در حالی که کل دنیا شروع سال جدید را جشن می گیرند دنیا با ظهور سویه XBB.1.5 از زیرمجموعه اُمیکرون روبرو است.
به گزارش تکناک، به نظر می رسد این سویه جهش یافته به سرعت در حال گسترش در سراسر جهان است و این موضوع تاثیر مستقیمی در همه گیری دوباره کرونا خواهد داشت.
ویروس نوترکیب به ویروسی می گویند که ترکیبی از ژنوم های مختلف است.این ویروس ها می توانند زمانی پدیدار شوند که یک فرد به دو یا چند سویه به طور همزمان آلوده شود.
پیش‌بینی‌های مرکز کنترل و پیشگیری از بیماری‌های آمریکا (CDC) تخمین می‌زند که نوع جدید ویروس کرونا،به نام XBB.1.5 شیوع گسترده‌ای در سراسر ایالات متحده داشته است و میزان شیوع آن در چند هفته کوتاه از تنها 3 درصد به بیش از 40 درصد رسیده است.
تصور می‌شود که سویه XBB.1.5 اُمیکرون اولین بار در نیویورک پدیدار شده است و محققان ادعا می‌کنند که مطالعات اولیه نشان می‌دهد که این سویه می‌تواند به طور موثرتری نسبت به انواع قبلی به سلول‌های انسانی متصل شود.
محققی به نام اما هاردکروفت می گوید: وقتی یک ویروس خودش را تکثیر می‌کند،می‌تواند بین ژنوم‌های مختلف که در اطراف شناور هستند، «تغییر قالب» ایجاد کند. اگر همه ژنوم ها یکسان باشند، محصول نهایی هم یکسان است.اما اگر بطور همزمان ژنوم های متفاوت وجود داشته باشند،ویروس های نوترکیب در بدن به وجود می آیند.
تعداد زیادی از سویه های نوترکیب SARS-CoV-2 اخیرا ظاهر شده‌اند،که اغلب منجر به خطر ظهور سویه «دلتاکرون» می شوند.با این حال، تا همین اواخر، هیچ سویه نوترکیب کرونا به اندازه سویه دلتا خطرناک نبود و تا این حد گسترش نیافته بود که موج عفونت سراسری را پخش کند.
اولین سویه نوترکیب که ظاهری جدی داشت چند ماه پیش پدید آمد و XBB نام گرفت.این سویه نوع منحصر به فرد ترکیبی از BJ.1 (با نام مستعار BA.2.10.1.1) و BM.1.1.1 (با نام مستعار BA.2.75.3.1.1.1) است.
XBB ابتدا در ماه اوت در هند شناسایی شد و سنگاپور اولین کشوری بود که موج XBB را در ماه اکتبر تجربه کرد. این موج نسبتاً سریع و بدون ایجاد مشکل زیادی برای سیستم مراقبت‌های بهداشتی کشورها به اوج خود رسید، که این مسئله نشان می‌دهد XBB ممکن است مشکل زیادی در سراسر جهان ایجاد نکند و بسیاری از محققان بعد از مدتی نفس راحت کشیدند.
اما سال گذشته نشان داد که هیچ کدام از سویه های SARS-CoV-2 برای مدت طولانی ثابت نمی ماند و همانطور که XBB در کل جهان سفر کرد، به سرعت جهش های جدیدی را هم به وجود آورد.ظاهر شدن سویه XBB.1.5 که اولین سویه به وجود آمده در ایالات متحده است،باعث ایجاد نگرانی هایی شده است.
اولین نمونه سویه XBB.1.5 گزارش شده در 22 اکتبر در نیویورک پیدا شد.یک هفته بعد این سویه در رود آیلند و ایالت واشنگتن شناسایی شد.سپس در اوایل نوامبر،با ردیابی های پراکنده در هند و اندونزی این سویه شناسایی شد،اما در اواسط این ماه،تعدادی از کشورهای اروپایی هم سویه جدید را گرفتند.
تا هفته گذشته مدل تشخیص سویه CDC XBB.1.5 فرقی با سویه XBBنداشت.اما درست قبل از شروع سال جدید،این سویه جدید ظاهر شد،و بطور ناگهانی XBB.1.5 در همه دنیا پخش شد که پیش‌بینی می‌شود بیش از 40 درصد از کل موارد کرونا در ایالات متحده را شامل شود.
با توجه به سرعت پایین نمونه‌برداری ژنومی،سازمان CDC از یک سیستم مدل‌سازی به نام Nowcast برای پیش‌بینی تغییرات متغیر در زمان واقعی استفاده می‌کند.نمونه فعلی Nowcast تخمین می زند که موارد XBB.1.5 در ایالات متحده طی هفته گذشته دو برابر شده است و در شمال شرق این کشور بیش از 75 درصد از کل موارد تایید شده را تشکیل می دهد.
مثل همیشه،سوال بسیار مهم این است که آیا سویه XBB.1.5 باعث ابتلا به بیماری شدیدتری نسبت به انواع قبلی Omicron می شود یا خیر.اریک توپول، از مؤسسه تحقیقاتی اسکریپس،گفت که شهر نیویورک را می توان به عنوان اولین مکان برای شیوع سویه XBB.1.5 در نظر گرفت و این شهر طی چند هفته اخیر شاهد افزایش نگران کننده بستری شدن بیمارهای مبتلا به کرونا در بیمارستان بوده است.به گفته توپول، این افزایش بستری شدن در بیمارستان ممکن است به طور کامل به دلیل ظهور XBB.1.5 نباشد، اما این سویه جدید تقریباً به طور قطع در این موضوع نقش دارد.
حدود یک سال پیش، جسی بلوم،محققی که بر روی تکامل ویروس‌ها کار می‌کرد،منطقه 486 را به عنوان منطقه ژنومی کلیدی برای جهش‌های مشکل‌ساز SARS-CoV-2 در آینده معرفی کرد.درحال حاضر آنتی بادی های ساخته شده از واکسن و عفونت به طور خاص به آن منطقه ژنومی برای خنثی کردن موثر ویروس می روند.
بنابراین بیشتر جهش‌ها در منطقه 486 منجر به فرار ایمنی بیشتر می‌شوند، اما این فرار هزینه هایی هم دارد.مطالعات، 486 جهش قبلی را با اتصال کمتر مؤثر به گیرنده های سلولی انسانی مرتبط دانستند.این بدان معناست که انواع قبلی SARS-CoV-2 اتصال سلولی را برای فرار آنتی‌بادی قربانی می کردند.
تفاوت بزرگ سویه XBB.1.5 با دودمان اصلی خود (XBB و XBB.1) این است که جهش F486S را با F486P مبادله کرده است و F486P تنها جهش نقطه 486 است که بهترین جهش یعنی فرار آنتی بادی بدون میل به قربانی کردن گیرنده های انسانی کارآمد را در بر می گیرد.
بلوم اخیرا گفت: انتظار نمی رود که سویه XBB.1.5 نسبت به XBB.1 (که قبلاً F486 جهش یافته بود) آنتی بادی بیشتری داشته باشد،اما باید میل ترکیبی ACE2 بیشتری داشته باشد.بنابراین، میل بیشتر ACE2 (و شاید RBD [دامنه اتصال گیرنده] پایداری) است که به XBB.1.5 در انتقال آن کمک می کند و باعث افزایش آن می شود.
Yunlong Cao همچنین بر این باور است که میل پیوند سلولی منحصر به فرد XBB.1.5 می تواند آن را برای ایجاد جهش های جدید بیشتر در آینده مستعدتر کند.البته بعید است که XBB.1.5 پایانی برای انواع SARS-CoV-2 باشد.
Cao در توئیتر نوشت که مشاهدات مهم دیگر این است که میل اتصال hACE2 در XBB.1.5 تقریباً با BA.2.75 قابل مقایسه است، که ممکن است سویه XBB.1.5 را قادر به دستیابی به جهش های بیشتری کند، مشابه آنچه سویه BA.2.75 داشت.مسئله اینجاست که سویه XBB.1.5 هنوز فشار ایمنی زیادی را احساس نکرده است.
هیچکدام از اینها به این معنی نیست که سویه XBB.1.5 اُمیکرون لزوماً بیماری شدیدتری نسبت به انواع قبلی ایجاد نمی کند، اما به این معنی است که XBB.1.5 ممکن است بتواند افراد بیشتری را به شکل آسان تری آلوده کند و متعاقباً آسیب پذیرترین افراد در برابر COVID-19 ،یعنی افراد مسن،کسانی که واکسن نزدند و افرادی که بیماری زمینه ای دارند را هم درگیر کند.XBB.1.5 به هیچ وجه ما را به نقطه شروع کرونا برنمی‌گرداند،اما مطمئناً می‌تواند همه‌گیری را طولانی کند،عفونت‌ها را افزایش دهد و دوباره بر سیستم‌های مراقبت بهداشتی فشار وارد کند.
یکی دیگر از نگرانی های بالقوه درمورد سویه XBB.1.5 اُمیکرون تأثیر آن بر COVID طولانی است. آکیکو ایوازاکی، محقق دانشگاه ییل، خاطرنشان کرد که افزایش میل پیوند سلولی برای این سویه جدید به طور فرضی می‌تواند به موج جدیدی از عفونت‌های طولانی مدت کووید منجر شود که دلیل آن افزایش توانایی ویروس در آلوده کردن سلول‌های انسانی است.
ایوازاکی اخیرا در توئیتر اعلام کرد:من به دلیل توانایی احتمالی سویه XBB.1.5 اُمیکرون در افزایش ظرفیت برای آلوده کردن انواع سلولی که سطوح پایین تری از ACE2 را منتشر می کنند، نگران هستم.این امر باعث افزایش گرایش و احتمالاً ماندگاری در انواع سلول هایی می شود که عمر طولانی دارند.
پیتر هوتز،دانشمندی در زمینها نواع واکسن، گفت که سویهXBB.1.5 اُمیکرون سؤالات جدیدی را مطرح می کند که باید به آنها پاسخ داده شود، اما ما نباید بترسیم یا بیش از حد واکنش نشان دهیم. او به مطالعه‌ای اشاره می‌کند که اخیراً منتشر شده است که نشان می‌دهد واکسن دو ظرفیتی جدید کووید هنوز در برابر انواع سویه های جدید مانند XBB مؤثر است.بنابراین XBB.1.5 اُمیکرون ممکن است میل پیوند سلولی را افزایش داده باشد، اما واکسن‌های ما همچنان در کاهش شدت این بیماری مفید هستند.
هوتز این سوال را مطرح می کند که آیا ما باید به دنبال افزودن یک هدف جدید برای به روز رسانی واکسن در سال 2023 باشیم؟ این سوالی است که دانشمندان و محققان مختلف همواره با شروع سال جدید و تغییر شکل SARS-CoV-2 در برابر سیستم ایمنی ما،از خود می‌پرسند.
هوتز در توییتر نوشت:ما امیدوار بودیم که سال 2022 بهتر از 2021 باشد، شاید این سال به قدر کافی خوب نبوده باشد اما حالا ما امیدواریم سال 2023 بهتر از سال 2022 باشد.
