برج چوبی Fyrtornet در مالمو سوئد با ارتفاع ۵۱.۵ متر، ساختاری تمام‌چوبی از glulam و CLT، طراحی پایدار، نمای خورشیدی و فضاهای اداری، فرهنگی و تفریحی، به‌عنوان نمادی نوین از معماری سبز ساخته شده است.
به گزارش تکناک، در سال‌های اخیر استفاده از چوب در معماری مدرن به عنوان راهکاری نوین برای کاهش ردپای کربنی و افزایش پایداری ساختمان‌ها مورد توجه بسیاری از معماران قرار گرفته است. با وجود این، برج‌های چوبی بلند برای حفظ استحکام و پایداری همچنان به هسته‌های بتنی متکی هستند. پروژه Fyrtornet که توسط شرکت معماری Wingårdhs طراحی و اجرا شده، این الگو را تغییر داده و نشان داده است که چوب می‌تواند بدون وابستگی جدی به بتن، نقشی محوری در ساخت برج‌های مدرن ایفا کند. این برج با ارتفاع ۵۱.۵ متر، یکی از شاخص‌ترین سازه‌های چوبی جهان به حساب می‌آید و توانسته است توجه جامعه معماری و مهندسی را به خود جلب کند.
برج چوبی Fyrtornet که در زبان سوئدی به معنای «فانوس دریایی» است، در شهر مالمو واقع شده و ساختار آن ترکیبی از تیرها و مهاربندهای قطری glulam (چوب چندلایه لمینیت‌شده) و دال‌های کف CLT (چوب لایه‌ای عرضی) است. حتی هسته مرکزی ساختمان که در سایر برج‌ها از بتن ساخته می‌شود، در این پروژه از CLT شکل گرفته است. این نوآوری باعث شده است تا ساختمان از نظر زیست‌محیطی به مراتب پایدارتر از نمونه‌های مشابه باشد. بتن تنها در پی‌ریزی و بخش‌های ابتدایی ساخت مورد استفاده قرار گرفته و سهم اندکی در کل پروژه داشته است.
نمای برج، تلفیقی از چوب رنگ‌شده قرمز، تخته‌های صنوبر و شیشه‌هایی با پنل‌های خورشیدی یکپارچه است. این طراحی نه تنها زیبایی بصری برج را افزایش داده، بلکه مصرف انرژی آن را به شدت کاهش داده است. استفاده از پنل‌های خورشیدی در نما، بخشی از برق مورد نیاز ساختمان را تأمین کرده و وابستگی به شبکه اصلی برق را کاهش داده است.
بخش عمده اجزای Fyrtornet در کشور اتریش به صورت پیش‌ساخته تولید شدند. سپس این قطعات به جای حمل‌ونقل جاده‌ای با کامیون، از طریق قطار به مالمو منتقل شدند؛ اقدامی که به گفته شرکت مهندسی Binderholz باعث صرفه‌جویی در حدود ۱۰۰ تن انتشار کربن شد. علاوه بر این، چادری بزرگ در محل پروژه برپا شد تا دیوارهای داخلی و برخی اجزای سازه به‌صورت محلی تولید شوند و بار دیگر انتشار کربن کاهش یابد.
برج چوبی Fyrtornet در مجموع مساحتی بیش از ۹,۰۲۰ مترمربع را در ۱۱ طبقه پوشش می‌دهد. طبقه همکف شامل کافه، نانوایی و بیسترو است و طبقه بالایی آن به کتابخانه اختصاص دارد. در طبقات فوقانی، فضاهای اداری طراحی شده‌اند و در بام نیز یک باغ سبز تعبیه شده است، که علاوه بر ایجاد محیطی دلنشین، به بهبود کیفیت هوا و کاهش دمای محیط اطراف ساختمان کمک می‌کند. طراحی داخلی هوشمندانه، با تأکید بر نمایان‌سازی چوب طبیعی، فضایی گرم و دلپذیر ایجاد کرده است که برخلاف بسیاری از پروژه‌ها، سعی در پوشاندن چوب ندارد.
یکی از نگرانی‌های رایج در ساختمان‌های چوبی، موضوع آتش‌سوزی است. اما مهندسی مدرن این نگرانی را تا حد زیادی رفع کرده است. در Fyrtornet از glulam و CLT استفاده شده است، که از لایه‌های متعدد چوب تشکیل شده‌اند و در برابر آتش رفتاری متفاوت از چوب‌های سنتی دارند. این مصالح به‌آرامی از سطح بیرونی زغال می‌شوند و از گسترش سریع شعله جلوگیری می‌کنند. همین ویژگی باعث می‌شود که تیرهای چوبی حتی در شرایط بحرانی، عملکردی بهتر از فولاد از خود نشان دهند و استحکام سازه همچنان حفظ شود.
برج چوبی Fyrtornet تنها یک ساختمان اداری نیست، بلکه نمادی از آینده معماری پایدار است. این پروژه نشان می‌دهد که استفاده از چوب، اگر به‌درستی مهندسی و مدیریت شود، می‌تواند جایگزینی مطمئن برای بتن و فولاد باشد. ترکیب زیبایی طبیعی، طراحی هوشمندانه، فناوری‌های نوین و رویکردی پایدار، Fyrtornet را به الگویی برجسته برای پروژه‌های مشابه در سراسر جهان تبدیل کرده است.
