در تحقیقات جدید انجام شده توسط مؤسسۀ مغز پاریس، مشخص شده است که میکروبیوم روده میتواند بر تصمیمگیریهای اجتماعی انسان تأثیر بگذارد.
به گزارش تکناک، این مطالعه نشان میدهد که مصرف مکملهای حاوی پروبیوتیکها و پریبیوتیکها میتواند حساسیت به عدالت را در بازیهایی مانند پیشنهاد-پذیرش تحت تأثیر قرار دهد. تغییرات رفتاری مشاهده شده در افرادی که این مکملها را دریافت کردهاند، با تغییرات بیولوژیکی نیز همراه بوده است.
میکروبیوم روده که متشکل از باکتریها، ویروسها و قارچها در دستگاه گوارش است، نقش مهمی در سلامت انسان ایفا میکند و نقشی فراتر از هضم دارد. تحقیقات جدید تأثیر آن را بر شناخت، استرس، اضطراب، علائم افسردگی و رفتار نشان دادهاند. به عنوان مثال: موشهایی که در محیطهای استریل بزرگ شدهاند، در تعاملات اجتماعی از خود اختلال نشان میدهند.
با وجود اینکه یافتهها امیدوارکننده هستند، ولی بیشتر این تحقیقات بر روی حیوانات انجام میشوند و نمیتوان آنها را به انسانها تعمیم داد. همچنین نمیتوان فهمید که چه مکانیسمهای عصبی، ایمنی یا هورمونی در این ارتباط جذاب بین مغز و روده کار میکنند. محققان ارتباطی میان ترکیب میکروبیوم روده و مهارتهای اجتماعی مشاهده کردهاند، امّا به طور دقیق نمیدانند چگونه یکی دیگری را کنترل میکند.
هیلکه پلاسمان، سرپرست محققان در این باره توضیح میدهد: دادههای موجود نشان میدهد که اکوسیستم روده از طریق مسیرهای مختلف از جمله عصب واگ با سیستم عصبی مرکزی ارتباط برقرار میکند. همچنین ممکن است از سیگنالهای بیوشیمیایی استفاده کند که باعث آزاد شدن انتقالدهندههای عصبی مانند: دوپامین و سروتونین میشوند که برای عملکرد صحیح مغز ضروری هستند.
پلاسمان و همکارانش برای تعیین اینکه آیا ترکیب میکروبیوم رودۀ انسان میتواند بر تصمیمگیری در یک محیط اجتماعی تأثیر بگذارد، از آزمایشهای رفتاری از جمله بازی اولتیماتوم معروف استفاده کردند. در آن بازی به یک بازیکن مقداری پول داده میشود و باید آن را عادلانه یا غیرمنصفانه با بازیکن دوم تقسیم کند. در این بازی بازیکن دوم که آزاد است در صورت ناکافی بودن، میتواند پیشنهاد را رد کند. در این صورت هیچ کدام از بازیکنان پولی دریافت نخواهند کرد.
امتناع از دریافت مبلغ، معادل آن چیزی است که آن را «مجازات دوستانه» مینامند، یعنی انگیزه برای تنبیه دیگران زمانی که موقعیتی ناعادلانه تلقی میشود. برای بازیکن دوم، بازگرداندن برابری (هیچکس پولی دریافت نمیکند) گاهی اوقات مهمتر از به دست آوردن احساس پاداش خواهد بود. کارایی بازی اولتیماتوم به عنوان روشی آزمایشی برای اندازهگیری حساسیت به عدالت است.
برای بهرهبرداری کامل از این اثر، محققان به مدت 7 هفته، 101 شرکتکننده را بررسی کردند. 51 نفر مکملهای غذایی حاوی پروبیوتیکها (باکتریهای مفید) و پریبیوتیکها (مواد مغذی که کلونیزاسیون باکتریها در روده را افزایش میدهند) را مصرف کردند، همچنین به 50 نفر دیگر دارونما دادند. همۀ آنها طی دو جلسه در ابتدا و پایان دورۀ تکمیلی در یک بازی اولتیماتوم شرکت کردند.
نتایج این مطالعه نشان میدهد گروهی که مکملها را دریافت کردهاند، تمایل بیشتری به رد پیشنهادات نابرابر در پایان 7 هفته داشتند، حتی زمانی که تقسیم پول کمی نامتعادل بود. بالعکس، گروهی که دارونما مصرف میکردند، در جلسۀ اول و دوم آزمون رفتار مشابهی داشتند.
علاوه بر این، تغییر رفتاری در گروهی که مکمل مصرف میکردند، با تغییرات بیولوژیکی همراه بود. شرکتکنندگانی که در شروع مطالعه، بیشترین عدم تعادل را بین دو نوع باکتری مسلط بر فلور روده (Firmicutes و Bacteroidetes) داشتند، بیشترین میزان تغییر در ترکیب میکروبیوم روده را با مصرف مکملها تجربه کردند. همچنین آنها بیشترین حساسیت را به انصاف در طول آزمایشها از خود نشان دادند.
محققان در این مطالعه کاهش شدیدی در میزان تیروزین که پیشساز دوپامین است را پس از مداخلۀ 7 هفتهای مشاهده کردند. برای اولین بار، یک مکانیسم علنی در حال ظهور است، به این ترتیب که ترکیب میکروبیوم روده میتواند رفتار اجتماعی را از طریق پیشسازهای دوپامین که یک انتقالدهندۀ عصبی و دخیل در مکانیسمهای پاداش مغزی است، تحت تأثیر قرار دهد.
هیلکه پلاسمان در نتیجۀ پژوهش خود اعلام میکند: هنوز زود است که بگوییم باکتریهای روده میتوانند ما را کمتر منطقی و پذیرای ملاحظات اجتماعی کنند. با وجود این، نتایج جدید نشان میدهند که ما باید کدام مسیرهای بیولوژیکی را بررسی کنیم. چشمانداز تعدیل میکروبیوم روده از طریق رژیم غذایی برای تأثیر مثبت بر تصمیمگیری بسیار جذاب است! ما باید به بررسی دقیق این مسیر بپردازیم.