بزرگ‌ترین سیستم مهار سیلاب جهان، یک مخزن عظیم زیرزمینی است که برای محافظت از توکیو در برابر سیلاب‌های سهمگین ساخته شده است.
به گزارش تکناک، این سازه اکنون به مکانی محبوب برای کاربران شبکه‌های اجتماعی تبدیل شده است، که به دنبال تصاویر دراماتیک از فضاهای زیرزمینی هستند.
این سازه عظیم که با نام رسمی «کانال تخلیه بیرونی منطقه کلان‌شهری» (Metropolitan Area Outer Underground Discharge Channel) شناخته می‌شود، در عمق ۵۰ متری زمین و در زیر شهر کسوکابه (Kasukabe) در استان سایتاما واقع شده است و بیش از ۶ کیلومتر امتداد دارد.
این سامانه زیرزمینی، که بزرگ‌ترین سیستم مهار سیلاب در جهان به حساب می‌آید، به‌منظور محافظت از توکیو در برابر بلایای طبیعی ناشی از سیلاب‌های سهمگین طراحی و ساخته شده است. پروژه ساخت این تأسیسات از سال ۱۹۹۳ آغاز و در سال ۲۰۰۶ به پایان رسید. هزینه اجرای این طرح بیش از یک میلیارد دلار برآورد شده است.
تأسیسات یادشده، که از آن با عنوان «زیارتگاه زیرزمینی» نیز یاد می‌شود، امروزه نه‌تنها یک شاهکار مهندسی است، بلکه یکی از جاذبه‌های گردشگری محبوب محسوب می‌شود؛ به‌گونه‌ای که تورهای بازدید از آن تا چند هفته پیش‌رو رزرو و ساعت‌های بازدید به صورت محدود و کنترل‌شده تعیین می‌شوند.
این سامانه از طریق شبکه‌ای متشکل از تونل‌های عظیم، شفت‌های عمودی و یک مخزن تنظیم فشار، آب‌های سطحی و سیلاب‌های احتمالی را از مناطق شهری منحرف می‌سازد. مخزن مرکزی توسط ۵۹ ستون بتنی به ارتفاع ۱۸ متر پشتیبانی می‌شود و قابلیت ذخیره‌سازی بیش از ۶۷۰ هزار متر مکعب آب را دارد.
فهرست مطالب
پاسخ توکیو به چالش‌های اقلیمی
توکیو به دلیل موقعیت جغرافیایی کم‌ارتفاع، تراکم بالای جمعیت و تغییرات اقلیمی روزافزون، در معرض خطر جدی سیلاب قرار دارد. بارندگی سالانه این شهر به طور میانگین به ۱۶۰۰ میلی‌متر می‌رسد، که در ۱۰۰ روز بارانی سال رخ می‌دهد.
رشد بی‌رویه شهری پس از جنگ جهانی دوم، پوشش گسترده سطح زمین با بتن و فشار بر سیستم‌های زهکشی، شرایط را وخیم‌تر کرده است. گزارش‌ها نشان می‌دهد که حدود ۳۰ درصد از جمعیت توکیو، معادل ۴.۱۵ میلیون نفر، در مناطقی سکونت دارند که در معرض خطر سیلاب هستند.
دولت ژاپن در واکنش به این تهدیدها، اجرای پروژه کانال تخلیه زیرزمینی را آغاز کرد تا با هدایت آب‌های مازاد رودخانه‌های فرعی به سمت رودخانه اِدو، از بروز بحران‌های آبی جلوگیری کند. ظاهر معبدگونه این سازه باعث شده است تا آن را یکی از نمادهای معماری مدرن ژاپن بدانند.
بنا بر اعلام وزارت زمین، زیرساخت، حمل‌ونقل و گردشگری ژاپن، این سیستم مهار سیلاب تاکنون مانع از وارد آمدن خسارت‌هایی بالغ بر یک میلیارد دلار در پی وقوع سیلاب شده است.
نقطه قوت در مدیریت بحران‌های آبی
این سیستم مهار سیلاب معمولاً سالانه هفت مرتبه و در زمان وقوع طوفان یا بارش‌های سنگین فعال می‌شود. پنج شفت عظیم آن، که ابعادی به اندازه مجسمه آزادی دارند، آب را به تونلی به عرض ۱۰ متر هدایت می‌کنند. در ادامه، آب به مخزن اصلی منتقل و با پمپاژهایی به ظرفیت ۲۰۰ تُن در ثانیه تخلیه می‌شود.
هرچند این سامانه تاکنون به ظرفیت نهایی خود نرسیده است، اما در حالت آماده‌باش برای مقابله با شدیدترین وضعیت‌های سیلابی قرار دارد. با وجود گستردگی این سازه، تنها بخش‌هایی از سه منطقه توکیو و استان سایتاما را پوشش می‌دهد.
این زیرساخت حیاتی، بخشی از راهبرد جامع ژاپن برای مقابله با سیلاب است؛ راهبردی که دربرگیرنده احداث سدهای مقاوم، خاکریزهای عظیم، مخازن ذخیره‌ای و برنامه‌ریزی شهری مقاوم در برابر تغییرات اقلیمی است.
نگاه توکیو به آینده برای مهار سیلاب‌های سهمگین
نوبویوکی تسوچیا، معاون مرکز تحقیقات سواحل رودخانه‌ای ژاپن با اشاره به الگوهای قابل پیش‌بینی سیلاب تأکید کرد که برنامه‌ریزی هدفمند برای مدیریت آب نه‌تنها ممکن بلکه ضروری است. او بیان کرد که بسیاری از فجایع آبی ناشی از ضعف در توسعه و برنامه‌ریزی است و فقط به دلیل بلایای طبیعی غیرقابل پیشگیری نیست.
تسوچیا در گفت‌وگو با نشریه South China Morning Post گفت: «مدیریت منابع آبی تنها مربوط به زمان جاری شدن آب نیست، بلکه به نحوه حفاظت بلندمدت از آن بازمی‌گردد تا نسل‌های آینده نیز از آینده‌ای ایمن و شکوفا بهره‌مند شوند.»
در حالی که این سیستم مهار سیلاب در ابتدا صرفاً برای مقابله با خطر سیلاب طراحی شده بود، امروزه به عنوان نماد توان فنی و مهندسی ژاپن شناخته می‌شود. بازدیدکنندگان می‌توانند در تورهای راهنمایی‌شده، تا عمق ۵۰ متری زمین پایین بروند و از نزدیک ستون‌های عظیم این سازه پنهان را مشاهده کنند؛ سازه‌ای که برای حفاظت از جان میلیون‌ها نفر طراحی شده است.
