تری گلیسیرید رایج ترین نوع چربی در بدن شماست و برای فرآیندهای خاص بدن مورد نیاز است. با این حال، میزان بیش از حد تری گلیسیرید می تواند خطر ابتلا به بیماری های قلبی و سایر بیماری ها را افزایش دهد.
به گزارش تکناک، چند عامل در سبک زندگی و برخی شرایط وجود دارد که می توانند میزان تری گلیسیرید را افزایش دهند. خوشبختانه در صورت بالا بودن تری گلیسیرید، راههای مختلفی برای کاهش میزان آن وجود دارد.
تری گلیسیرید چیست؟
تری گلیسیرید نوعی چربی است که از غذاهایی مانند کره، روغن ها و سایر غذاهای پرچرب به دست می آید.
البته بدن هم تری گلیسیرید می سازد. زمانی که کالری بیشتری از آنچه در هر زمان نیاز دارید، دریافت می کنید، بدن کالری اضافی را به تری گلیسیرید تبدیل می کند. سپس این تری گلیسیریدها در سلول های چربی ذخیره می شوند تا بعداً برای انرژی استفاده شوند.
میزان تری گلیسیرید چگونه اندازه گیری می شود؟
تری گلیسیرید اغلب به عنوان بخشی از یک آزمایش خون به نام پانل لیپیدی یا پروفایل لیپیدی اندازه گیری می شود که انواع مختلف چربی در خون را اندازه گیری می کند. پانل لیپیدی میزان کلسترول را نیز اندازه گیری می کند.
برای آزمایش، پزشک از یک سوزن کوچک برای کشیدن نمونه کوچکی از خون از ورید بازوی شما استفاده می کند.
ممکن است برای این آزمایش پزشک از شما بخواهد که از خوردن غذا خودداری کنید و قبل از گرفتن خون برای مدت معینی، آب ننوشید. آنها معمولاً از شما می خواهند که 8 تا 12 ساعت قبل از آزمایش خون ناشتا باشید.
میزان تری گلیسیرید
میزان تری گلیسیرید بر حسب میلی گرم در دسی لیتر (mg/dL) اندازه گیری می شود. بزرگسالان 20 ساله یا بیشتر می توانند بر اساس میزان تری گلیسیرید خود در دسته های زیر قرار بگیرند:
کمتر از 150 میلی گرم در دسی لیتر | نرمال |
150 تا 199 میلی گرم در دسی لیتر | مرزی |
200 تا 499 میلی گرم در دسی لیتر | بالا |
500 میلی گرم در دسی لیتر و بیشتر | بسیار بالا |
میزان تری گلیسیرید و دسته های مربوط به آن در کودکان و نوجوانان 19 ساله یا کمتر عبارتند از:
سن بین 10 تا 19 | سن بین 0 تا9 | |
کمتر از 90 میلی گرم در دسی لیتر | کمتر از 75 میلی گرم در دسی لیتر | نرمال |
90-129 میلی گرم در دسی لیتر | 75تا 99 میلی گرم در دسی لیتر | مرز بالا |
130 میلی گرم در دسی لیتر یا بالاتر | 100 میلی گرم در دسی لیتر یا بالاتر | بالا |
علائم تری گلیسیرید بالا
افراد معمولاً هیچ علامتی را مستقیماً از تری گلیسیرید بالا تجربه نمی کنند، به همین دلیل است که انجام آزمایش خون به طور منظم مهم است. بیشتر بزرگسالان باید هر پنج سال یکبار آزمایش چربی بدهند.
با این حال، افرادی که در معرض خطر بیشتری برای تری گلیسیرید بالا هستند ممکن است نیاز به آزمایش های مکرر داشته باشند. این شامل افراد مسن، افراد مبتلا به دیابت، افراد مبتلا به HIV و افرادی با سابقه خانوادگی ابتلا به بیماری های قلبی از جمله کلسترول بالا می شود.
برخی از افراد ممکن است علائم عوارض ناشی از تری گلیسیرید بالا را تجربه کنند. به عنوان مثال، تری گلیسیریدی که به طور مداوم بالا یا مرزی بالا است ممکن است خطر ابتلا به بیماری عروق کرونر قلب و سکته را افزایش دهد. این شرایط می تواند منجر به علائم درد قفسه سینه (آنژین)، حالت تهوع و خستگی شود.
میزان بسیار بالای تری گلیسیرید می تواند خطر پانکراتیت یا التهاب پانکراس را افزایش دهد که باعث درد شدید شکم می شود. همچنین میزان بسیار بالا این ماده می تواند به آسیب به پوست در قسمت کمر، سینه، بازوها و پاها منجر شود.
چه چیزی باعث افزایش میزان تری گلیسیرید می شود؟
چندین عامل در سبک زندگی وجود دارد که می تواند میزان تری گلیسیرید را افزایش دهد، مانند:
- مصرف کالری زیاد، مخصوصاً از غذاهای پرچرب و قند
- داشتن یک سبک زندگی بی تحرک، یا عدم تحرک فیزیکی
- سیگار کشیدن
- نوشیدن مقادیر زیاد الکل
همچنین بیماری های زیر ممکن است میزان تری گلیسیرید خون را افزایش دهد:
- دیابت
- بیماری کلیوی
- بیماری کبد
- چاقی
- بیماری های مربوط به تیرویید
برخی از داروهای مورد استفاده برای درمان سرطان سینه، فشار خون بالا، ویروس نقص ایمنی انسانی (HIV) و سایر بیماری ها نیز ممکن است میزان تری گلیسیرید خون را افزایش دهند.
چگونه تری گلیسیرید را کاهش دهیم؟
هر دو تغییر رژیم غذایی و تغییر سبک زندگی می توانند به کاهش میزان تری گلیسیرید کمک کنند. برخی از افراد ممکن است برای کاهش موثر تری گلیسیرید خود به دارو نیاز داشته باشند.
تغییرات رژیم غذایی
افزودن غذاهای غنی از مواد مغذی به رژیم غذایی روزانه و در عین حال محدود کردن غذاهای فرآوری شده حاوی قند و چربی ترانس، می تواند به بهبود و حفظ میزان مناسب تریگلیسیرید کمک کند.
میوه ها، سبزیجات و غلات کامل را انتخاب کنید
این مواد غذایی منابع خوبی از فیبر و آنتی اکسیدان هستند که برای قلب مفید هستند و می توانند به کاهش تریگلیسیرید کمک کنند.
چند انتخاب برای غلات کامل عبارتند از:
- بلغور جو دوسر
- برنج قهوه ای
- کوینو
- نان گندم کامل
- غلات کم قند و غلات کامل
مصرف قند و غذاهای فوق فرآوری شده را محدود کنید
خوردن مقدار زیادی کربوهیدرات های فرآوری شده و غذاهای حاوی قند افزوده، با تری گلیسیرید بالا مرتبط است. مصرف غذاهای فوق فرآوری شده مانند چیپس، پفک، آب نبات، کلوچه، شیرینی، کوکی، بستنی و برخی از غلات صبحانه را محدود کنید.
برچسب حقایق تغذیه ای در مورد قندهای اضافه شده مانند عسل، ملاس، شربت ذرت، فروکتوز و کنسانتره آب میوه بررسی کنید.
چربی های سالم را انتخاب کنید
این چربی ها، شامل چربی های غیر اشباع موجود در موارد زیر هستند:
- روغن های ذرت، زیتون، کنجد، آفتابگردان و سویا
- آجیل (گردو، بادام، گردو، فندق، یا پسته)
- دانه ها (کنجد، آفتابگردان، کدو تنبل، چیا یا کتان)
- کره های آجیل و دانه ها
- ماهی های چرب (سالمون، قزل آلا)
- آووکادو
قطع مصرف الکل و نوشیدنی های شیرین
مصرف بیش از حد الکل با میزان بالای تری گلیسیرید همراه است. نوشیدنیهای با محتوای قند بالا مانند نوشابه، آبمیوه های غیرطبیعی، نوشیدنیهای ورزشی، نوشیدنیهای انرژیزا، چایهای شیرین و نوشیدنیهای مشتق قهوه نیز میتوانند میزان تری گلیسیرید را افزایش دهند. به جای چنین نوشیدنی هایی، نوشیدنی های بدون شیرینی مانند چای سرد ساده یا آب گازدار را انتخاب کنید.
مصرف چربی های ترانس و چربی اشباع را محدود کنید
این چربی ها از روغن میوه های استوایی و منابع حیوانی مانند کره، پنیر و گوشت های چرب به دست می آیند. شما می توانید چنین چربی هایی را در رژیم غذایی خود کاهش دهید.
- خوردن غذاهای پروتئینی کم چرب مانند ماهی، غذاهای دریایی، مرغ بدون پوست، بوقلمون بدون چربی، توفو، لوبیا و عدس
- انتخاب محصولات لبنی کم چرب مانند شیر، ماست و پنیر بدون چربی یا 1 درصد چربی
- استفاده از روغن های گیاهی به جای کره، چربی، مارگارین و روغن نارگیل و نخل.
تغییرات سبک زندگی
ایجاد تغییرات در سبک زندگی برای مدیریت وزن و مراقبت از سلامت کلی می تواند به کاهش میزان تریگلیسیرید کمک کند.
وزن ایده آل خود را حفظ کنید
پیروی از یک برنامه غذایی سالم برای قلب و ورزش کردن، دو راه عالی برای رسیدن و حفظ وزن ایده آل برای هستند.
فعالیت بدنی منظم داشته باشید
ورزش های هوازی مانند پیاده روی سریع، دویدن، دوچرخه سواری و شنا باعث کاهش میزان تریگلیسیرید می شوند. قبل از شروع یک برنامه ورزشی جدید با یک متخصص صحبت کنید تا بدانید چه مقدار و چه نوع فعالیت بدنی برای شما مناسب است.
سیگار را ترک کنید
تحقیقات نشان داده است که میزان تریگلیسیرید خون در افراد سیگاری بالاتر است. با یک متخصص در مورد برنامه ها و محصولاتی که می توانند به شما در ترک سیگار کمک کنند، صحبت کنید.
مصرف دارو
اگر تغییرات رژیم غذایی و سبک زندگی به تنهایی برای رساندن تریگلیسیرید به محدوده توصیه شده کافی نباشد، ممکن است شما به داروی تجویزی یا مکمل با دوز بالا نیاز داشته باشید. داروها و مکمل های با دوز بالا که برای کاهش میزان تری گلیسیرید استفاده می شوند عبارتند از:
- استاتین ها (با نام های تجاری مانند Lipitor، Crestor، Lescol، Lipistat و Zocor فروخته می شوند)
- فیبرات ها (با نام های تجاری مانند Lopid، TriCor، Fibricor، Lofibra و Atromid-S فروخته می شوند)
- نیاسین
- روغن ماهی