پژوهشگران بین‌المللی به رهبری مرکز پالئوژنتیک سوئد موفق شدند قدیمی‌ترین DNA میکروبی جهان را در استخوان‌های ماموت یک میلیون ساله شناسایی کنند.
به گزارش تکناک، این کشف می‌تواند راه تازه‌ای برای بررسی نحوه تکامل میکروب‌هایی باز کند که در بدن موجودات زنده زندگی می‌کنند.
این گروه تحقیقاتی، DNA میکروبی ۴۸۳ نمونه ماموت را بررسی کردند و برای نخستین بار موفق به تعیین توالی ژنتیکی ۴۴۰ نمونه شدند.
بنجامین گینه، سرپرست محققان گفت: «نتایج این پژوهش نشان می‌دهد که می‌توان DNA میکروبی را تا بیش از یک میلیون سال قبل بررسی کرد. این امکان به ما کمک می‌کند تا روند تکامل میکروب‌هایی که همراه با موجودات زنده زندگی می‌کنند را در کنار تکامل خود آن موجودات مطالعه کنیم.»
فهرست مطالب
چگونگی شناسایی قدیمی‌ترین DNA میکروبی
پژوهشگران با کمک روش‌های پیشرفته تجزیه و تحلیل ژنتیکی و رایانه‌ای، بقایای ماموت‌های پشمی و استپ را بررسی کردند، که حدود ۱.۱ میلیون سال قدمت دارند.
پژوهشگران تمام DNA موجود در نمونه‌های ماموت را بررسی کردند. این DNA شامل سه بخش زیر بود:
- DNA خود ماموت‌ها بودند.
- DNA میکروب‌های بسیار قدیمی که در زمان زندگی آنها وجود داشتند.
- DNA میکروب‌های جدیدی که پس از مرگ وارد بقایا شده بودند.
نتایج بررسی‌ها نشان داد که شش نوع میکروب اصلی به طور همزیست با ماموت‌ها زندگی می‌کرده‌اند. برخی از این میکروب‌ها با باکتری‌های شناخته‌شده‌ای مانند Actinobacillus، Pasteurella، Streptococcus و Erysipelothrix شباهت دارند.
برخی از میکروب‌های کشف‌شده شباهت زیادی به باکتری‌های بیماری‌زای امروزی دارند. یکی از آنها که به گروه Pasteurella تعلق دارد، بسیار شبیه باکتری خطرناکی است که امروزه باعث بیماری‌های مرگبار در فیل‌های آفریقایی می‌شود. این شباهت نشان می‌دهد که ماموت‌ها نیز امکان داشته است مانند خویشاوندان امروزی خود در برابر چنین عفونت‌هایی آسیب‌پذیر باشند.
جالب‌تر اینکه پژوهشگران توانستند بخش‌هایی از ژنوم یک باکتری باستانی به نام Erysipelothrix را از بقایای یک ماموت استپ ۱.۱ میلیون ساله بازسازی کنند. این یافته به گفته محققان، قدیمی‌ترین DNA میکروبی همزیست شناخته‌شده در جهان است.
تکامل مشترک میزبان و میکروب
اگرچه به دلیل آسیب‌دیدگی DNA نمی‌توان با قطعیت گفت که این میکروب‌ها چه تأثیری بر سلامت ماموت‌ها داشته‌اند، اما این پژوهش، اطلاعات ارزشمندی درباره مجموعه میکروب‌های همزیست این حیوانات منقرض‌شده ارائه می‌دهد.
نتایج نشان می‌دهد که برخی از این میکروب‌ها، صدها هزار سال همراه با ماموت‌ها زندگی کرده‌اند و حضور آنها از بیش از یک میلیون سال پیش تا زمان انقراض آخرین ماموت‌های پشمی در جزیره ورانگل، حدود ۴۰۰۰ سال پیش، ادامه داشته است.
به‌دست آوردن اطلاعات ژنتیکی دقیق از دوره‌های بسیار دور، مثل یک میلیون سال پیش، کار دشواری است، چرا که میکروب‌ها خیلی سریع تغییر و تکامل پیدا می‌کنند. اما این پژوهش نشان می‌دهد که بقایای باستانی می‌توانند فراتر از اطلاعات مربوط به خود جانوران، سرنخ‌های مهمی درباره نقش میکروب‌ها در سازگاری با محیط، بروز بیماری‌ها و حتی انقراض گونه‌ها در دوران پلیستوسن در اختیار دانشمندان بگذارند.
این تحقیق فصل تازه‌ای در شناخت زیست‌شناسی گونه‌های منقرض‌شده می‌گشاید. اکنون دانشمندان نه‌تنها می‌توانند ژنوم ماموت‌ها را بررسی کنند، بلکه قادر خواهند بود جوامع میکروبی درون بدن آنها را نیز مطالعه کنند.
