پژوهشگران کالج کینگ لندن در همکاری با کالج امپریال موفق شدهاند برای نخستینبار محیط زیستی لازم را برای پرورش طبیعی دندان در خارج از بدن انسان بازسازی کنند.
به گزارش تکناک، در حالی که حیواناتی مانند: کوسهها و فیلها قادر به رشد پیوسته دندانهای جدید هستند، انسانها تنها یک بار پس از کودکی دندانهای دائمی خود را دریافت میکنند. امکان بازسازی دندان به صورت طبیعی، جهشی بزرگ در دندانپزشکی به حساب میآید.
دانشمندان در این پروژه، مادهای ویژه طراحی کردهاند که امکان تبادل سیگنال بین سلولها را به صورت کنترلشده فراهم میکند. این ماده با شبیهسازی ساختار زیستی ماتریکس – یعنی بستر طبیعی اطراف سلولها – زمینهای فراهم میکند تا سلولهای انسانی بتوانند فرایند تبدیل به سلول دندانی را آغاز کنند.
ژوچن ژانگ از دانشکده دندانپزشکی کالج کینگ لندن، درباره اهمیت این موفقیت گفت: «برخلاف تلاشهای گذشته که در آنها تمام سیگنالهای لازم به طور ناگهانی ارسال میشد و سلولها فرصت سازماندهی نمییافتند، این بار با مادهای روبهرو هستیم که سیگنالها را به تدریج و مطابق با شرایط طبیعی بدن آزاد میکند.»
دندانهایی که به صورت طبیعی در آزمایشگاه پرورش یافتهاند، میتوانند در آینده نزدیک جایگزین درمانهای رایج و به نسبت تهاجمی مانند ایمپلنت و پرکردگی شوند. پرکردن دندان اغلب باعث تضعیف ساختار دندان و افزایش حساسیت میشوند و عمر محدودی دارند. ایمپلنتها نیز نیاز به جراحی دارند و هرگز نمیتوانند عملکرد طبیعی دندان را به طور کامل بازگردانند.
در مقابل، روش پرورش طبیعی دندان نوید میدهد که با استفاده از سلولهای بدن خود فرد، دندانهایی کاملاً طبیعی و همخوان با بافتهای زیستی تولید شوند، که بدون اتکا به فلزات یا مواد مصنوعی، عملکردی مشابه دندانهای اصلی داشته باشند.
دانشمندان پس از بازآفرینی موفقیتآمیز شرایط رشد دندان در آزمایشگاه، اکنون با چالش انتقال این دندانهای رشدیافته از آزمایشگاه به دهان بیماران روبهرو هستند. ژوچن ژانگ بیان کرد که این تیم در حال بررسی رویکردهای متعددی برای مقابله با این چالش است.
وی توضیح داد: «ما ایدههای مختلفی برای قرار دادن دندانها در داخل دهان داریم. می توانیم سلولهای جوان دندان را در محل دندان از دست رفته پیوند بزنیم و اجازه دهیم که در داخل دهان رشد کنند. از طرف دیگر، می توانیم کل دندان را قبل از قرار دادن آن در دهان بیمار در آزمایشگاه ایجاد کنیم. برای هر دو گزینه، ما باید فرایند اولیه رشد دندان را در آزمایشگاه شروع کنیم.»
این تحقیق بخشی از زمینه گستردهتر پزشکی بازساختی است، که به دنبال استفاده از زیستشناسی خود بدن برای ترمیم یا جایگزینی بافتهای آسیبدیده میباشد. دانشمندان بهجای تکیه بر راهحلهای مصنوعی مانند: ایمپلنتهای فلزی یا دندان مصنوعی، در حال توسعه جایگزینهای طبیعی با استفاده از سلولهای بنیادی و محیطهای مهندسیشده زیستی هستند.
