محققان بخش هایی از مغز را ترسیم کرده اند که از توانایی ما برای حل مشکلات بدون نیاز به داشتن تجربه قبلی که به عنوان هوش سیال شناخته می شود،پشتیبانی می کند.
به گزارش تکناک، قطعا هوش سیال یکی از ویژگی های تعیین کننده شناختی انسان است که موفقیت های تحصیلی و حرفه ای، تحرک اجتماعی، سلامتی و طول عمر را پیش بینی می کند. همچنین با بسیاری از توانایی های شناختی مانند حافظه نیز ارتباط دارد.
تصور میشود که هوش سیال یک ویژگی کلیدی در «تفکر فعال» که مجموعهای از فرآیندهای ذهنی پیچیده مانند فرآیندهای ذهنی درگیر در انتزاع، قضاوت، توجه، تولید استراتژی و بازداری هستند،باشد.همه این مهارت ها را می توان در فعالیت های روزمره استفاده کرد،از سازماندهی یک مهمانی شام گرفته تا پر کردن یک اظهارنامه مالیاتی.
علی رغم نقش اصلی هوش سیال در رفتار انسان و توجه به اینکه آیا تواناییهای ذهنی افراد ربطی به توانایی های شناختی دارد یا خیر و همچنین بررسی ماهیت رابطه این توانایی ها با مغز،یکی از موضوعات بحثبرانگیز است.
برای تعیین اینکه وجود کدام بخش از مغز برای یک توانایی خاص ضروری است، محققان باید بیمارانی را که آن قسمت از مغزشان از بین رفته یا آسیب دیده، مطالعه کنند. انجام چنین مطالعاتی که “نقشه برداری کمبود ضایعه” نامیده می شوند،به دلیل سختی هایی که برای شناسایی آن وجود دارد و همچنین آزمایش بیماران مبتلا به آسیب مغزی کانونی،دشوار است.
در نتیجه،مطالعات قبلی عمدتاً از تکنیکهای تصویربرداری عملکردی (fMRI) استفاده کردهاند که این تکنیک خیلی دقیق عمل نمیکند.
مطالعه جدید که توسط موسسه نورولوژی UCL Queen Square و بیمارستان ملی مغز و اعصاب و جراحی مغز و اعصاب توسط محققان UCLH انجام شد و در مجله Brain منتشر شد، روی 227 بیمار که دچار تومور مغزی یا سکته مغزی در بخشهای خاصی از مغز شده بودند، با استفاده از روش Raven Advanced Progressive Matrices (APM) که بهترین آزمون تثبیت شده هوش سیال است،انجام شد.
این آزمون شامل ارائه مشکل در الگوهای بصری چندگزینه ای با میزان دشواری افزایشی است.در هر تست هر مسئله یک الگوی ناقص از اشکال هندسی را ارائه میکند و نیاز به انتخاب قطعه گمشده از مجموعهای از چندین گزینه ارائه شده دارد.
بعد از آن محققان یک رویکرد جدید به نام “نقشه برداری ضایعه-کمبود” را برای تفکیک الگوهای تشریحی پیچیده اشکال رایج آسیب مغزی، مانند سکته،معرفی کردند.
این روش روابط بین نواحی مغز را بهعنوان یک شبکه ریاضی تلقی میکند که ارتباطات بین آن، تمایل مناطق به تأثیرپذیری با هم، یا فرآیند بیماری در بازتاب تواناییهای شناختی مشترک،توصیف میکند.
این موضوع پژوهشگران را قادر ساخت تا نقشه مغزی تواناییهای شناختی را از الگوهای آسیب جدا کنند و این کار به آنها اجازه داد قسمتهای مختلف مغز را نقشهبرداری کنند و تعیین کنند که کدام بیماران در عملکرد هوش سیال با توجه به آسیبهای مغزی شان بدتر عمل کردهاند.
محققان متوجه شدند که اختلال در عملکرد هوش سیال عمدتاً به بیماران مبتلا به ضایعات پیشانی راست،محدود می شود.در کنار تومورهای مغزی و سکته مغزی، چنین آسیبی اغلب در بیماران مبتلا به طیف وسیعی از بیماری های عصبی دیگر، از جمله آسیب تروماتیک مغزی و زوال عقل، دیده می شود.
نویسنده اصلی این تحقیق، پروفسور لیزا سیپولوتی (موسسه عصبشناسی UCL Queen Square)، گفت: یافتههای ما برای اولین بار نشان میدهد که وجود لوب راست پیشانی برای عملکردهای زیاد درگیر در هوش مایع، مانند حل کردن و استدلال کردن حیاتی است.
این موضوع از استفاده از روش APM در یک محیط بالینی، به عنوان راهی برای ارزیابی هوش سیال و شناسایی اختلال عملکرد لوب پیشانی راست پشتیبانی می کند.
وی در آخر افزود:رویکرد ابداعی ما با ترکیب روش جدید ضایعه-کمبود با بررسی دقیق عملکرد APM در تعدادی زیادی از بیماران،اطلاعات مهمی در مورد اساس عصبی هوش سیال را ارائه میکند. توجه بیشتر به مطالعات این ضایعه برای کشف رابطه بین مغز و شناخت عملکردهای مغز ضروری است،که همین موضوع اغلب نحوه درمان اختلالات عصبی را تعیین می کند.