مرکز تحقیقات Helmholtz Munich موفق به توسعه مدلی نوین از هوش مصنوعی با نام Centaur شده است که میتواند رفتار انسان را در شرایط مختلف با دقتی خیرهکننده پیشبینی کند.
به گزارش تکناک، این مدل بر اساس دادههای حاصل از ۶۰ هزار شرکتکننده در ۱۶۰ آزمایش روانشناختی آموزش دیده و بیش از ۱۰ میلیون تصمیم انسانی را در دل خود جای داده است و در آستانه تحولی بزرگ در روانشناسی و علوم شناختی قرار دارد.
مدل هوش مصنوعی Centaur که نام خود را از موجود افسانهای نیمهانسان، نیمهاسب گرفته، نخستین مدلی است که به گفته پژوهشگران، میتواند هم رفتار انسان را توضیح دهد و هم آن را پیشبینی کند. این ویژگی در حالی به دست آمده است که مدلهای پیشین تنها یکی از این دو قابلیت را ارائه میدادند.
این پروژه به سرپرستی دکتر مارسل بینز و دکتر اریک شولز در مؤسسه «هوش مصنوعی انسانمحور» انجام شده است و از دیتاستی اختصاصی به نام Psych-101 استفاده میکند؛ مجموعهای که الگوهای پیچیدهای از رفتار انسانی مانند: یادگیری از پاداش، ریسکپذیری و استدلال اخلاقی را گردآوری کرده و در قالبی قابل فهم برای مدلهای زبانی، ساختار داده است.
بر خلاف بسیاری از مدلهای پیشین که بر قواعد صلب یا پارامترهای محدود تکیه داشتند، Centaur از الگوهای رفتاری واقعی یاد میگیرد و قادر است تصمیمگیریهای انسانی را به شرایط جدید تعمیم دهد.
این مدل حتی زمان واکنش افراد را نیز با دقت پیشبینی میکند، که به پژوهشگران اجازه میدهد شناختی عمیقتر از فرایندهای شناختی و دینامیک انتخاب به دست آورند.
مارسل بینز، نویسنده اصلی مقاله در این باره گفت:
«ما ابزاری ساختهایم که به ما اجازه میدهد رفتار انسان را در هر موقعیتی که با زبان طبیعی توصیف شود، پیشبینی کنیم؛ که درست مانند یک آزمایشگاه مجازی است.»
توسعهدهندگان مدل هوش مصنوعی Centaur اعتقاد دارند که این مدل میتواند به پیشرفت تحقیقات بالینی کمک کند. بهویژه این مدل میتواند در حوزه سلامت روان، فرایند تصمیمگیری در افرادی را شبیهسازی کند که دچار اختلالاتی مانند اضطراب یا افسردگی هستند و درک بهتری از تفاوتهای شناختی میان افراد سالم و بیماران ارائه دهد.
بنا بر اعلام رسمی تیم تحقیق، دیتاست فعلی در آینده گسترش خواهد یافت و شامل ویژگیهای جمعیتشناختی و روانشناختی نیز خواهد شد؛ گامی که میتواند دقت پیشبینیها را به طور چشمگیری افزایش دهد.
کاربردهای مدل هوش مصنوعی Centaur تنها به روانشناسی محدود نمیشود. پژوهشگران پیشبینی میکنند که این مدل میتواند در زمینههایی مانند مدلسازی تصمیمگیری در حوزه سلامت، طراحی سیاستهای عمومی و علوم اجتماعی نیز نقشآفرینی کند.
اریک شولز، مدیر مؤسسه عنوان کرد:
«ما تنها در آغاز راه هستیم، اما همین حالا نیز ظرفیتهای فوقالعادهای در این فناوری مشاهده میشود.»
تیم پژوهش در کنار جنبههای فنی، به مسائل اخلاقی نیز توجه ویژهای دارد. مارسل بینز تأکید کرد که این سیستمها باید شفاف، قابل کنترل و قابل بررسی مستقل باشند. از همین رو، توسعه Centaur بر پایه مدلهای متنباز و قابل استقرار محلی انجام شده است تا امنیت دادهها حفظ و حاکمیت اطلاعات تضمین شود.
مرحله بعدی این تحقیق، بررسی ساختار درونی Centaur و شناسایی ارتباط میان الگوهای محاسباتی آن با فرایندهای واقعی تصمیمگیری خواهد بود. پرسش کلیدی محققان این است که آیا Centaur میتواند تفاوت میان راهبردهای شناختی افراد سالم و مبتلا به اختلالات روانی را به روشنی نشان دهد یا خیر.
در نهایت، مارسل بینز در جمعبندی اعلام کرد:
«ما در این پروژه، هوش مصنوعی را با نظریههای روانشناختی با تعهدی روشن به اخلاق پژوهشی تلفیق کردهایم. ما در یک محیط دانشگاهی آزاد، این امکان را داریم که به سراغ پرسشهای بنیادین درباره ذهن انسان برویم؛ مسائلی که اغلب در صنعت به آنها توجهی نمیشود.»
