در میان بخاری که در اطراف ایستگاه Hellisheioi ایسلند بلند میشود، یک انبار جدید ساخته شده که توسط پنکههای غولپیکر احاطه شده است. این انبار توسط استارتاپ حذف کربن Climeworks اداره می شود. این پروژه که ماموت نام دارد، اکنون بزرگترین کارخانه تصفیه کربن هوا در جهان است.
به گزارش تکناک، این نیروگاه گامی حیاتی در سرعت حذف میلیاردها تن کربن در سال تا اواسط قرن است، اقدامی که احتمالاً برای حفظ گرمایش جهانی در سطوح نسبتاً ایمن مورد نیاز خواهد بود. همچنین چشم انداز رقابتی فزاینده ای را برای شرکت هایی که سعی در مکش کربن از هوا دارند را نشان می دهد.
پس از عملیاتی شدن کامل، ماموت قادر خواهد بود تا 36000 تن دی اکسید کربن در سال را با استفاده از تکنیکی به نام جذب مستقیم هوا (DAC) جذب کند. این میزان البته کمتر از یک دقیقه از انتشار گازهای گلخانه ای بشر است. اما ۹ برابر بیشتر از دی اکسید کربن کارخانه Climeworks Orca است که در میان مناظر صخره ای و پوشیده از خزه Hellisheioi قرار دارد و در سال ۲۰۲۱ شروع به کار کرد.
هر دو نیروگاه به دلیل منابع زمینگرمایی پاک و فراوان این کشور برای تامین انرژی مورد نیاز خلاءهای گاز CO2 در ایسلند مستقر هستند. علاوه بر این، زمین شناسی راه منحصر به فردی برای جداسازی CO2 جذب شده ارائه میدهد. با همکاری شریک ایسلندی خود Carbfix، CO2 در آب حل و به سنگ بستر بازالتی تزریق می شود که در آنجا متبلور شده و یک محلول ذخیره سازی دائمی و ایمن ایجاد می کند.
با این حال، این کارخانه ظرفیت جذب CO2 کمتری نسبت به میانگین انتشار 8000 خودروی آمریکایی در سال را دارد. اگرچه فنآوریهای فعلی DAC از پیشرفت صنعتی فاصله زیادی دارند، اما توافق فزایندهای در میان جامعه علمی وجود دارد که تصفیه کربن برای محدود کردن اثرات تغییرات آب و هوایی بسیار مهم است.
شرکت Climeworks مستقر در سوئیس رهبر فعلی در توسعه فناوری DAC است، اما تعدادی از استارت آپ ها از تکنیکهای دیگری از جمله تکیه بر موادی مانند سنگ آهک و همچنین برق و حتی آب موجود در هوا استفاده می کنند. بر اساس تحلیل BloombergNEF، اگر همه 22 پروژه پیشنهادی DAC به نتیجه برسند، می توانند تا پایان دهه، 12 میلیون تن CO2 را تصفیه کنند.
کریستوف گبالد، بنیانگذار Climework و مدیر اجرایی آن، میگوید: “سودآوری بهترین چیزی است که می تواند برای این صنعت اتفاق بیفتد، و هر چه سودآوری بالاتر باشد به نفع ماست زیرا سودآوری به معنای استفاده بیشتر از این امکانات است.” اگر بتوانیم بازده سرمایه گذاری 10 تا 15 درصدی را برای پروژه هایی که در حال ساخت آن هستیم قرار دهیم، سرمایه زیادی از سوی مدیران دارایی های بزرگ مانند صندوق های بازنشستگی و صندوقهای دولتی به سمت ما خواهد آمد.”
بیشتر شرکت ها صرفاً بر حذف و ذخیره CO2 متمرکز هستند. یکی از استثناهای قابل توجه، شرکت نفت Oxy است که در حال ساخت یک نیروگاه جذب مستقیم از هوا است و مدعی است که به طور چشمگیری CO2 بیشتری نسبت به ماموت جذب میکند. اگرچه این شرکت می خواهد از مقداری از این CO2 برای استخراج نفت استفاده کند.
هدف Climeworks حذف 1 میلیون تن CO2 از هوا تا سال 2030 و 1 میلیارد تن تا سال 2050 است. در حالی که ایسلند را برای اثبات کارایی پروژه خود انتخاب کرده، اما در حال شروع کار در جاهای دیگر نیز بوده و در تلاش برای گسترش این تکنولوژی است. که شامل پروژههایی در نروژ، کنیا و کانادا میشود و سایتهای بالقوه جذب و ذخیرهسازی هوا را بررسی میکند. گبالد میگوید از هم اکنون تا سال 2030، 5 تا 10 کارخانه در دست طراحی دارد. بزرگترین آنها در لوئیزیانا به عنوان بخشی از مرکز به اصطلاح DAC است که توسط دولت بایدن تامین می شود. (این شرکت همچنین در دو پروژه کوچکتر که توسط همان برنامه دولت بایدن حمایت می شود، شریک است).
هدف این پروژه که با مشارکت موسسه تحقیقاتی Battelle و استارتاپ DAC Heirloom انجام می شود حذف 1 میلیون تن CO2 تا پایان دهه است. تیمی که این سایت را اداره می کند 50 میلیون دلار بودجه فدرال برای شروع توسعه در ماه مارس دریافت کرد و به حدود 3.5 میلیارد دلاری که وزارت انرژی ایالات متحده برای برنامه هاب DAC اختصاص داده است، دسترسی خواهد داشت.
یکی از چالش هایی که Climeworks و سایر شرکت ها باید بر آن غلبه کنند، هزینه بسیار بالای تصفیه کربن از جو با استفاده از DAC است. طبق گفته گبالد، حذف یک تن CO2 از هوا با استفاده از تکنولوژی ماموت که کمی کمتر از Orca است، 1000 دلار هزینه خواهد داشت. او گفت که انتظار دارد هزینه DAC در 15 سال آینده بین 200 تا 300 دلار در هر تن کاهش یابد. رسیدن هزینه ها به 100 دلار در هر تن تا اواسط قرن به عنوان یک پتانسیل کلیدی برای حذف کربن به عنوان یک صنعت بادوام در نظر گرفته میشود. استفاده از انرژی نیز دیگر نگرانی عمده است، به ویژه از آنجایی که سایر اشکال حذف کربن می توانند انرژی کمتری تلف کند.
به گفته بن کولوس، استادیار انرژی های تجدیدپذیر و حذف کربن در دانشگاه هال، این کار مستلزم هوشمندی و استفاده از انرژی های تجدیدپذیر و فناوری های حذف کربن «مانند مکعب روبیک» است. وی افزود: «همه این قطعات فناوری باید با هم کار کنند تا 10 میلیارد تن CO2 در سال، تا سال 2050 حذف شود و DAC تنها بخش کوچکی از آن است.