محققان در مطالعات جدید خود مناطق خاصی از مغز را شناسایی کرده‌اند که توسط فشار خون بالا آسیب می‌بیند و ممکن است نقش حیاتی در کاهش فرآیندهای ذهنی و توسعه بیماری زوال عقل یا دمانس ایفا کنند.
به گزارش تکناک، فشار خون بالا یا هایپرتانسیون یک بیماری رایج در دنیاست که 30 درصد از جمعیت جهان مبتلا به آن هستند و30 درصد دیگر در مراحل ابتدایی آن قرار دارند.
پروفسور توماس گوزیک، متخصص پزشکی قلب و عروق در دانشگاه ادینبورگ (بریتانیا) و کالج پزشکی دانشگاه Jagiellonian در کراکوف (لهستان) که رهبری این مطالعه را بر عهده داشت، اعلام کرده است که آنها اطلاعات مربوط به مطالعه را از ترکیب روش‌ها و رویکردهای مختلف جمع‌آوری کرده‌اند.
این مطالعه که نتایج آن در مجله قلب اروپا منتشر شده است، شامل تصویربرداری رزونانس مغناطیسی از مغز، تجزیه و تحلیل ژنتیکی، داده‌های مشاهداتی از بیش از 30 هزار شرکت کننده در مطالعه Biobank بریتانیا و استفاده از تکنیکی به نام تصادفی سازی مندلی است. این مطالعه برای بررسی این موضوع است که آیا فشار خون بالا واقعاً عامل تغییرات در بخش های خاصی از مغز است یا خیر و اینکه آیا این تغییرات صرفاً با فشار خون بالا همراه هستند یا نه.
این داده ها به آنها کمک کرد تا مناطق آسیب دیده مغز ، از جمله پوتامن و مناطق ماده سفید خاص را شناسایی کنند. پوتامن ساختار گرد در قاعده جلوی مغز است که مسئول تنظیم حرکت و تأثیرگذاری بر انواع مختلف یادگیری است.
گوزیک در بیانیه‌ای گفت: ما فکر کردیم که این مناطق ممکن است جایی باشند که فشار خون بالا بر عملکرد شناختی مانند از دست دادن حافظه، مهارت‌های تفکر و زوال عقل تأثیر می‌گذارد. وقتی یافته های خود را با مطالعه گروهی از بیماران در ایتالیا که فشار خون بالا داشتند بررسی کردیم، متوجه شدیم که بخش‌هایی از مغز که ما شناسایی کرده بودیم واقعاً تحت تأثیر فشار خون قرار دارند.
محققان دریافتند که 9 قسمت از مغز دچار تغییراتی شده است که با افزایش فشار خون و اختلال در عملکرد شناختی مرتبط است.
این مناطق شامل پوتامن، تشعشعات تالاموس قدامی، تاج قدامی رادیاتا و شاخه قدامی کپسول داخلی می شود که مناطقی از ماده سفید هستند که سیگنال‌دهی را بین بخش‌های مختلف مغز به هم متصل می‌کنند. در حالی که تابش تالاموس قدامی در عملکردهای اجرایی مانند برنامه ریزی کارهای ساده و پیچیده روزانه دخالت دارد، دو منطقه دیگر در تصمیم‌گیری و مدیریت احساسات نقش دارند.
گوزنیک افزود: تغییرات مشاهده شده شامل کاهش در حجم مغز و مقدار سطح روی قشر مغز، تغییر در اتصالات بین بخش‌های مختلف مغز و تغییر در میزان فعالیت مغز بود. با بررسی این مناطق خاص مغز، ممکن است بتوانیم پیش‌بینی کنیم که چه کسانی در زمینه فشار خون بالا به سرعت به زوال حافظه و دمانس دچار خواهند شد. این اطلاعات می‌تواند به پزشکان برای تجویز داروی دقیق و درمان‌های متمرکز برای جلوگیری از بروز نقص شناختی در بیمارانی که بیشتر در معرض خطر هستند، کمک کند.
محققان هشدار می دهند که شرکت کنندگان در مطالعه Biobank انگلستان عمدتاً سفیدپوست و میانسال هستند، بنابراین ممکن است نتایج به دست آمده قابل تعمیم به به تمام افراد مسن نباشند.
اهمیت این مطالعه از این بابت است که شواهدی که پیش از این وجود داشت نشان می داد فشار خون بالا چگونه بر مکانیک مغز تأثیر می‌گذارد؛ اما تا کنون مشخص نشده بود که فشار خون بالا چگونه باعث آسیب به مغز می‌شود و کدام مناطق خاص مغز تحت تأثیر این عارضه قرار می‌گیرند.
