دانشمندان هشدار می‌دهند که با ادامه روند فعلی بودجه انتشار کربن زمین برای محدود کردن گرمایش به ۱.۵ درجه سانتی‌گراد در کمتر از سه سال آینده تمام خواهد شد.
به گزارش تکناک، دریاهای در حال افزایش، اقیانوس‌های گرم‌تر و دماهای جهانی رکوردشکن نشان می‌دهند که بحران اقلیمی با سرعت زیادی در حال تشدید است و چند اقدام فوری ضروری است.
گزارش جدید شاخص‌های تغییرات اقلیم جهانی هشدار می‌دهد که بودجه کربنی باقی‌مانده برای محدودکردن گرمایش به 1.5 درجه سانتی‌گراد تنها حدود 130 میلیارد تن CO2 (از ابتدای 2025) تخمین زده شده است. با نرخ فعلی انتشار، این بودجه در مدت کمی بیش از سه سال به طور کامل مصرف خواهد شد و آستانه‌های 1.6 یا 1.7 درجه سانتی‌گراد نیز ممکن است در کمتر از نه سال آینده شکسته شوند.
پروفسور پیرز فورستر، مدیر مرکز پریستلی برای آینده اقلیم در دانشگاه لیدز و نویسنده اصلی این مطالعه توضیح داد: «سومین نسخه سالانه شاخص‌های تغییرات اقلیم جهانی نشان می‌دهد که هم سطح گرمایش و هم نرخ گرمایش بی‌سابقه است. انتشار مداوم در سطح رکوردی گازهای گلخانه‌ای به این معناست که شمار بیشتری از ما با سطحی ناامن از اثرات اقلیمی مواجه می‌شویم. از زمان آخرین گزارش IPCC در 2021، دما سال‌به‌سال افزایش یافته است و این موضوع نشان می‌دهد که سیاست‌های اقلیمی و سرعت اقدام‌ها با آنچه برای مقابله با پیامدهای روزافزون نیاز است، هماهنگ نیستند.»
تحلیل امسال که بیش از 60 دانشمند بین‌المللی در آن مشارکت داشتند، دامنه خود را گسترش داده و شامل افزایش سطح دریا و بارش جهانی خشکی‌ها نیز شده است و در مجموع به 10 شاخص حیاتی رسیده است. این داده‌ها دیدگاهی جامع و به‌روز برای سیاستگذاران درباره وضعیت سیستم اقلیمی سیاره فراهم می‌کنند.
برای سال 2024، پژوهشگران برآورد کرده‌اند که دمای سطحی جهانی 1.52 درجه سانتی‌گراد بالاتر از سطح پیشاصنعتی بوده است که 1.36 درجه آن به‌طور مستقیم به فعالیت‌های انسانی نسبت داده می‌شود. مطالعه این افزایش تند را به انتشار مداوم گازهای گلخانه‌ای در سطح رکوردی طی سال‌های اخیر نسبت می‌دهد که محرک گرمایشی سریع و بی‌سابقه بوده است.
مطالعه می‌گوید دماهای بالای 2024 با توجه به سطح تغییرات اقلیمی ناشی از انسان، «به‌طرز هشداردهنده‌ای عادی» هستند. این نفوذ انسانی در بالاترین سطح تاریخی قرار دارد و همراه با تغییرپذیری طبیعی اقلیم، میانگین دمای جهانی را به رکوردهای تازه رسانده است.
درحالی‌که رسیدن به 1.5 درجه افزایش دمای جهانی در یک سال به‌تنهایی به معنای نقض توافق پاریس نیست – زیرا میانگین چند دهه‌ای باید از این سطح فراتر رود – اما این یافته‌ها دوباره تأیید می‌کند که انتشارها با سرعتی نگران‌کننده در جهت نادرست حرکت می‌کنند. و تأثیرات تنها زمانی متوقف می‌شوند که انتشار CO2 ناشی از سوخت‌های فسیلی و جنگل‌زدایی به سطح خالص صفر برسد.
بر اساس بهترین برآوردها، میانگین دمای جهانی بین سال‌های 2015 تا 2024 حدود 1.24 درجه بالاتر از سطح پیشاصنعتی بوده است که 1.22 درجه آن ناشی از فعالیت‌های انسانی است. این یعنی تقریباً تمام گرمایش این دهه به انسان نسبت داده می‌شود.
فعالیت‌های انسانی طی دهه گذشته سالانه معادل حدود 53 میلیارد تن CO2e به جو وارد کرده‌اند، عمدتاً به دلیل سوزاندن سوخت‌های فسیلی و جنگل‌زدایی. در سال 2024 نیز انتشار بخش هوانوردی بین‌المللی به سطح پیشاهمه‌گیری بازگشت.
انتشار گازهای گلخانه‌ای باعث افزایش سطح این گازها در جو شده است. کاهش SO2 نیز که منجر به کاهش ذرات خنک‌کننده می‌شود، در ترکیب با انتشار بالای دیگر گازها موجب تشدید گرمایش شده است. درحالی‌که خسارت بهداشتی ناشی از آئروسل‌ها بسیار بیشتر از سود ناچیز خنک‌کنندگی آنها است، پژوهشگران می‌گویند که گازهایی مانند CH4 نیز باید همزمان با CO2 کاهش یابند.
فعالیت‌های انسانی تعادل انرژی زمین را نیز مختل کرده‌اند. گرمای اضافی در حال انباشت در سیستم زمین با سرعت فزاینده‌ای تغییرات همه اجزای اقلیم را رقم می‌زند. نرخ گرمایش بین 2012 تا 2024 تقریباً دو برابر دهه‌های 1970 و 1980 بوده است که منجر به تغییرات مخربی چون افزایش سطح دریا، گرم‌شدن اقیانوس‌ها، ذوب یخ‌ها و آب‌شدن پرمافراست شده است.
دکتر Karina Von Schuckmann، مشاور ارشد علوم اقیانوس در Mercator Ocean International گفت: «اقیانوس حدود 91 درصد از این گرمای اضافی را ذخیره می‌کند که به گرمایش اقیانوس منجر می‌شود. آب‌های گرم‌تر باعث افزایش سطح دریا، تشدید شرایط آب‌وهوایی افراطی و خسارت به اکوسیستم‌های دریایی می‌شوند. در سال 2024، اقیانوس‌ها به بالاترین مقادیر ثبت‌شده رسیدند.»
بین سال‌های 2019 تا 2024، سطح متوسط جهانی دریا حدود 26 میلی‌متر افزایش یافته است؛ رقمی بیش از دو برابر نرخ بلندمدت 1.8 میلی‌متر در سال.
دکتر Aimée Slangen از NIOZ گفت: «از سال 1900 تاکنون سطح متوسط جهانی دریا حدود 228 میلی‌متر بالا آمده است. این رقم کوچک به نظر می‌رسد، اما تأثیر بزرگی بر مناطق ساحلی کم‌ارتفاع داشته و باعث تشدید توفان‌ها و فرسایش ساحلی شده است. نگرانی بزرگ این است که می‌دانیم افزایش سطح دریا در واکنش به تغییر اقلیم کند است، یعنی افزایش بیشتری در سال‌ها و دهه‌های آینده اجتناب‌ناپذیر است.»
آخرین ارزیابی IPCC در 2021 تأکید کرد که تغییر اقلیم پیامدهای گسترده و مخربی برای طبیعت و انسان دارد و برای محدودکردن گرمایش به 1.5 درجه، کاهش سریع و عمیق انتشارها ضروری است.
پروفسور Joeri Rogelj از Grantham Institute گفت: «پنجره ماندن در محدوده 1.5 درجه به‌سرعت در حال بسته‌شدن است. گرمایش جهانی هم‌اکنون زندگی میلیاردها نفر را تحت تأثیر قرار داده است. هر افزایش جزئی در گرمایش اهمیت دارد و به رخدادهای شدیدتر منجر می‌شود. انتشارهای دهه آینده تعیین می‌کنند چه زمان و با چه سرعتی به 1.5 درجه می‌رسیم. باید سریعاً کاهش یابند تا اهداف توافق پاریس محقق شود.»
