این شیرین کننده مصنوعی خطر بیماری‌های قلبی را افزایش می دهد

اریتریتول که یک شیرین‌کننده مصنوعی رایج است و در کیک‌ها، نوشیدنی‌ها، آدامس‌ها و آب‌نبات‌ها یافت می‌شود، احتمال ابتلا به بیماری‌های قلبی-عروقی را افزایش می‌دهد.

به گزارش تک‌ناک، تحقیقات اخیر از محققان دانشگاه کلیولند نشان می‌دهد که مصرف غذاهای حاوی اریتریتول که یک شیرین‌کننده مصنوعی پرمصرف می‌باشد، ممکن است خطر بیماری‌های قلبی-عروقی مانند حملات قلبی و سکته را افزایش دهد.

این مطالعه که با داوطلبان سالم انجام شد، نشان داد که اریتریتول باعث فعال‌تر شدن پلاکت‌ها (سلول‌های خونی درگیر در لخته شدن) می‌شود و در نتیجه احتمال لخته شدن خون را افزایش می‌دهد. این اثر با قند (گلوکز) مشاهده نشد.

این تحقیق که در مجله Arteriosclerosis, Thrombosis, and Vascular Biology منتشر شده است، نشان می‌دهد که اریتریتول امکان دارد به اندازه‌ای که در حال حاضر توسط سازمان‌های نظارتی مواد غذایی طبقه‌بندی می‌شود، ایمن نباشد و باید مورد ارزیابی مجدد قرار گیرد. این مطالعه توسط تیمی از محققان دانشگاه کلیولند به عنوان بخشی از مجموعه‌ تحقیقات روی اثرات فیزیولوژیکی جایگزین‌های رایج قند انجام شد.

استنلی هازن، نویسنده ارشد این مطالعه گفت: «بسیاری از جوامع حرفه‌ای و پزشکان به طور معمول توصیه می‌کنند که افراد در معرض خطر بیماری‌های قلبی-عروقی (افرادی که چاقی، دیابت یا سندرم متابولیک دارند)، باید از جایگزین‌های قند استفاده کنند. این یافته‌ها بر اهمیت مطالعات بالینی طولانی‌مدت بیشتر برای ارزیابی ایمنی قلبی-عروقی شیرین‌کننده مصنوعی اریتریتول و سایر جایگزین‌های قند تأکید می‌کند.»

اریتریتول و سایر شیرین‌کننده‌های مصنوعی، جایگزین‌های رایج قند عادی در محصولات کم کالری، کم کربوهیدرات و کتو هستند. اریتریتول حدود 70 درصد به شیرینی قند است و از طریق تخمیر ذرت تولید می‌شود. پس از مصرف، اریتریتول در بدن متابولیسم ضعیفی دارد و به جریان خون می‌رود و بیشتر از طریق ادرار از بدن خارج می‌شود. بدن انسان به طور طبیعی مقادیر کمی اریتریتول تولید می‌کند، بنابراین هر گونه مصرف اضافی می‌تواند باعث انباشتگی آن در بدن شود.

وضعیت مقررات مصرف اریتریتول و مطالعات اخیر

شیرین‌کننده مصنوعی اریتریتول توسط سازمان غذا و داروی ایالات متحده و سازمان ایمنی غذای اروپا به عنوان یک ماده GRAS (به طور کلی به عنوان ایمن شناخته می‌شود) طبقه‌بندی می‌شود، که این تائیدیه اجازه استفاده بدون محدودیت در محصولات غذایی را می‌دهد.

این تائیدیه در درجه اول به این دلیل به اریتریتول داده شده است که یک الکل قندی است، که به طور طبیعی در میوه‌ها و سبزیجات یافت می‌شود و یک محصول جانبی متابولیسم گلوکز در بافت انسان هرچند در مقادیر کم است.

با وجود این، مطالعات اخیر توسط گروه دکتر هازن، شواهدی را نشان داده است که اریتریتول در مقادیر معمول مصرف شده امکان دارد خطر ابتلا به بیماری‌های قلبی-عروقی را افزایش دهد.

تحقیقات کنونی بر اساس مطالعه قبلی این تیم است، که سال گذشته در مجله Nature Medicine منتشر شد و نشان داد که بیماران قلبی با سطوح بالای اریتریتول در مقایسه با بیمارانی که سطوح اریتریتول پایینی داشتند، دو برابر بیشتر احتمال داشت که یک رویداد قلبی بزرگ را در سه سال بعد تجربه کنند. این مطالعه همچنین نشان داد که افزودن اریتریتول به خون یا پلاکت‌های بیماران، تشکیل لخته را افزایش می‌دهد. این یافته‌ها توسط مطالعات پیش‌بالینی تأیید شدند.

مطالعه جدید برای مشاهده مستقیم‌تر اثرات شیرین‌کننده مصنوعی اریتریتول روی پلاکت‌ها پس از مصرف با دوزی که اغلب در نوشابه یا کیک‌های بدون قند وجود دارد، با مداخلات انسانی طراحی شده است.

در 20 داوطلب سالم، محققان دریافتند که میانگین میزان اریتریتول پس از خوردن غذاهای حاوی این ماده در گروهی که اریتریتول مصرف می‌کردند، در مقایسه با سطوح اولیه اریتریتول بیش از 1000 برابر افزایش یافت. همچنین نتایج نشان داد شرکت‌کنندگان پس از مصرف اریتریتول افزایش قابل توجهی در تشکیل لخته خون خود داشتند، اما پس از مصرف گلوکز هیچ تغییری در تشکیل لخته خون مشاهده نشد.

دبلیو اچ ویلسون تانگ، مدیر تحقیقات نارسایی قلبی و پزشکی پیوند قلب در این باره گفت: «این تحقیق نگرانی‌هایی را ایجاد می‌کند که اریتریتول ممکن است به شدت و به صورت مستقیم تشکیل لخته خون را تحریک کند.»

وی تأکید کرد: «اریتریتول و سایر الکل‌های قندی که بیشتر به‌ عنوان جایگزین قند استفاده می‌شوند، باید از نظر اثرات طولانی‌مدت سلامت مورد ارزیابی قرار گیرند، به‌ ویژه زمانی که چنین اثراتی در خود گلوکز دیده نمی‌شود.»

نگرانی‌ها و توصیه‌ها

نتایج این مطالعه بسیار قابل توجه است، چرا که در نتیجه یک مطالعه جدید دیگر توسط این گروه تحقیقاتی مخشص شده است که زایلیتول، یکی دیگر از شیرین‌کننده‌های مصنوعی رایج، افزایش مشابهی در سطوح پلاسما ایجاد کرده و بر تجمع پلاکتی در شرکت‌کنندگان سالم نیز به همان شیوه تأثیر می‌گذارد. همانند اریتریتول، مطالعات روی زایلیتول شامل مطالعات مشاهده‌ای در مقیاس بزرگ بود، که نشان می‌داد سطوح بالای زایلیتول با افزایش خطر حمله قلبی، سکته مغزی یا مرگ در طول سه سال آینده مرتبط است.

محققان می‌گویند که به مطالعات بالینی بیشتری برای ارزیابی ایمنی طولانی مدت قلبی-عروقی اریتریتول نیاز است.

هازن اعلام کرد: «بیماری‌های قلبی-عروقی در طول زمان ایجاد می‌شوند و بیماری قلبی عامل اصلی مرگ و میر در سطح جهان است. ما باید اطمینان حاصل کنیم که غذاهایی که می‌خوریم، عوامل پنهانی بیماری‌های قلبی-عروقی نیستند.»

این تحقیق بخشی از تحقیقات مداوم دکتر هازن در مورد عواملی است که در خطر ابتلا به بیماری‌های قلبی-عروقی نقش دارند. تیم او بیماران را در طول زمان دنبال و نشانه‌های شیمیایی در خون آنها پیدا می‌کند، که می‌تواند پیشرفت بیماری‌های قلب و بیماری‌های متابولیک را پیش‌بینی کند.