طرح جدید چین برای بازیافت ضایعات ساختمانی می‌تواند تا سال ۲۰۵۰ نیمی از نیاز این کشور را به مصالح ساختمانی مانند ماسه و شن تأمین کند.
به گزارش سرویس فناوری تکناک، پژوهش تازه‌ای از دانشگاه Tsinghua نشان می‌دهد که ضایعات حاصل از تخریب ساختمان‌ها، در صورت بازیافت و پردازش علمی، می‌تواند به منبعی ارزشمند برای صنعت ساخت‌وساز تبدیل شود. این طرح بخشی از رویکرد گسترده‌تر چین برای حرکت به‌سوی اقتصاد چرخشی و کاهش فشار بر منابع طبیعی است.
بر اساس این مطالعه، استفاده از فناوری‌های نوین بازیافت ضایعات ساختمانی می‌تواند به برخی استان‌های چین کمک کند که تا ۶۵ درصد از مصالح سنگی مورد نیاز خود را از طریق بازیافت تأمین کنند. پژوهشگران تأکید کرده‌اند که در صورت وجود حمایت‌های هدفمند، تولید سنگدانه‌های بازیافتی می‌تواند سهم بزرگی از نیاز آینده صنعت ساخت‌وساز را پوشش دهد. این اقدام نه تنها باعث کاهش استخراج بی‌رویه از منابع طبیعی می‌شود، بلکه مسیر توسعه پایدار را برای کشور هموارتر می‌کند.
بخوانید: ساخت بتن سازگار با محیط زیست با باکتری و ادرار انسان!
چین طی چند دهه گذشته با رشد سریع شهرسازی، به بزرگ‌ترین مصرف‌کننده مصالح سنگی در جهان تبدیل شده و نزدیک به نیمی از مصرف جهانی را به خود اختصاص داده است. ساخت آسمان‌خراش‌ها، بزرگراه‌ها و خطوط ریلی باعث افزایش شدید تقاضا برای ماسه، شن و سنگ شده است. پیش از سال ۲۰۰۵ حدود ۸۰ درصد از این مصالح از منابع طبیعی مانند بستر رودخانه‌ها تأمین می‌شد، موضوعی که باعث فرسایش و تخریب زیست‌محیطی گسترده در برخی مناطق شد. اما با افزایش آگاهی نسبت به آثار زیست‌محیطی، صنعت چین به‌تدریج به سمت استفاده از سنگ خردشده و ماسه مصنوعی حرکت کرد و اکنون حدود ۸۰ درصد از کل نیاز کشور از این منابع جایگزین تأمین می‌شود.
بیشتر بخوانید: ساخت مصالح ساختمانی پایدار جایگزین بتن با کارتن و خاک
با وجود این تغییر مثبت، مطالعات نشان می‌دهد که در سال ۲۰۱۵ مصرف مصالح ساختمانی چین به اوج خود، یعنی حدود ۱۸.۸ میلیارد تن رسید، که این رقم معادل ساخت بیش از سه هزار هرم بزرگ جیزه است. از آن زمان تاکنون تحقیقات درباره تعادل بلندمدت میان عرضه و تقاضای این مصالح محدود بوده است.
پژوهشگران دانشگاه Tsinghua در همین راستا مدلی با عنوان China Aggregate Metabolism Provincial Scenarios یا CHAMPS طراحی کرده‌اند، که روند تولید و مصرف سنگدانه‌ها را در ۳۱ استان چین از سال ۱۹۷۸ تا ۲۰۵۰ بررسی می‌کند. این مدل بر پایه اصول اقتصاد چرخشی شامل کاهش، استفاده مجدد و بازیافت است و هدف آن ترسیم نقشه‌ای پایدار برای صنعت ساخت‌وساز کشور می‌باشد. در این رویکرد، محدود کردن متراژ سرانه مسکن، استفاده از طراحی‌های سبک‌تر و افزایش طول عمر ساختمان‌ها از محورهای اصلی برنامه محسوب می‌شود.
طبق یافته‌های این مطالعه، تقاضا برای سنگدانه‌ها در چین از سال ۲۰۱۵ روند نزولی گرفته است و پیش‌بینی می‌شود تا سال ۲۰۵۰ بین ۹.۲ تا ۱۲.۴ میلیارد تن در سال کاهش یابد، که حدود ۵۰ درصد کمتر از اوج مصرف است. با وجود این، نرخ فعلی بازیافت ضایعات ساختمانی کمتر از ۲۰ درصد است، چرا که بسیاری از ساختمان‌ها هنوز به پایان عمر مفید خود نرسیده‌اند. پژوهشگران معتقد هستند که اگر سیاست‌های تشویقی و زیرساخت‌های بازیافت تقویت شود، این نرخ می‌تواند تا سال ۲۰۵۰ به ۶۵ درصد برسد.
برای مطالعه بیشتر: افزایش استحکام بتن با تفاله قهوه!
بر اساس مدل CHAMPS، سهم مصالح بازیافتی از کل عرضه می‌تواند از ۴ درصد در سال ۲۰۲۱ به حدود ۴۸ درصد در میانه قرن برسد و حتی از مصالح مصنوعی پیشی بگیرد. استفاده از این مواد در ساختمان‌سازی نیز ممکن است از ۱ درصد به ۲۶ درصد و در زیرساخت‌ها از ۹ درصد به بیش از ۸۰ درصد افزایش یابد. پژوهشگران تأکید می‌کنند که تحقق این هدف نیازمند حمایت دولتی، سرمایه‌گذاری در فناوری‌های نو و ایجاد نظام بازیافت کارآمد است.
گزارش South China Morning Post نیز اشاره می‌کند که اگرچه چین در مسیر کاهش وابستگی به منابع طبیعی پیش می‌رود، اما استخراج از کوه‌ها هنوز نگرانی‌های زیست‌محیطی جدی به همراه دارد. در چنین شرایطی، توسعه سیستم بازیافت ضایعات ساختمانی می‌تواند راه‌حلی مؤثر برای تأمین مصالح و حفظ منابع طبیعی باشد.
به گفته تیم تحقیقاتی، در سطح جهانی تقاضا برای مصالح سنگی به احتمال زیاد بین سال‌های ۲۰۶۰ تا ۲۰۷۰ به اوج خواهد رسید، اما نقش چین در این بازار کاهش می‌یابد، چرا که کشورهای در حال توسعه در آفریقا، آسیای جنوبی و آمریکای جنوبی به‌سرعت در حال گسترش فعالیت‌های عمرانی خود هستند. پژوهشگران تأکید کرده‌اند که چارچوب پیشنهادی آنها می‌تواند الگویی برای این کشورها باشد تا از تکرار مسیر پرهزینه و مخرب چین جلوگیری کنند و توسعه‌ای سازگارتر با محیط زیست داشته باشند.
جزئیات کامل این پژوهش در مجله علمی Nature Communications منتشر شده است.
