ستاره‌شناسان با کمک تلسکوپ جیمز وب جرمی مرموز به نام «صخره» شناسایی کردند که می‌تواند نخستین شواهد از وجود «ستاره‌های سیاه‌چاله‌ای» در جهان اولیه باشد.
به گزارش تکناک، ماجرا از سال ۲۰۲۲ آغاز شد، زمانی که جیمز وب موفق شد نقاطی ناشناخته را در کیهان دوردست آشکار کند. این اجرام به دلیل ظاهر خاص خود «نقاط قرمز کوچک» نام گرفتند، اما ماهیت آنها همچنان رازآلود باقی ماند. پژوهشگران در ابتدا تصور می‌کردند که این نقاط ممکن است کهکشان‌های پرجرم یا هسته‌های فعال کهکشانی باشند، اما تغییرات نوری این اجرام با هیچ‌یک از مدل‌های شناخته‌شده سازگار نبود.
در تازه‌ترین پژوهش، تیمی از اخترشناسان به سرپرستی آنا دگراف از مؤسسه اخترشناسی ماکس پلانک یکی از این نقاط را با دقت بیشتری بررسی کردند. این جرم کیهانی تنها ۱.۸ میلیارد سال پس از مهبانگ وجود داشته و نخستین بار در پروژه‌ای موسوم به RUBIES شناسایی شده است. داده‌های طیفی نشان داد که روشنایی این جرم به طور ناگهانی جهش چشمگیری داشته است؛ پدیده‌ای که دانشمندان را شگفت‌زده کرد و آن را «صخره» نامیدند. علت این نامگذاری، افزایش سریع و غیرمنتظره‌ای بود که مثل یک پرتگاه در نمودار روشنایی خودنمایی می‌کرد.
پژوهشگران دریافتند که چنین جهشی به‌قدری افراطی است که در دسته «شکست بالمر» قرار می‌گیرد؛ پدیده‌ای که معمولاً از گاز هیدروژن متراکم در دمای خاص سرچشمه می‌گیرد. این یافته، فرضیه‌های پیشین را کاملاً زیر سؤال برد. دگراف در توضیح نتایج این تحقیق گفت: «ویژگی‌های صخره ما را وادار کرد که همه مدل‌های قدیمی را کنار بگذاریم و به فکر سناریوهای تازه بیفتیم.»
بر اساس مدل پیشنهادی، جرم مورد نظر می‌تواند نوعی سیاه‌چاله باشد، که با سرعتی بسیار بالا در حال بلعیدن ماده پیرامونی است. ماده‌ای که به درون این سیاه‌چاله کشیده می‌شود قرصی داغ و متراکم را در اطراف آن ایجاد و گازهای پیرامونی را تا جایی گرم می‌کند که همانند یک ستاره درخشان بدرخشند. از همین رو، دانشمندان این نوع جرم را «ستاره سیاه‌چاله‌ای» نامیده‌اند.
این کشف احتمالی می‌تواند سرنخ مهمی درباره شکل‌گیری سیاه‌چاله‌های ابرپرجرم در نخستین میلیارد سال‌های پس از مهبانگ به دست دهد؛ موضوعی که تاکنون یکی از معماهای بزرگ کیهان‌شناسی بوده است. توضیح اینکه چگونه سیاه‌چاله‌های بسیار پرجرم توانسته‌اند در مدت‌زمانی کوتاه در جهان اولیه شکل بگیرند، همواره برای دانشمندان چالش‌برانگیز بوده است.
البته این فرضیه هنوز قطعی نیست و نیاز به مشاهدات بیشتری دارد. پژوهشگران امیدوار هستند که در گام‌های بعدی، نقاط قرمز پرنورتر را با دقت بیشتری رصد کنند تا ساختار این اجرام بهتر آشکار شود. با وجود همه ابهامات، اگر ستاره‌های سیاه‌چاله‌ای واقعاً وجود داشته باشند، می‌توانند دریچه‌ای تازه برای درک تکامل کیهان و منشأ سیاه‌چاله‌های ابرپرجرم بگشایند.
