شرکت لاکهید مارتین اعلام کرد که در یک آزمایش پروازی موفق، جنگنده نسل پنجم F-22 Raptor کنترل عملیاتی یک پهپاد loyal wingman را به صورت مستقیم در اختیار گرفته است.
به گزارش سرویس فناوری تکناک، این آزمایش یک موفقیت تازه در برنامه Skunk Works است و یک پیشرفت راهبردی برای نیروی هوایی آمریکا و برنامه‌های چندساله این کشور برای توسعه ناوگان‌های ترکیبی متشکل از جنگنده‌های سرنشین‌دار و پهپادهای خودمختار محسوب می‌شود.
مفهوم Loyal Wingman به پهپادهای رزمی هوشمندی اشاره دارد، که در کنار جنگنده‌های اصلی پرواز می‌کنند و نقش یک همراه رزمی را برعهده می‌گیرند. این پهپادها با استفاده از سیستم‌های پیشرفته هوش مصنوعی می‌توانند بسیاری از وظایف سخت و خطرناک از جمله حمله، شناسایی، پشتیبانی و فریب سامانه‌های دشمن را بدون دخالت مستقیم خلبان انجام دهند. جنگنده سرنشین‌دار فقط نقش فرمانده را دارد و دستورهای کلی را صادر می‌کند، در حالی که پهپادهای loyal wingman خود مسیر، تصمیم‌های تاکتیکی و نحوه اجرای مأموریت را انتخاب می‌کنند. این الگو باعث کاهش ریسک برای خلبانان انسانی و صرفه‌جویی بزرگ در هزینه عملیات می‌شود و به‌عنوان یکی از مهم‌ترین تحول‌ها در نبردهای هوایی آینده شناخته می‌شود.
در سال‌های اخیر، برنامه Next Generation Air Dominance (NGAD) نیروی هوایی آمریکا و زیرمجموعه آن یعنی برنامه Collaborative Combat Aircraft (CCA) به عنوان معماری جدید نبردهای هوایی در آمریکا معرفی شده است. هدف این برنامه، ایجاد ترکیبی از جنگنده های نسل پنجم و ششم با پهپادهایی است که به‌واسطه سیستم‌های پیشرفته هوش مصنوعی می‌توانند بخش زیادی از مأموریت‌ها را بدون کنترل مستقیم انسان انجام دهند.
افزایش هزینه‌های ساخت، توسعه زمان‌بر و پیچیدگی فناوری‌های نوین باعث شده است که نسل جدید جنگنده‌ها بسیار گران‌تر از نمونه‌های گذشته تولید شوند. در یکی از برآوردهای رسمی هشدار داده شده بود که اگر روند افزایش هزینه‌ها کنترل نشود، ایالات متحده ممکن است تا سال ۲۰۵۴ تنها یک جنگنده فعال در ناوگان خود داشته باشد. همین نگرانی‌ها، مسیر توسعه پهپادهای ارزان‌تر و هوشمندتر را به یک ضرورت راهبردی تبدیل کرده است.
طبق برآوردهای رسمی، پهپادهای loyal wingman تنها یک‌سوم هزینه ساخت و بهره‌برداری یک جنگنده سرنشین‌دار را دارند. نیروی هوایی آمریکا قصد دارد ۱۰۰۰ فروند CCA را با ۵۰۰ جنگنده نسل پنجم و ششم جفت کند تا ساختاری ترکیبی و چندلایه برای مأموریت‌های آینده ایجاد شود. این پهپادها نه‌تنها توان پروازی مشابه جنگنده‌ها دارند، بلکه با تکیه بر سیستم‌های AI قادر هستند تصمیم‌گیری تاکتیکی، همکاری گروهی و اجرای خودکار مأموریت‌ها را برعهده بگیرند. در این ساختار، خلبان انسانی نقش فرمانده عملیات را ایفا می‌کند.
نقطه عطف تازه در ۱۹ نوامبر ۲۰۲۵ ثبت شد؛ زمانی که Skunk Works توانست یک F-22 را از طریق سامانه Pilot Vehicle Interface (PVI) به یک پهپاد CCA متصل کند. این سامانه به خلبان اجازه می‌دهد از داخل کابین و از طریق یک رابط ساده و شهودی، فرمان‌های مأموریت را صادر کند. این فرایند در مدل «on-the-loop» انجام می‌شود؛ رویکردی که در آن خلبان نقش ناظر دارد و تنها در صورت نیاز مداخله می‌کند، در حالی که پهپاد تصمیم‌گیری عملیاتی را به‌طور مستقل برعهده می‌گیرد.
این آزمایش در شرایطی انجام شد که خلبان هم‌زمان هدایت یک جنگنده نسل پنجم با سرعت Mach 2.2 را برعهده داشت. این موضوع، پیچیدگی و اهمیت نمایش را افزایش می‌دهد و مشخص می‌کند که برنامه CCA در حال ورود به مرحله بلوغ عملیاتی است.
