سایت هابل این هفته اعلام کرد تلسکوپ فضایی هابل یک تصویر واحد از یک ابرنواختر (ستاره در حال انفجار) در سه لحظه مختلف انفجار ثبت کرده است.
به گزارش تکناک، این ابر نواختر بسیار دور است و نوری که ما در تصاویر هابل می بینیم حدود 11 میلیارد سال پیش از آن خارج شده است.
ما فقط به این دلیل می توانیم آن را ببینیم که یک خوشه کهکشانی عظیم بین ما و این ابرنواختر قرار دارد. گرانش قدرتمند خوشه کهکشانی به عنوان یک عدسی در فضا عمل می کند. این عدسی گرانشی یک پیچ و تاب در فضا ایجاد کرده است که با خم کردن نور ابرنواختر موجب بزرگ‌نمایی آن شده و باعث می‌شود که در سه جهت مختلف به سمت ما حرکت کند. در فضا فاصله به معنی زمان است، بنابراین ما مقداری نور از ابرنواختر را از زمان دورتر می‌بینیم و مقداری از آن را از زمان نزدیک‌تر.
تصور هابل از این ابر نو اختر مانند یک تصویر ساخته شده از سه “عکس فوری” از این ابرنواختر، در سه زمان متفاوت است که روی هم مونتاژ شده است. ستاره شناسان گفتند که ما در این تصویر انفجار یک ستاره باستانی را مشاهده می کنیم که در طول زمان تکامل یافته است.
عدسی گرانشی از چه ساخته شده است؟
خوشه کهکشانی غول پیکری که به عنوان یک عدسی عمل می کند، آبل 370 نام دارد. طبق نظریه نسبیت عام آلبرت انیشتین، جرم زیاد باعث انحنای فضا می شود، بنابراین این خوشه بزرگ دامنه ای از فضای منحنی را در اطراف خود ایجاد می کند. هر چه جرم بزرگتر باشد، انحنای فضا بیشتر می شود. همانطور که هابل توضیح داده است ارسال تصاویر بعدی از ابرنواختر به دلیل پیمودن مسیر طولانی‌تری در میان دره‌های فضایی خمیده به تأخیر افتاده است.
مشاهده تکامل ابرنواختر
ستاره شناسان می گویند این اولین نگاه دقیق ما به یک ابرنواختر متولد شده در اوایل تاریخ کیهان است. آنها از این تصاویر هیجان زده هستند، زیرا تصاویر مراحل اولیه انفجار یک ستاره را نشان می دهند. ونلی چن از دانشکده فیزیک و ستاره شناسی دانشگاه مینه سوتا به عنوان نویسنده اصلی این مطالعه گفت: بسیار نادر است که بتوان یک ابرنواختر را در مراحل اولیه تشخیص داد، زیرا آن مرحله واقعا کوتاه است. فقط برای چند ساعت تا چند روز دوام می آورد و حتی در فاصله نزدیک هم تشخیص آن آسان نیست. در تصویر هابل از این ابر نواختر، می‌توانیم دنباله‌ای از تصاویر را مانند چند چهره ببینیم.
سه تصویر، سه رنگ مختلف
تصویر هابل از ابرنو اختر همچنین تغییر رنگ سریع و محو شدن نور آن را ثبت کرد. این تغییر رنگ در تصویر نشان دهنده تغییر دمای ابرنواختر در مراحل مختلف است. هر چه رنگ آبی تر باشد به این معنی است که ابرنواختر داغ تر است. تصویر اولین مرحله آبی به نظر می رسد و با سرد شدن ابرنواختر، نور آن قرمز می شود. پاتریک کلی در ارتباط با این اتفاق گفت:در سه تصویر مختلف رنگ های مختلفی را مشاهده می کنید. شما ستاره عظیم می بینید، هسته آن فرو می‌ریزد، شوک ایجاد می‌کند، گرم می‌شود و بعد از یک هفته سرد شدن آن را می‌بینید. من فکر می کنم این احتمالا یکی از شگفت انگیزترین چیزهایی است که تا به حال دیده ام.!
این ستاره شناسان همچنین گفتند که چگونه توانسته اند اندازه ستاره در حال مرگ را در کیهان اولیه که ابرنواختر را ایجاد کرده بود، اندازه گیری کنند. این اندازه گیری که اولین در نوع خود محسوب می شود از درخشندگی و سرعت سرد شدن ابرنواختر گرفته شده است که هر دو به اندازه ستاره مولد بستگی دارد. مشاهدات هابل نشان می دهد که ابرغول سرخی که محققان انفجار ابرنواختری آن را کشف کرده اند، حدود 500 برابر بزرگتر از خورشید بوده است.
دانشمندان چگونه به وجود این ابرنواختر پی بردند؟
چن، کلی و یک تیم بین المللی از ستاره شناسان توضیح دادند که چگونه این ابرنواختر را با غربال کردن آرشیو تصاویر هابل پیدا کرده اند. آنها به دنبال اتفاقاتی بودند که به آن رویدادهای گذرا می گویند. چن برای یافتن این رویدادها یک الگوریتم یادگیری ماشینی نوشت. آنها داده های زیادی را از آرشیو هابل بررسی کردند، اما این تنها ابرنواختر چند تصویری بود که پیدا کردند.
چن و کلی افزودند که هر دو برای تلسکوپ فضایی جیمز وب ناسا برنامه ریزی کرده اند تا ابرنواخترهای دورتر را رصد کنند. آنها امیدوارند در تهیه فهرستی از ابرنواخترهای بسیار دور مشارکت کنند تا به اخترشناسان کمک کنند تا بفهمند آیا ستارگانی که میلیاردها سال پیش وجود داشته اند با ستاره های جهان مجاور متفاوت هستند یا خیر.
