سیستم 0؛ مرز بعدی هوش مصنوعی

سیستم 0، مرز بعدی هوش مصنوعی، بر ترکیب محاسبات شناختی با پیشرفت‌های بیولوژیکی تمرکز دارد و می‌تواند آینده تفکر انسانی را تغییر دهد.

به گزارش تک‌ناک، این فناوری ممکن است به تقویت توانایی‌های شناختی، حل مسئله و خلاقیت انسان‌ها کمک کند. محققان به دنبال همگرایی هوش مصنوعی و مغز انسان برای ایجاد سیستمی هستند که باعث تعاملات پیچیده و نوآورانه بین انسان و ماشین شود.

سیستم 0 یک ابزار شناختی نوظهور است که توسط هوش مصنوعی تقویت می‌شود و در کنار شهود و تحلیل انسانی کار می‌کند تا توانایی‌های شناختی را بهبود بخشد.

این سیستم جدید از تصمیم‌گیری‌های پیچیده و حل مشکلات پشتیبانی می‌کند، اما نیاز به مدیریت دقیق دارد تا از اتکای بیش از حد و استفاده غیراخلاقی جلوگیری شود.

معرفی سیستم 0

تعامل رو به رشد بین انسان و هوش مصنوعی (AI) در حال شکل‌دهی یک راه جدید برای فکر کردن، به نام سیستم 0 است.

این چارچوب شناختی جدید در خارج از ذهن انسان وجود دارد، اما دارای پتانسیل بهبود توانایی‌های شناختی ما است. سیستم 0 در کنار دو مدل موجود از تفکر انسانی کار می‌کند. سیستم 1 که سریع، شهودی و خودکار است و سیستم 2 که کندتر، تحلیلی‌تر و انعکاسی‌تر می‌باشد.

البته، سیستم 0 پیچیدگی‌های جدیدی دارد و شیوه تفکر و تصمیم‌گیری ما را تغییر می‌دهد. این تغییر می‌تواند یک تغییر بزرگ در فکر کردن و تصمیم‌گیری ما باشد. باید از این پیشرفت برای تقویت استقلال فکری خود استفاده کنیم و از وابستگی زیاد به هوش مصنوعی جلوگیری نماییم.

این مفهوم پیشگامانه ۲۲ اکتبر در مجله Nature Human Behaviour در مقاله‌ای با عنوان “The Case for Human-AI Interaction as System 0 Thinking” توضیح داده شده است. این مقاله توسط تیمی از محققان به رهبری پروفسور جوزپه ریوا و پروفسور ماریو اوبیالی نوشته شده است.

سیستم‌های پشتیبانی شناختی خارجی

همان‌طور که یک حافظه خارجی به ما اجازه می‌دهد داده‌هایی را که روی رایانه موجود نیست، ذخیره نماییم و از طریق اتصال آن به هر رایانه‌ای در هر جایی کار کنیم، هوش مصنوعی با توانایی‌های عظیم پردازش و مدیریت داده‌ها می‌تواند نمایانگر یک مدار خارجی برای مغز انسان باشد که توانایی‌های آن را تقویت می‌کند.

در همین راستا ایده سیستم 0 به وجود آمده که نوعی تفکر خارجی است و به توانایی‌های هوش مصنوعی متکی می‌باشد.

با مدیریت مقادیر زیادی داده، هوش مصنوعی می‌تواند اطلاعات را پردازش کند و پیشنهادها یا تصمیم‌هایی را بر اساس الگوریتم‌های پیچیده ارائه دهد.

با وجود این، برخلاف تفکر شهودی یا تحلیلی، سیستم 0 به اطلاعاتی که پردازش می‌کند، معنی ذاتی اختصاص نمی‌دهد. به عبارت دیگر، می‌تواند محاسبات انجام دهد، پیش‌بینی کند و پاسخ‌های خود را بدون اینکه واقعاً «درک» کند، تولید نماید.

بنابراین، انسان‌ها باید نتایج تولیدشده توسط آن را تفسیر کنند و به آنها معنی دهند. این شبیه داشتن یک دستیار است که به طور مؤثر اطلاعات را جمع‌آوری، فیلتر و سازماندهی می‌کند اما همچنان نیازمند مداخله ما برای گرفتن تصمیم‌های آگاهانه است.

این پشتیبانی شناختی، ورودی‌های ارزشمندی ارائه می‌دهد، اما کنترل نهایی باید همیشه در دست انسان باقی بماند.

خطرات وابستگی بیش از حد به هوش مصنوعی

خطر در واقع وابستگی بیش از حد به سیستم 0 بدون به‌کارگیری تفکر انتقادی است. اگر به‌طور منفعلانه راه‌حل‌های ارائه شده توسط آن را بپذیریم، ممکن است توانایی تفکر خودمختار و توسعه ایده‌های نوآورانه خود را از دست بدهیم.

در دنیایی که به‌طور فزاینده‌ای در حال خودکار شدن می‌باشد، مهم است که انسان‌ها همچنان نتایج تولیدشده توسط هوش مصنوعی را زیر سؤال ببرند و به چالش بکشند.

شفافیت و اعتماد به سیستم‌های هوش مصنوعی

علاوه بر این، شفافیت و اعتماد به سیستم‌های هوش مصنوعی نمایانگر یک معضل بزرگ دیگر است.

چگونه می‌توانیم مطمئن باشیم که این سیستم‌ها بدون تعصب یا تحریف هستند و اطلاعات دقیق و قابل اعتمادی ارائه می‌دهند؟ روند رو به رشد استفاده از داده‌های مصنوعی یا تولید شده به صورت مصنوعی می‌تواند برداشت ما از واقعیت را مختل کند و فرایندهای تصمیم‌گیری ما را به‌طور منفی تحت تأثیر قرار دهد.

توانایی‌های درون‌نگری انسانی

هوش مصنوعی حتی می‌تواند توانایی‌های درون‌نگری ما را ربوده و تحت کنترل بگیرد. توانایی درون‌نگری یعنی عمل تأمل بر افکار و احساسات خود که یک فرایند منحصربه‌فرد انسانی است.

با وجود این، با پیشرفت هوش مصنوعی، ممکن است برای تحلیل رفتارها و حالات روانی انسان، بتوان به سیستم‌های هوشمند اتکا کرد. اما این سؤال مطرح می‌شود که تا چه حد می‌توانیم از طریق تحلیل هوش مصنوعی خودمان را واقعاً درک کنیم؟ و آیا هوش مصنوعی می‌تواند پیچیدگی تجربه‌های ذهنی را تکرار کند؟

آینده بهبود شناختی

علی‌رغم این سؤالات، سیستم 0 فرصت‌های عظیمی را نیز ارائه می‌دهد. به لطف توانایی پردازش داده‌های پیچیده به سرعت و به‌طور موثر، هوش مصنوعی می‌تواند به بشریت در مقابله با مسائلی که از ظرفیت‌های شناختی طبیعی ما فراتر می‌روند، کمک کند.

چه در حل مسائل پیچیده علمی، چه در تحلیل مجموعه داده‌های عظیم، یا در مدیریت سیستم‌های اجتماعی پیچیده، هوش مصنوعی می‌تواند به یک ابزار ضروری تبدیل شود.

توسعه راهنماهای اخلاقی و مسئولانه

برای بهره‌برداری از پتانسیل سیستم 0، محققان تأکید می‌کنند که توسعه راهنماهای اخلاقی و مسئولانه برای استفاده از آن ضروری است.

شفافیت، پاسخگویی و سواد دیجیتال، عناصر کلیدی برای امکان تعامل انتقادی افراد با هوش مصنوعی هستند. آموزش عمومی در مورد شیوه استفاده از این محیط شناختی جدید برای جلوگیری از خطرات وابستگی بیش از حد به این سیستم‌ها حیاتی خواهد بود.

آینده تفکر خارجی هوش مصنوعی

اگر سیستم 0 به صورت کنترل نشده رها شود، می‌تواند در آینده با تفکر انسانی تداخل پیدا کند. ضروری است که ما در شیوه استفاده از آن آگاه و انتقادی باقی بمانیم. پتانسیل واقعی سیستم 0 به توانایی ما در هدایت آن به سمت درست بستگی دارد.