اعضای سازمان جهانی بهداشت توافق‌نامه‌ای برای مقابله با همهگیریها تصویب کردند اما آمریکا در این توافق مشارکتی ندارد.
به گزارش تکناک، این توافق به کشورها کمک می‌کند تا برای بیماری‌های واگیر آماده‌تر باشند و بهتر به آنها واکنش نشان دهند.
این توافق‌نامه جهانی در تاریخ ۲۰ مارس ۲۰۲۵، پس از سه سال مذاکرات فشرده در پی بحران همه‌گیری کووید-۱۹ تصویب شد. این توافق در حالی شکل گرفته که ایالات متحده آمریکا به دلیل تصمیم به خروج از سازمان جهانی بهداشت، در مذاکرات نهایی مشارکت نداشته است.
فهرست مطالب
توافق‌نامه مقابله با همهگیریها چه خواهد کرد؟
بر اساس این توافق‌نامه، کشورهای عضو موظف شده‌اند که سیستم‌های بهداشتی خود را تقویت کنند. آنها باید توانایی تشخیص بیماری‌ها، تعداد نیروهای درمانی و سیستم‌های نظارتی خود را گسترش دهند. همچنین از کشورها خواسته شده است که در پژوهش و توسعه، سرمایه‌گذاری بیشتری انجام دهند و اطلاع‌رسانی درباره بیماری‌های واگیر را بهبود بخشند.
این توافق‌نامه بر ایجاد سازوکارهایی برای تولید و توزیع واکسن‌ها و ابزارهای مقابله با بیماری‌ها تأکید دارد. همچنین کشورها را به همکاری بیشتر برای تبادل اطلاعات، دسترسی به داده‌های ژنتیکی عوامل بیماری‌زا و اشتراک‌گذاری داروها تشویق می‌کند.
این توافق‌نامه پس از تصویب در کشورهای مختلف به طور رسمی اجرایی خواهد شد، که ممکن است چندین سال به طول بینجامد.
چرا آمریکا از توافق مقابله با همهگیریها کنار کشید؟
با وجود حمایت اولیه دولت بایدن از مذاکرات، پس از پیروزی دونالد ترامپ در انتخابات ریاست‌جمهوری و آغاز دومین دوره ریاست او، آمریکا به طور رسمی از مذاکرات خارج شد و فرمان خروج از سازمان جهانی بهداشت را صادر کرد.
مخالفان آمریکایی این توافق، از جمله فرمانداران جمهوری‌خواه، نگران از دست رفتن حق حاکمیت ملی بودند و اعتقاد داشتند که این توافق‌نامه می‌تواند به صنعت دارویی آمریکا ضربه بزند.
توافق بدون آمریکا؛ فرصتی برای عدالت بهداشتی جهانی
نبود آمریکا به احتمال زیاد راه را برای دستیابی به توافقی عادلانه‌تر هموار کرد. کشورهای ثروتمند، از جمله آمریکا، تمایلی برای اشتراک‌گذاری دانش فنی و اطلاعات حیاتی دارویی با کشورهای در حال توسعه نداشتند. اما با خروج آمریکا، سایر کشورها توانستند روی دسترسی برابر به واکسن‌ها و داروها برای کشورهای فقیرتر تمرکز کنند.
در دوران همه‌گیری کووید-۱۹، بسیاری از کشورهای کم‌درآمد، ماه‌ها و حتی سال‌ها پس از کشورهای ثروتمند به واکسن دسترسی یافتند. این توافق می‌کوشد تا این بی‌عدالتی در همه‌گیری‌های آینده تکرار نشود.
افزایش تولید جهانی واکسن
یکی از بخش‌های کلیدی توافق‌نامه، افزایش ظرفیت جهانی تولید واکسن و دارو است. هدف این است که در مواقع بحرانی، تولید در نقاط مختلف جهان انجام شود تا وابستگی فقط به چند کشور خاص کاهش یابد.
همچنین در این توافق آمده است که باید مکانیسم‌هایی برای دسترسی عادلانه به اطلاعات، مالکیت فکری و فناوری‌های نوین ایجاد شود تا هم توسعه واکسن‌ها سریع‌تر باشد و هم دسترسی به آنها منصفانه‌تر شود.
نقش حیاتی هماهنگی جهانی
دکتر نیکول هسون، استاد دانشگاه بینگهمتون و مدیر اجرایی مؤسسه Global Health Impact، در گفت‌وگو با The Conversation تأکید کرد: «برای مقابله مؤثر با همهگیریها، باید سرمایه‌گذاری در سلامت جهانی افزایش یابد. بدون همکاری بین‌المللی، کنترل به‌موقع بحران‌ها دشوار خواهد بود.»
او همچنین هشدار داد که کاهش سرمایه‌گذاری‌ها در WHO و برنامه‌هایی مانند USAID ممکن است دستاوردهای این توافق را به خطر بیندازد.
