آیا افزایش تولید و تخلیه ادرار ممکن است به دلیل بیماری باشد؟ چندین بیماری وجود دارد که میتوانند باعث افزایش تولید و تخلیه ادرار شوند.
به گزارش تکناک و به گفته دکتر آدام رامین، اورولوژیست و مدیر پزشکی متخصصان سرطان اورولوژی در لس آنجلس، پرادراری (پلی اوری) به معنای دفع مکرر یا متعدد ادرار در یک دوره 24 ساعته با مقدار زیادی ادرار در هر بار است.
بر اساس تحقیقات منتشر شده در سال 2015 در مجله آمریکایی بیماری های کلیوی، فرد مبتلا به پلی اوری ممکن است روزانه بیش از 3 لیتر ادرار تولید کند.
بر اساس منبع MedlinePlus، این میزان بسیار بالاتر از میانگین خروجی 800 میلی لیتر تا 2 لیتر در روز است.
باید توجه داشته باشید که پلی اوری با شب ادراری یا نیاز به بیدار شدن در شب برای ادرار کردن یکسان نیست. اگرچه به گفته بنیاد مراقبت از اورولوژی، پلی اوری یکی از علل شایع شب ادراری است.
علل دیگری برای شب ادراری وجود دارد که در آن بدن شما ادرار بیش از حد تولید نمی کند و شما فقط میل به ادرار به دفعات بیشتر دارید (این مسئله می تواند به دلایل مختلفی اتفاق بیفتد، اغلب دفع ادرار ناقص به دلیل بزرگ شدن پروستات و مثانه بیش فعال است).
برخی از افراد مبتلا به پلی اوری فقط در شب ادرارشان افزایش می یابد که به آن پلی اوری شبانه می گویند.
چه چیزی باعث پرادراری می شود؟
از آنجایی که پلی اوری فقط تکرر ادرار یا احساس میل به دفعات بیشتر نیست، باید بفهمید که چه چیزی باعث افزایش تولید ادرار می شود تا بتوان آن را مدیریت کرد.
به گفته دکتر رامین، اغلب اوقات دیابت قندی کنترل نشده، چه نوع 1 و چه نوع 2، دلیل این مشکل است. دیابت ملیتوس یک بیماری مزمن است که شامل افزایش گلوکز خون یا میزان بالای قند خون می شود.
دکتر رامین می گوید: اگر فردی به طور ناگهانی دچار افزایش ادرار شود، مهم است که ببینیم آیا دیابت کنترل نشده دارد یا خیر. دکتر رامین توضیح داد که ممکن است تشخیص تکرر ادرار در مقابل پلی اوری برای شما دشوار باشد، به همین دلیل است که باید به یک متخصص مراجعه کنید.
شیوع بالای پلی اوری در افراد مبتلا به دیابت به قند خون باز می گردد. به گفته سازمان تحقیقات دیابت JDRF، قند اضافی در خون شما نمی تواند توسط کلیه ها پردازش شود و دوباره به جریان خون بازجذب شود. در عوض، آب بیشتری را به داخل ادرار می کشد و تولید ادرار اضافی را افزایش می دهد.
مؤسسه ملی دیابت و بیماری های گوارشی و کلیوی توضیح داد که نوع دیگری از دیابت وجود دارد که شکل نادری به نام دیابت بی مزه است، که می تواند مسئول پلی اوری نیز باشد. در دیابت بی مزه، میزان گلوکز طبیعی است، اما کلیه ها نمی توانند ادرار را به درستی متمرکز کنند.
دیابت بی مزه می تواند هم باعث تشنگی بیش از حد شود که منجر به مصرف زیاد آب می شود و هم باعث کمبود چیزی به نام وازوپرسین که یک هورمون ضد ادرار (ADH) است، می شود که به حفظ آب در کلیه ها کمک می کند و به تعادل مقدار مایعات در بدن کمک می کند.
دیابت شیرین، دیابت بی مزه، یا نوشیدن مایعات اضافی شایع ترین علل پلی اوری هستند. به گفته MedlinePlus و دیگر متخصصان، سایر بیماری هایی که با پلی اوری مرتبط هستند، عبارتند از:
- بیماری کلیوی یا نارسایی کلیه
- داروهایی مانند دیورتیک ها یا لیتیوم
- میزان کلسیم بالا یا پایین در بدن
- کم خونی داسی شکل
- نارسایی احتقانی قلب
- رگهای واریسی
دکتر مارک الرکمن، مدیر مرکز اوروژنیکولوژی در مرکز پزشکی مرسی در بالتیمور، گفت که پلی یوری در افراد مسن، به ویژه زنان، شایع تر است. الرکمن توضیح داد: ADH باعث می شود کلیه های شما کمتر ادرار تولید کنند؛ این هورمون ترشح می شود تا شما در طول شب به دلیل ادرار کردن بیدار نشویداما با افزایش سن، آن کمتر ترشح میشود.
علائم پلی اوری چیست؟
در بسیاری از موارد، شما ممکن است حالتی را تجربه کنید که دکتر رامین آن را به عنوان شروع ناگهانی پلی اوری حاد توصیف کرده است. این حالت از نظر علائم، به معنای این است که یک فرد تا به حال خوب بوده و سپس ناگهان در طول روز بیشتر از همیشه دفع ادرار میکند.
باز هم، مهم است که توجه داشته باشید که آیا واقعاً مقدار زیادی ادرار می کنید یا فقط احساس می کنید که باید مکرر ادرار کنید. اگر چندین بار در ساعت از دستشویی استفاده می کنید اما هر بار مقدار کمی ادرار می کنید، احتمال تکرر ادرار یا شب ادراری بیشتر است.
افزایش ادرار یکی از علائم پلی اوری است، اگرچه ادرار بیش از حد می تواند علائم فرعی خود را نیز ایجاد کند، از جمله تشنگی بیش از حد (اگر زیاد ادرار می کنید، بیشتر از حد معمول احساس تشنگی می کنید) و بیدار شدن در شب برای ادرار کردن.
چگونه پلی اوری تشخیص داده می شود؟
دکتر الرکمن و دکتر رامین گفتند که تشخیص پولیاوری با شناسایی منبع مشکل شروع میشود. شناسایی تفاوت پلی اوری در مقابل تکرر ادرار، یک تمایز مهم برای تعیین درمان است. در این حالت مهمترین ابزار تشخیصی، اطلاعات فردی است.
دکتر الرکمن گفت که نتایج نمودار حجم دفعات ادرار، یا دفتر ثبت دفع ادرار 24 ساعته، می تواند به تعیین تکرر ادرار یا شب ادراری به دلیل تخلیه حجم کم، پلی اوری به دلیل حجم زیاد ادرار یا هر دو کمک کند.
به عنوان مثال، اگر در طول روز به طور مکرر ادرار می کنید اما فقط مقدار متوسط یا کمتر از حد متوسط ادرار تولید می کنید، احتمال زیاد پلی اوری ندارید.
از سوی دیگر، اگر مکرر ادرار می کنید و مقدار آن بیشتر از حد متوسط است، این نشانه خوبی برای پزشک شما است برای تایید پلی اوری است زیرا شما با حجم زیاد ادرار سر و کار دارید، نه فقط با تکرر زیاد.
دکتر الرکمن گفت که راه دیگری وجود دارد که پزشک شما ممکن است سعی کند بین دفعات دفع ادرار و حجم دفع ادرار شما تمایز قائل شود و آن هم اندازهگیری ادرار باقیمانده پس از خالی شدن در مثانه با کاتتریزاسیون یا سونوگرافی مثانه است که میتواند در تشخیص انسداد مثانه و احتباس ادرار مفید باشد.
به عبارت دیگر، پزشک شما ممکن است از شما بخواهد که آزمایشهای تشخیصی را در مطب، بیمارستان یا کلینیک انجام دهید که شامل اندازهگیری میزان ادرار باقی مانده در مثانه پس از تخلیه ادرار است.
به گفته دکتر الرکمن، کمتر از 75 میلی لیتر طبیعی در نظر گرفته می شود، اما ادرار باقیمانده از مجموع 200 میلی لیتر یا بیشتر غیرطبیعی در نظر گرفته می شود (و ممکن است به معنای پلی اوری باشد.)
پلی اوری چگونه درمان می شود؟
خود پلی اوری برنامه درمانی خاص خود را ندارد و هیچ داروی خاصی برای درمان پلی اوری وجود ندارد. در عوض، شما و پزشکتان بر مدیریت بهتر بیماری یا بیماری هایی که باعث ادرار شدید شما میشوند، تمرکز خواهید کرد.
دکتر رامین گفت: درمان بیشتر بر اساس علت اصلی مشکل انجام می شود. علت زمینه ای تعیین می شود و به شرایط کنترل نشده مانند دیابت یا نارسایی احتقانی قلب رسیدگی می شود.
به عنوان مثال، دکتر الرکمن گفت وقتی شیوع واریس در زنان مسن را با تغییرات تولید ADH ترکیب میکنید، در نهایت بسیاری از زنان مسنتر ادرار اضافی تولید میکنند، به خصوص در شب.
طبق گفته دکتر الرکمان این فرآیند شامل تولید بیشتر ادرار در کلیهها و تسریع در خالی کردن مجاری ادرار است. در مورد واریس رگ ها، درمان پلی اوری شامل مدیریت تورم بافت است؛ این درمان ممکن است شامل پوشیدن جوراب فشاری در طول روز برای بهبود گردش خون و کاهش تورم باشد. اگر پزشک شما فکر کند که دارو ممکن است بخش لازمهای از درمان شما باشد، داروهایی وجود دارند که به افراد با شرایط مشابه مانند مثانه بیش فعال یا پروستات بزرگ شده داده میشود که ممکن است به شما کمک کنند.