چه چیزی باعث زونا می شود؟

زونا یا هرپس زوستر (HZ)، یک بیماری ویروسی با بثورات پوستی دردناک است. مطالعات متعددی درباره علت بروز این بیماری انجام شده است که در این گزارش خلاصه ای از آن ها را می خوانید.

به گزارش تکناک، معمولا، بثورات زونا تنها در یک طرف صورت یا بدن ظاهر می شود. بیشتر افراد قبل از ایجاد کهیر با تاول هایی که طی 7 تا 10 روز پوسته پوسته می شوند، متوجه خارش و درد خود می شوند. در موارد شدید، زونا باعث ایجاد وضعیتی به نام نورالژی پس از تبخال (PHN) می شود که یک درد عصبی مداوم در ناحیه ای است که کهیر قبلا در ان نقطه وجود داشت. به ندرت زونا می تواند منجر به عوارضی مانند ذات الریه، کاهش بینایی یا شنوایی، یا آنسفالیت (التهاب مغز) شود.

زونا توسط ویروس واریسلا زوستر (VZV) ایجاد می شود که باعث آبله مرغان نیز می شود. پس از ابتلا به آبله مرغان که ممکن است در دوران کودکی اتفاق بیفتد، این ویروس به صورت نهفته (غیرفعال) در بدن قرار دارد و می تواند به عنوان زونا در مراحل بعدی زندگی دوباره فعال شود، به خصوص اگر سیستم ایمنی بدن شما ضعیف شده باشد. هر کسی که تا به حال آبله مرغان گرفته است، حتی اگر در آن زمان علائمی نداشته باشد، ممکن است به زونا نیز مبتلا شود.

در ایالات متحده، از هر 3 نفر یک نفر در برخی مواقع به زونا مبتلا می شود.

چه کسی زونا می گیرد؟

هرکسی که آبله مرغان گرفته باشد یا واکسن آن را تزریق کرده باشد، ممکن است به زونا نیز مبتلا شود. سالانه حدود 1 میلیون نفر در ایالات متحده به زونا مبتلا می شوند. با این حال، برخی از افراد بیشتر از دیگران در معرض ابتلا به زونا هستند.

موارد زیر ممکن است بر احتمال ابتلا به زونا و عوارض سلامتی مرتبط با زونا تأثیر بگذارد:

• سن: خطر ابتلا به زونا با افزایش سن افزایش می یابد. اکثر افرادی که به زونا مبتلا می شوند در سن 50 سالگی یا بالاتر هستند و حدود 50 درصد موارد زونا در بزرگسالان 60 ساله و بالاتر تشخیص داده می شود.
• جنسیت: زونا در زنان شایع تر است و تقریباً 60 درصد موارد را تشکیل می دهد.
• قومیت: برخی مطالعات نشان می دهد که زونا در افراد سفیدپوست غیر اسپانیایی شایع تر است.

آیا زونا ژنتیکی است؟

هنوز مشخص نیست که چگونه عوامل ژنتیکی بر احتمال ابتلا به زونا تأثیر می گذارد. اما برخی تحقیقات نشان می دهد که داشتن برخی ژن های خاص یا سابقه خانوادگی زونا ممکن است خطر ابتلا به این بیماری را افزایش دهد.

به عنوان مثال، در یک تحقیق که در سال 2016 از بیش از 2 هزار مورد گزارش شده از زونا انجام شد، نشان داد که افراد مبتلا به زونا سه برابر بیشتر احتمال دارد که سابقه خانوادگی داشته باشند. علاوه بر این، زمانی که افراد بیش از یک خویشاوند درجه یک (یک والدین، خواهر یا برادر یا فرزند) با سابقه زونا داشتند، در مقایسه با افرادی که تنها یک خویشاوند درجه یک با سابقه ابتلا به زونا داشتند، تقریباً سه برابر بیشتر احتمال داشت به این بیماری مبتلا شوند.

همچنین، محققان یک نوع ژن موثر برای یک مولکول ایمنی به نام آنتی ژن لکوسیت انسانی (HLA) را شناسایی کرده اند. این ژن با نام HCP5 (HLA Complex P5) شناخته می شود. نوع این ژن را در بدن شما می توان با آزمایش خون بررسی کرد. داشتن تغییرات خاصی در این ژن ممکن است به پیشگیری از ابتلا به زونا کمک کند.

عوامل خطرناک

هر فردی که به دلیل برخی بیماری ها یا درمان ها دچار نقص سیستم ایمنی است یا سیستم ایمنی ضعیفی دارد، در معرض خطر بیشتری برای ابتلا به زونا قرار دارد. همچنین این افراد خطر بستری شدن در بیمارستان، عوارض شدید وبه ندرت مرگ ناشی از زونا را دارند.

عوامل زیر عوامل خطر ابتلا به زونا و عوارض مرتبط با آن را افزایش می دهند:

سرطان

افرادی که سرطان داشته اند یا جدیدا به سرطان مبتلا شده اند در معرض خطر بیشتری برای ابتلا به زونا هستند و احتمال بیشتری دارد که به دلیل عوارض شدید این بیماری در بیمارستان بستری شوند. خطر ابتلا به زونا در سال بعد از تشخیص سرطان بیشترین میزان را دارد.

مطالعات نشان می دهد که افراد مبتلا به سرطان 40 درصد بیشتر در معرض ابتلا به زونا هستند. به ویژه افراد مبتلا به سرطان خون مانند سرطان خون یا لنفوم، در مقایسه با افراد مبتلا به سرطان هایی مانند سرطان سینه یا سرطان روده بزرگ، در معرض خطر بیشتری هستند.

ویروس نقص ایمنی انسانی (HIV)

افراد مبتلا به ویروس نقص ایمنی انسانی (HIV) تقریباً 12 تا 17 برابر بیشتر از افراد بدون HIV در معرض ابتلا به زونا هستند. HIV به شدت توانایی سیستم ایمنی را برای مبارزه با ویروس ها و سایر مهاجمان تضعیف می کند.

اگر زونا دارید و علائم غیرمعمولی دارید، ممکن است پزشک شما را برای ابتلا به HIV آزمایش کند.

دیابت

دیابت نوع 1 یا نوع 2 شرایطی هستند که تولید انسولین (هورمونی که قند خون را تنظیم می کند) را در بدن شما محدود می کند. افراد مبتلا به دیابت، 1.6 برابر بیشتر از افراد بدون دیابت در معرض ابتلا به زونا هستند.

درمان های سرکوب کننده سیستم ایمنی

هر دارو یا درمانی که عملکرد سیستم ایمنی شما را سرکوب کند ممکن است شما را در معرض خطر بیشتری برای ابتلا به زونا قرار دهد.

این درمان‌ها ممکن است شامل داروهای سرکوب‌کننده‌های ایمنی (مانند استروئیدها) باشد که نوعی دارو هستند که از فعالیت سیستم ایمنی جلوگیری می‌کنند و اغلب برای درمان اختلالات خود ایمنی استفاده می‌شوند. اگر تحت شیمی درمانی یا پرتودرمانی هستید یا اخیرا پیوند عضو یا مغز استخوان داشته اید، ممکن است در معرض خطر بیشتری برای ابتلا به زونا باشید.

آسیب فیزیکی

ممکن است بین ابتلا به زونا و ضربه فیزیکی ارتباطی وجود داشته باشد. یک مطالعه در سال 2013 نشان داد که افراد مبتلا به زونا بیش از سه برابر بیشتر احتمال دارد که در یک هفته قبل از تشخیص به این بیماری، آسیب فیزیکی دیده باشند. به طور کلی، خطر ابتلا به زونا برای آسیب فیزیکی شامل زخم های باز، رگ به رگ شدن یا کشیدگی و آسیب به سر یا گردن است.

استرس

برخی از مطالعات هم نشان می دهد که رویدادهای استرس زا می تواند خطر ابتلا به زونا را افزایش دهد، به خصوص اگر شما بالای 50 سال سن داشته باشید.