چین با پرتاب مجموعه‌ای از ماهواره‌های هوشمند به مدار زمین، به صورت رسمی پروژه ساخت نخستین ابررایانه فضایی جهان را آغاز کرد.
به گزارش تکناک، این اقدام چین که با پرتاب ۱۲ ماهواره از پایگاه پرتاب جیوچوان به وسیله موشک Long March 2D انجام شد، بخشی از یک طرح بلندپروازانه تحت عنوان «صورت‌فلکی محاسباتی سه‌جسمی» است؛ طرحی که هدف آن ایجاد شبکه‌ای از هزاران ماهواره با قابلیت پردازش لحظه‌ای داده‌ها در مدار زمین است.
مقام‌های چینی و متخصصان آکادمی مهندسی چین اعلام کرده‌اند که این صورت‌فلکی می‌تواند قدرت پردازشی ترکیبی معادل ۱۰۰۰ پتااپ (هزار پتا عملیات در ثانیه) فراهم آورد. این سطح از توان پردازشی، چین را به نخستین کشوری تبدیل می‌کند که موفق به پیاده‌سازی یک سامانه رایانشی در مقیاس ابری، آن هم در مدار زمین شده است.
بر اساس اعلام رسمی، این شبکه ماهواره‌ای توانایی پردازش داده‌ها را به صورت درون‌مداری و در زمان واقعی خواهد داشت؛ قابلیتی که می‌تواند بسیاری از محدودیت‌های سامانه‌های فضایی سنتی را برطرف کند. این پروژه ساخت نخستین ابررایانه فضایی جهان به صورت مشترک توسط آزمایشگاه Zhejiang Lab که در شهر هانگژو مستقر است و تعدادی از شرکای بین‌المللی اجرا می‌شود.
دکتر وانگ جیان، عضو آکادمی مهندسی چین و مدیر آزمایشگاه ژجیانگ، در تشریح اهداف پروژه ابررایانه فضایی جهان اعلام کرد که یکی از اهداف اصلی، ارتقای توان پردازش هر ماهواره از سطح Teraflop به Petaflop است.
وی تأکید کرد که این طرح، شبکه‌ای از ماهواره‌ها را همانند رایانه‌های متصل به اینترنت ایجاد خواهد کرد، که می‌توانند با هم تعامل داشته باشند و داده‌ها را پردازش و منتقل کنند.
همچنین دکتر وانگ جیان تصریح کرد: «در آینده، حتی یک ماهواره منفرد نیز قادر خواهد بود ارزش‌آفرینی کند. این مفهوم تازه، پیامدهایی ژرف برای آینده صنعت فضایی خواهد داشت.»
ماهواره‌های پرتاب‌شده در گام نخست، دارای توان محاسباتی ترکیبی ۵ پتااپ و ظرفیت ذخیره‌سازی ۳۰ ترابایت هستند. این سطح از توانایی امکان اجرای عملیات‌های محاسباتی در مدار را فراهم می‌کند. علاوه بر این، یکی از این ماهواره‌ها حامل یک آشکارساز قطبش پرتوی ایکس بوده است؛ ابزاری که توسط دانشگاه گوانگ‌شی و رصدخانه ملی اخترشناسی چین طراحی شده و قرار است برای مطالعه پدیده‌های کیهانی نظیر فوران‌های پرتو گاما به کار گرفته شود.
به گفته مقامات آزمایشگاه ژجیانگ، برنامه‌ریزی‌هایی انجام شده است تا در ادامه سال جاری میلادی، بیش از ۵۰ ماهواره دیگر نیز به این شبکه فضایی اضافه شود. هدف از این اقدام، تکمیل فاز اولیه صورت‌فلکی و تثبیت قابلیت‌های محاسبات ابری در فضا است.
کارشناسان بین‌المللی بر این باور هستند که این نخستین ابررایانه فضایی جهان می‌تواند موازنه قدرت فضایی را تغییر دهد و آغازگر رقابت راهبردی تازه‌ای میان چین و ایالات متحده باشد. تحلیلگران Space News تأکید کرده‌اند در حالی که ایالات متحده و اتحادیه اروپا تاکنون تنها به آزمایش فناوری‌های محاسبات لبه‌ای در فضا پرداخته‌اند، چین با این گام بزرگ، نخستین کشوری می‌باشد که صورت‌فلکی هوش مصنوعی ویژه محاسبات فضایی را به صورت عملیاتی پیاده‌سازی کرده است.
این اقدام چین نه‌تنها راه را برای توسعه علمی و اقتصادی در حوزه فناوری فضایی هموار می‌سازد، بلکه می‌تواند کاربردهای گسترده‌ای در حوزه‌های نظامی، مخابراتی، هواشناسی و پایش زمین داشته باشد. آغاز عصر محاسبات ابری در فضا، یک تحول بنیادین در زیرساخت‌های فناوری‌های پیشرفته محسوب می‌شود، که آینده رقابت‌های فضایی را بازتعریف خواهد کرد.
