات آلفا تمایل به اتصال به صفحات آلفای دیگر دارند.در قلب SOBA یک ورق آلفای مصنوعی که توسط تیم تحقیقاتی طراحی شده،می تواند به الیگومرهای موجود در نمونه های مایع مغزی نخاعی یا خون متصل شود.بعد از این مرحله،این آزمایش از روشهای استاندارد استفاده میکند تا تأیید کند که الیگومرهای متصل به سطح آزمایش از پروتئینهای آمیلوئید بتا تشکیل شدهاند.
این تیم تحقیقاتی آزمایش SOBA را بر روی نمونههای خون 310 نفر که قبلاً نمونههای خون و برخی از پروندههای پزشکی خود را برای تحقیقات آلزایمر در دسترس قرار داده بودند، آزمایش کردند.در زمانی که نمونه خون گرفته شده بود،افراد بدون هیچ نشانه ای از علائم قابل تشخیص،علائم خفیف، بیماری آلزایمر یا هر نوع دیگری از زوال عقل ثبت شدند.
آزمایش SOBA الیگومرها را در خون افراد مبتلا با علائم خفیف و آلزایمر متوسط تا شدید شناسایی کرد.در 53 مورد، تشخیص آلزایمر پس از مرگ به وسیله کالبد شکافی تأیید شد و نمونه خون 52 نفر از آنها که سال ها قبل از مرگ آنها گرفته شده بود،حاوی الیگومرهای سمی بود.
همچنین آزمایش SOBA الیگومرهایی را که در آن دسته از افراد گروه تحت کنترل، که سوابق نشان میدهد، بعداً دچار اختلال شناختی خفیف شدند، شناسایی کرد.نمونههای خون سایر افراد در گروه تحت کنترل که بدون آسیب باقی ماندند فاقد الیگومرهای سمی بودند.
تیم داگت در حال کار با دانشمندان در AltPep،شرکتی در UW میباشد،که در حال تلاش برای توسعه ی SOBA به یک آزمایش تشخیصی برای الیگومرها هستند.این گروه تحقیقاتی در این مطالعه نشان داد که آزمایش SOBA به راحتی می تواند برای تشخیص الیگومرهای سمی انواع دیگری از پروتئین های مرتبط با بیماری پارکینسون و زوال عقل مورد استفاده قرار بگیرد.
داگت گفت: ما متوجه شدیم که بسیاری از بیماریهای انسانی با تجمع الیگومرهای سمی مرتبط هستند که این ساختارهای ورقه آلفا را تشکیل میدهند.نه تنها آلزایم، بلکه پارکینسون،دیابت نوع 2 و موارد دیگر بههمین شکل بوجود می آیند.آزمایش SOBA در حال انتخاب ساختار منحصر به فرد ورق آلفا است،بنابراین ما امیدواریم که این روش بتواند به تشخیص و مطالعه بسیاری از بیماریهای دیگر که نتیجه ی«پروتئین معیوب»هستند،کمک کند.
داگت معتقد است که این آزمایش ظرفیت بالایی دارد.وی افزود: ما معتقدیم که آزمایش SOBA میتواند به تشخیص افراد در معرض خطر و یا تشخیص دوره ی کمون بیماری کمک کند،و همچنین میتواند با بازخوانی درمان های موثر برای کمک به پیشرفت درمان های اولیه ی این نیز عمل کند.