شرکت انویدیا با وجود سلطه مطلق بر بازار تراشههای گرافیکی هوش مصنوعی، با چالشی تازه از سوی تراشههای سفارشی (ASIC) روبهرو شده است.
به گزارش تکناک، کارشناسان معتقد هستند که این چالش میتواند معادلات قدرت را در صنعت نیمههادی در سالهای آینده تغییر دهد.
«راهول سن شارما»، رئیس و هممدیرعامل شرکت شاخصگذاری جهانی Indxx در گفتوگویی اختصاصی با وبسایت Wccftech تأکید کرد که برتری انویدیا فقط به دلیل توان سختافزاری نیست، بلکه به اکوسیستم نرمافزاری قدرتمند CUDA نیز مرتبط است؛ بستری که به استاندارد جهانی برای توسعه مدلهای هوش مصنوعی تبدیل شده و جایگاه انویدیا را حتی در بازار چین تثبیت کرده است.
بر اساس گزارش Indxx، انویدیا در سال ۲۰۲۵ حدود ۸۶ درصد از بازار GPUهای هوش مصنوعی را در اختیار دارد. تراشههای نسل جدید Blackwell در آموزش و استنتاج مدلهای هوش مصنوعی نقش اصلی را ایفا میکنند و در کنار CUDA، ترکیب سختافزار و نرمافزار بیرقیبی برای این شرکت ساختهاند.
با وجود این، فضای سختافزار هوش مصنوعی بهسرعت در حال دگرگونی است. شرکتهایی مانند OpenAI با همکاری Broadcom، تراشههای سفارشی ASIC را توسعه میدهند، که با فناوری سهنانومتری TSMC ساخته شدهاند. این تراشهها در گام نخست، تنها در مراکز داده اختصاصی OpenAI مورد استفاده قرار میگیرند، اما هدف نهایی کاهش وابستگی به GPUهای گرانقیمت انویدیا است.
راهول سن شارما توضیح داد که Broadcom با افزایش ۴۶ درصدی درآمد سالانه خود از بخش هوش مصنوعی — معادل ۴.۴ میلیارد دلار در سهماهه دوم ۲۰۲۵ — به یکی از رقبای جدی انویدیا تبدیل شده است. وی تصریح کرد: «اکوسیستم بالغ انویدیا هنوز بر بازار تسلط دارد، اما رشد تراشههای اختصاصی، انحصار این شرکت را به چالش کشیده است.»

به گفته این کارشناس، شرکتهای بزرگ ابری مانند: آمازون، گوگل، مایکروسافت و متا دیگر تنها به دنبال قدرت خام نیستند، بلکه به دنبال بهترین نسبت عملکرد به هزینه (Cost-Performance) حرکت میکنند. برای نمونه، آمازون با تکیه بر تراشههای Trainium داخلی، هزینه و مصرف انرژی را کاهش داده است، در حالی که همچنان از تراشههای هوش مصنوعی انویدیا برای وظایف سنگینتر استفاده میکند.
سن شارما در مورد آینده ASICها پیشبینی میکند که این تراشهها با تمرکز بر بهرهوری انرژی، امنیت، تخصصگرایی در وظایف هوش مصنوعی و پشتیبانی از فناوری CXL برای اشتراک حافظه، به رکن اصلی مراکز داده تبدیل خواهند شد. وی بیان کرد که ASICها میتوانند تا ۳۰ درصد مصرف انرژی را نسبت به CPUها کاهش دهند و کارایی را به شکل چشمگیری بالا ببرند.
علاوه بر ابرشرکتها، تولیدکنندگان تراشه مانند TSMC، سامسونگ، Broadcom، AMD و اینتل، همچنین شرکتهای پشتیبان مانند Synopsys، Cadence، Micron و Vertiv از رشد بازار ASIC سود خواهند برد.

در بخش زیرساخت، معرفی نسل جدید تراشههای Rubin توسط انویدیا در کنفرانس GTC 2025 سبب شده است که تقاضا برای سیستمهای خنکسازی مایع و غوطهوری افزایش یابد. شرکتهایی نظیر CoolIT Systems و Asetek در صدر فهرست تأمینکنندگان مورد تأیید انویدیا قرار دارند و از این روند بهره میبرند.
در نهایت، سن شارما نتیجهگیری کرد: «انویدیا همچنان ستون اصلی دنیای هوش مصنوعی است، اما ظهور تراشههای سفارشی نشان میدهد که عصر سلطه مطلق GPUها رو به پایان است.»