دانشمندان موسسه سرطان Dana-Farber، سلولهای سرطانی مذکری یافتهاند که شامل کروموزومهای X و Y میشوند و نشانههایی از خاموش شدن کروموزوم X در خود دارند.
به گزارش تکناک، کروموزوم X در سلولهای طبیعی پستانداران، تنها زمانی خاموش میشود که یک سلول ماده دارای یک جفت X برای انتخاب باشد.
خاموش کردن تصادفی X اضافی روشی است که بدن برای متعادل کردن دوز کروموزوم در مردان و زنان انجام می دهد. اما اگر مانند اکثر سلول های مذکر تنها یک کروموزوم X وجود داشته باشد، ، نه X و نه Y نیازی به غیرفعال شدن ندارند.با این حال، در برخی از سلول های سرطانی، این قاعده شکسته شده است.
در این مطالعه از نمونههای DNA در دسترس عموم بیماران سرطانی سراسر جهان استفاده شد. محققان با تجزیه و تحلیل هزاران ژنوم که بیش از 30 سرطان مختلف را نشان میدهند، دریافتند ژن مسئول خاموش کردن کروموزوم X، معروف به XIST، در طیف وسیعتری از بافتهای سرطانی و فراتر از تصور خود را نشان میدهد.
این ژن توالی کدنشده متشکل از RNA است که در سلولهای جفت پستانداران یافت میشود و نقش کلیدی در خاموشی ژنهای کروموزوم X دارد.
در ژنتیک مذکر، خاموشی کروموزوم X نادر است، اما امری ناشناخته نیست. این اتفاق می تواند در شرایط کروموزوم تکراری رخ دهد، مانند سندرم کلاین فلتر که دو یا چند کروموزوم X همراه با کروموزوم Y هستند. همچنین می تواند در مراحل اولیه رشد و گاهی اوقات در تومورهای سلول نطفه بیضه رخ دهد.چنین سرطانهای سلولهای جنسی در 4 درصد مبتلایان مرد دیدهشده است.
با این حال، به طور شگفت انگیزی، یک چهارم دیگر آن با سرطان های غیر تولید مثلی، مانند سرطان های مغز، پوست، ریه و تیروئید مرتبط بودند.
سرینیواس ویزواناتان، متخصص ژنتیک سرطان و سرطان شناس موسسه Dana-Farber Cancer در بوستون می گوید: ما از این نتیجه بسیار شگفت زده شدیم، زیرا معمولاً XIST مورد استفاده برای طبقه بندی سرطان های زنانه است، بنابراین خواسته ما حصول اطمینان از عدم تفسیر نادرست نتایج بود. با این حال، ما برخی سرطانهای مردانه با انواع مختلف XIST فعال و ویژگیهای غیرفعالی X را میبینیم.
محققان مطمئن نیستند چرا چنین است، اما آنها چند ایده دارند. سرطان به سرعت تکثیر و درنتیجه می تواند منجر به اشتباهاتی، مانند کپی های متعدد از یک کروموزوم شود. به عنوان مثال، نویسندگان این مطالعه گاهی اوقات دو کروموزوم X در سلول های سرطانی مردانه یافتند. شاید در چنین مواقعی، غیرفعال کردن X برای حفظ ثبات ژنتیکی اتفاق می افتد و به تومور سرطانی اجازه بهتر زنده ماندن و رشد می دهد.
ویزواناتان می گوید: احتمال دیگر این است که برخی از ژن های مهم در کروموزوم X وجود دارد که وقتی خاموش شوند، سرطان را قادر به رشد می کنند وما این موضوع را در مطالعات آینده بررسی خواهیم کرد.
معمولاً دانشمندان تفاوتهای ژنتیکی بین دو جنسیت را با امکان تاثیر بر درمان سرطان و بهبودی را در نظر نمیگیرند، اما یافتههای جدید نشان میدهد، در نحوه حمله سلولهای سرطانی به بدن و تخریب آنها تفاوت وجود دارد.