نتایج یک تحقیق گسترده بین‌المللی نشان می‌دهد که کووید-۱۹ می‌تواند روند پیری عروق خونی را تا پنج سال تسریع کند.
به گزارش تکناک، نتایج این تحقیق جدید نشان می‌دهد که حتی نوع خفیف کووید-۱۹ می‌تواند باعث سفت شدن رگ‌های خونی شود. این وضعیت در بلندمدت خطر سکته مغزی و حمله قلبی را افزایش می‌دهد، به‌ویژه در زنانی که علائم طولانی‌مدت کووید را تجربه کرده‌اند.
رگ‌ها به‌طور طبیعی در طول زندگی به تدریج سفت می‌شوند، اما این تحقیق که در مجله European Heart Journal منتشر شده است، نشان می‌دهد که کووید-۱۹ این فرایند را سرعت می‌بخشد.
به گفته پروفسور روزا ماریا برونو از دانشگاه پاریس، کووید می‌تواند به‌طور مستقیم بر عروق خونی اثر بگذارد و باعث چیزی شود که «پیری زودرس عروقی» نامیده می‌شود، به این معنا که رگ‌های خونی فرد مسن‌تر از سن واقعی او به نظر می‌رسند و در نتیجه خطر بیماری قلبی افزایش می‌یابد.
فهرست مطالب
جزئیات مطالعه بین‌المللی
این مطالعه، ۲۳۹۰ فرد از ۱۶ کشور (از جمله فرانسه، بریتانیا، آمریکا، کانادا، ایتالیا، یونان، ترکیه و برزیل) را در بازه سپتامبر ۲۰۲۰ تا فوریه ۲۰۲۲ بررسی کرده و روش انجام مطالعه شامل موارد زیر است:
- محققان برای اندازه‌گیری میزان سفتی رگ‌های خونی، از روشی استفاده کردند که سرعت حرکت موج نبض بین شریان گردن و ران را بررسی می‌کند. این روش با نام PWV شناخته می‌شود و هرچه سرعت موج بیشتر باشد، نشان‌دهنده سفت‌تر بود رگ‌ها است.
- این اندازه‌گیری شش ماه و سپس دوازده ماه پس از ابتلا به کووید انجام شد.
- افزایش PWV نشان‌دهنده عروق سفت‌تر و پیری زودرس عروق است.
نتایج کلیدی پژوهش
- حتی افراد با کووید خفیف نیز عروق سفت‌تری نسبت به افراد بدون سابقه ابتلا داشتند.
- زنان نسبت به مردان آسیب‌پذیرتر بودند.
- افراد مبتلا به کووید طولانی (علائمی مانند تنگی نفس و خستگی مداوم) افزایش بیشتری در سفتی عروق خود داشتند.
نتایج تحقیق برای زنان شامل موارد زیر بود:
- در زنانی که نوع خفیف کووید-۱۹ را تجربه کرده‌اند، سفتی رگ‌ها به طور متوسط ۰.۵۵ متر بر ثانیه بیشتر شد.
- در زنانی که بر اثر کووید-۱۹ در بیمارستان بستری شده بودند، این افزایش به ۰.۶۰ متر بر ثانیه رسید.
- در زنانی که به دلیل کووید-۱۹ در بخش مراقبت‌های ویژه (ICU) بستری بوده‌اند، سفتی رگ‌ها تا ۱.۰۹ متر بر ثانیه افزایش یافت.
افزایش حدود ۰.۵ متر بر ثانیه در سفتی رگ‌ها، مثل این است که رگ‌های خونی پنج سال پیرتر شده باشند. این تغییر می‌تواند خطر بیماری‌های قلبی را در زنان ۶۰ ساله حدود ۳ درصد بیشتر کند.
نقش واکسن در پیری عروق خونی
افراد واکسینه‌شده در مقایسه با افراد واکسینه‌نشده، عروق نرم‌تر و سالم‌تری داشتند.
چرا کووید-۱۹ به عروق آسیب می‌زند؟
- این ویروس از طریق گیرنده‌های ACE2 که روی دیواره رگ‌ها قرار دارند، وارد سلول‌ها می‌شود.
- این فرایند می‌تواند باعث اختلال عملکرد عروقی و پیری زودرس شود.
- واکنش ایمنی و التهابی بدن نیز نقش مهمی در این آسیب دارد.
- تفاوت بین زنان و مردان ممکن است ناشی از پاسخ ایمنی قوی‌تر زنان باشد. در واقع این واکنش از یک سو محافظ است، اما از سوی دیگر می‌تواند آسیب بیشتری به رگ‌ها وارد کند.
راه‌های مقابله با پیری زودرس عروق خونی
به گفته پروفسور برونو، پیری عروقی قابل اندازه‌گیری است و می‌توان با مداخلات ساده مانند موارد زیر، آن را کاهش داد:
- تغییر سبک زندگی
- کنترل فشار خون
- مصرف داروهای کاهش دهنده کلسترول
در یادداشتی که همراه این مطالعه منتشر شد، دکتر بهنود بیکدلی از دانشکده پزشکی هاروارد و همکاران او تأکید کردند که این یافته‌ها اهمیت زیادی برای سلامت قلبی پس از ابتلا به کووید دارند.
پژوهشگران بیان کردند که با فروکش کردن خطر کووید-۱۹، اکنون عوارض طولانی‌مدت آن که به سندروم پساکووید معروف است، به یکی از چالش‌های مهم سلامت تبدیل شده‌اند و تا ۴۰ درصد از بهبود‌یافتگان کووید دچار این سندروم می‌شوند.
یافته‌های جدید نشان می‌دهد که کووید-۱۹ نه تنها تهدید کوتاه‌مدتی بوده است، بلکه پیامدهای بلندمدتی بر سلامت عروقی دارد. شناسایی افراد در معرض خطر و استفاده از درمان‌های موجود می‌تواند از بروز حمله قلبی و سکته مغزی در آینده جلوگیری کند.
