آمریکا سرانجام پس از ماه‌ها بررسی و تأخیر، با آغاز رسمی پروژه ساخت جنگنده نسل ششم نیروی دریایی موافقت کرد.
به گزارش تکناک، این طرح چند میلیارد دلاری قرار است ستون اصلی قدرت هوایی ناوهای آمریکایی در دهه‌های آینده و پاسخ مستقیم به رشد نظامی سریع چین باشد.
بر اساس گزارش رویترز، این جنگنده با نام F/A-XX شناخته می‌شود و جایگزین ناوگان قدیمی F/A-18E/F Super Hornet خواهد شد، که از دهه ۱۹۹۰ تاکنون ستون فقرات هوانوردی ناوهای هواپیمابر آمریکا بوده است.
با توجه به این گزارش، رقابت برای طراحی و ساخت جنگنده جدید اکنون میان دو غول صنایع دفاعی آمریکا، یعنی Boeing و Northrop Grumman به مرحله نهایی رسیده است. یکی از مقام‌های آگاه به رویترز گفته که «پیت هگست»، وزیر دفاع آمریکا روز جمعه مجوز نهایی برای پیشبرد پروژه را صادر کرده است و انتظار می‌رود که نیروی دریایی طی روزهای آینده پیمانکار منتخب را اعلام کند. با وجود این، پیش‌تر نیز اعلام رسمی نتایج رقابت به دلیل ملاحظات فنی و اداری چندین بار به تعویق افتاده بود.
پروژه F/A-XX بخشی از برنامه بزرگ‌تر نیروی دریایی موسوم به Next Generation Air Dominance (NGAD) است. جنگنده نسل ششم نیروی دریایی آمریکا قرار است از فناوری پنهان‌کاری پیشرفته، برد پروازی بیشتر و ماندگاری بالاتر در مأموریت‌ها برخوردار باشد. همچنین قابلیت همکاری با پهپادهای رزمی و سامانه‌های پدافند هوایی نسل آینده را خواهد داشت. نیروی دریایی آمریکا اعلام کرد که این جنگنده، نقش محوری در عملیات ناوهای هواپیمابر در منطقه هند–اقیانوس آرام ایفا خواهد کرد؛ منطقه‌ای که چین طی سال‌های اخیر با توسعه ناوگان هوایی و دریایی خود، به چالشی جدی برای واشنگتن تبدیل شده است.
«رومن شوایزر»، تحلیلگر دفاعی مؤسسه TD Cowen در گفت‌وگو با رویترز تأکید کرد: «چین در زمینه توسعه جنگنده‌های نسل ششم و عملیاتی‌سازی نسل پنجم بسیار تهاجمی عمل کرده است. بنابراین این تصمیم می‌تواند برای ایالات متحده گامی حیاتی در جهت حفظ برابری در رقابت هوایی محسوب شود.»
ساخت جنگنده نسل ششم نیروی دریایی آمریکا در اوایل سال جاری میلادی به دلیل اختلاف‌نظر بر سر بودجه میان پنتاگون و کنگره با وقفه مواجه شد. وزارت دفاع تنها ۷۴ میلیون دلار برای ادامه حداقلی توسعه درخواست کرده بود، اما برخی مقام‌ها به دلیل نگرانی‌های فنی و مشکلات زنجیره تأمین، خواستار تعویق سه‌ساله طرح شدند. در نهایت، کنگره با افزودن ۷۵۰ میلیون دلار برای تسریع توسعه و تخصیص ۱.۴ میلیارد دلار دیگر در بودجه سال مالی ۲۰۲۶، مسیر اجرای پروژه را هموار کرد.
در کنار مسائل مالی، توان مهندسی و ظرفیت تولید دو شرکت رقیب نیز محل بحث بود. مقامات پنتاگون نسبت به توان Boeing برای اجرای هم‌زمان چند پروژه بزرگ از جمله جنگنده F-47 ابراز تردید کرده‌اند، در حالی که Northrop Grumman با افزایش هزینه‌ها در برنامه موشک قاره‌پیمای Sentinel مواجه است.
تحلیلگران معتقد هستند که سرنوشت این پروژه، آینده هوانوردی ناوهای هواپیمابر آمریکا را تا چند دهه تعیین خواهد کرد. در صورت تأخیر در توسعه، نیروی دریایی ممکن است در دهه ۲۰۳۰ وابسته به جنگنده‌های قدیمی‌تر شود؛ هواپیماهایی با برد محدودتر که توان نفوذ در سامانه‌های پدافندی پیشرفته چین را نخواهند داشت.
با وجود محرمانه بودن جزئیات فنی، برآوردها نشان می‌دهد که ارزش کلی پروژه F/A-XX می‌تواند به ده‌ها میلیارد دلار برسد. نیروی دریایی همچنان برنامه دارد بیش از ۲۷۰ فروند جنگنده F-35C را برای ناوهای خود خریداری کند، هرچند شرکت Lockheed Martin اوایل امسال از رقابت F/A-XX کنار گذاشته شد.
بر اساس برنامه رسمی، نخستین نمونه‌های تولیدی جنگنده نسل ششم نیروی دریایی آمریکا در دهه ۲۰۳۰ وارد خدمت خواهند شد و به تدریج جایگزین Super Hornet می‌شوند؛ ناوگانی که انتظار می‌رود تا دهه ۲۰۴۰ در خدمت باقی بماند. یکی از تحلیلگران دفاعی در گفت‌وگو با رویترز تأکید کرد: «این تصمیم فقط انتخاب یک جنگنده نیست؛ بلکه تعریف آینده قدرت هوایی ناوهای آمریکا است.»
به گفته دریادار «مایکل باز دانلی»، مدیر بخش جنگ هوایی در ستاد عملیات نیروی دریایی، F/A-XX حدود ۲۵ درصد برد عملیاتی بیشتری نسبت به F-35C خواهد داشت. با توجه به اینکه F-35C بردی در حدود ۲۲۰۰ کیلومتر دارد، جنگنده جدید قادر خواهد بود بیش از ۲۷۰۰ کیلومتر را بدون سوخت‌گیری طی کند؛ قابلیتی که می‌تواند توازن قدرت هوایی در منطقه اقیانوس آرام را به طور قابل توجهی تغییر دهد.
