اخیراً محققان مکانیسمی را کشف کرده‌اند که به‌کمک آن ازطریق پروتئینی، گسترش سلول‌های سرطان سینه را از تومور اولیه به بافت سالم تسهیل می‌کند.
به‌گزارش تک‌ناک، توانایی سرطان برای گسترش یا متاستاز از تومور اولیه برای حمله به بافت سالم یکی از ویژگی‌های کشنده‌ی آن است. تقریباً در 30درصد از زنان مبتلا به سرطان سینه در مراحل اولیه، متاستاز رخ می‌دهد که بیشتر به استخوان‌ها می‌رسد.
اکنون محققان دانشگاه ایالتی پنسیلوانیا کشف کرده‌اند که پروتئینی به نام داینئین (dynein) برای فرایند متاستاز در سرطان سینه ضروری است و هدف درمانی جدیدی ارائه می‌کند که می‌تواند سرطان سینه را متوقف کند. اردم تابدانوف، نویسنده‌ی همکار این مطالعه گفت:
این کشف نشان‌دهنده‌ی تغییر الگو از بسیاری جهات است. تاکنون، پروتئین داینئین هرگز در تأمین نیروی مکانیکی برای تحرک سلول‌های سرطانی که توانایی آن‌ها برای حرکت‌دادن خودشان است، درگیر بوده است. اکنون می‌‌بینیم که اگر داینئین را هدف قرار دهیم، حرکت آن سلول‌ها و در‌نتیجه انتشار متاستاتیک را می‌توانیم مؤثرتر متوقف کنیم.
پروتئین‌های حرکتی مانند داینئین از انرژی شیمیایی تغذیه می‌کنند و برای حرکت و تقسیم و سازمان‌دهی فضایی سلول‌های یوکاریوتی یا سلول‌های دارای هسته ضروری هستند. برای بررسی نقش داینئین، محققان چگونگی مهاجرت سلول‌های سرطانی سینه را با استفاده از دو مدل انسانی بررسی کردند:
- مدل اول شبکه‌ی دو‌بعدی از الیاف کلاژن بود که نشان داد چگونه سلول‌های سرطانی ازطریق ماتریکس خارج سلولی اطراف تومورها حرکت می‌کنند و چگونه داینئین کلید این حرکت است.
- مدل دوم برای تقلید بافت نرم با استفاده از شبکه‌ای از ذرات هیدروژل میکروسکوپی به نام میکروژل‌ها طراحی شده است که به اَشکال سه‌بعدی تومورمانند به‌هم متصل شده‌اند. مانند مدل اول، محققان کشف کردند که داینئین برای حرکت سلول های سرطانی ضروری است.
امیر شیخی، یکی دیگر از نویسندگان مسئول این مطالعه گفت:
با استفاده از این مدل‌های سه‌بعدی که تا حدی رفتار تومور را تقلید می‌کنند، متوجه شدیم که اگر داینئین را مسدود کنیم، سلول های سرطانی نمی‌توانند به‌طور مؤثر حرکت و به بافت‌های جامد نفوذ کنند. در هر دو مدل، متوجه شدیم که داینئین برای حرکت سلولی بسیار مهم است. همین مسئله روشی کاملاً جدید را برای مدیریت سرطان پیشنهاد می‌کند.
به‌جای کشتن سلول‌های سرطانی با پرتودرمانی یا شیمی‌درمانی، نشان می‌دهیم که چگونه آن‌ها را می‌توان فلج کرد. این خبری عالی است؛ زیرا دیگر مجبور نیستیم سلول‌ها را بکشیم که رویکردی خشن است که هم سلول‌های سرطانی و هم سلول‌های سالم را هدف قرار می‌دهد. در‌عوض، فقط باید از حرکت سلول‌های سرطانی جلوگیری کنیم.
محققان می‌گویند که پس از برداشتن تومور با جراحی، فلج‌کردن سلول‌های سرطانی باقی‌مانده ممکن است جایگزینی مؤثر و کمتر سمی برای شیمی‌درمانی باشد.
تابدانوف می‌گوید:
ترفند شیمی‌درمانی این است که سلول‌های سرطانی را کمی سریع‌تر از بقیه‌ی بدن از بین ببریم. در‌حالی‌که شیمی‌درمانی مشغول از‌بین‌بردن سرطان است، آسیب زیادی به بافت‌های سالم و طبیعی بدن وارد می‌کند. اگر در‌عوض سرطان را مهار کنیم و جلوِ آن را بگیریم، قسمت‌های سالم بدن را می‌توانیم سالم‌تر نگه داریم.
درپایان، لازم است که به این نکته اشاره کنیم هرگونه درمانی که داینئین را هدف قرار دهد، هنوز دور از دسترس است؛ اما این مطالعه اولین گام مهم در توقف گسترش سرطان سینه بود. نتایج این مطالعه در مجله‌ی Advanced Science منتشر شد.
