فهرست مطالب
دانشمندان برای نخستین بار به این نتیجه رسیدهاند که ممکن است انسانها حس «لمس از راه دور» نیز داشته باشند که با برخی از حیوانات مشترک است.
به گزارش سرویس علمی تکناک، این حس در گونههای خاصی از پرندگان ساحلی وجود دارد، که قادر هستند شکار خود را در زیر شنها بدون دیدن یا لمس کردن حس کنند.
محققان دانشگاه کین ماری لندن و دانشگاه کالج لندن (UCL) تحقیقاتی را آغاز کردند تا بررسی کنند که این نوع حس پرندگان که برای هدایت خود از آن استفاده میکنند (که در آن تغییرات جزئی در حرکت دانههای شن به پرنده هشدار میدهد که غذا در زیر آنها قرار دارد) میتواند در میان سایر حیوانات، بیشتر از تصور ما رایج باشد.
الیزابتا ورساچه، سرپرست آزمایشگاه «آمادهسازی ذهنها» در دانشگاه کین ماری در اینباره گفت: «این نخستین بار است که حس لمس از راه دور در انسانها مورد مطالعه قرار گرفته است و این تحقیق، درک ما از دنیای حسی (که به آن «میدان حسی» در موجودات زنده از جمله انسانها گفته میشود) را تغییر میدهد.»
01
از 01آزمایش حس لمس از راه دور
الیزابتا ورساچه برای آزمایش نظریه لمس از راه دور، آزمایشی طراحی کرد تا فرایند جستوجوی غذا توسط پرندگان ساحلی روی شنها را بازسازی کند. در این تحقیق از شرکتکنندگان خواسته شد تا انگشتان خود را در شنها حرکت دهند و یک مکعب پنهان را پیدا کنند، اما باید موقعیت آن را قبل از تماس فیزیکی شناسایی میکردند. سپس محققان شرکتکنندگان را در برابر رباتی مجهز به الگوریتم حافظه کوتاهمدت طولانی (LSTM) قرار دادند. دستهای انسانی تقریبا دو برابر موفقتر از حسگر مصنوعی در شناسایی مکعب عمل کردند.
بیشتر بخوانید: ذخیرهسازی داده در حافظه صوتی یک پرنده!

حتما ببینید: برندگان مسابقه عکاسی پرندگان سال ۲۰۲۵ معرفی شدند + تصویر
در این آزمایش، انسانها در رسیدن به «محدوده قابل تشخیص مورد انتظار»، 70.7 درصد موفقیت داشتند و در فاصله 6.9 سانتیمتر (2.72 اینچ) متوقف شدند، در حالی که فاصله میان آنها 2.7 سانتیمتر (1.06 اینچ) بود. در مقابل، دست ربات تنها 40 درصد موفقیت داشت. محققان معتقد هستند که این نتایج برای تایید این موضوع که انسانها قادر هستند شیء را قبل از لمس آن در محیطهایی مانند شن (که از جابهجایی و تغییرات کوچک فشار اطلاعات میدهند) شناسایی کنند، کافی است.
محققان امیدوار هستند که این یافتهها به بهبود سیستمهای لمس رباتها کمک کند؛ سیستمی که حساسیت طبیعی را در موقعیتهای واقعی، مانند عملیات حفاری و جستوجو و نجات بهکار میگیرد. این کشف، امکانات جدیدی را برای طراحی ابزارها و فناوریهای کمکی فراهم میآورد که قادر به گسترش درک لمسی انسان هستند.
به گفته ژنگچی چن، محقق آزمایشگاه رباتیک پیشرفته در دانشگاه کین ماری، این دادهها در مورد حس لمس از راه دور میتوانند به توسعه رباتهای پیشرفتهای کمک کند که قادر به انجام عملیات دقیق هستند (مانند شناسایی آثار باستانی بدون آسیب به آنها یا کاوش در زمینهای شنی یا دانهای مانند خاک مریخ یا کف اقیانوس). به طور کلی، این تحقیق گام مهمی در راستای توسعه سیستمهای مبتنی بر لمس است، که میتوانند کاوش در مکانهای پنهان یا خطرناک را ایمنتر، هوشمندتر و موثرتر سازند.
با وجود محدودیتهایی که این تحقیق دارد (از جمله طراحی آزمایشهای کنترلشده در محیط آزمایشگاهی و کمبود تحلیلهای مکانیکی جابهجایی شن در هنگام حس کردن شی توسط شرکتکنندگان) این یافتهها درهای جدیدی را برای تحقیقات گستردهتر با استفاده از جمعیت بزرگتر و محیطهای متفاوت میگشاید.
لورنزو جامونه، استادیار رباتیک و هوش مصنوعی در دانشگاه UCL در این رابطه گفت: «آنچه که تحقیق انجامشده را هیجانانگیز میکند این است که چگونه مطالعات انسانی و رباتیک بهطور متقابل به یکدیگر کمک میکنند. آزمایشهای انسانی رویکرد یادگیری رباتها را هدایت کرد و عملکرد رباتها، دیدگاههای جدیدی برای تفسیر دادههای انسانی ارائه داد. این یک نمونه عالی از همکاریهای میانرشتهای است، که میتواند باعث کشفیات بنیادی و نوآوریهای تکنولوژیک شود.»
این تحقیق در مجله کنفرانس بینالمللی IEEE در زمینه توسعه و یادگیری (ICDL) منتشر شده است.

















