ناسا دو راکت تحقیقاتی به سمت شفق‌های قطبی آلاسکا پرتاب کرد تا تأثیر این نمایش‌های ژئومغناطیسی خیره‌کننده را بر لایه‌های فوقانی جو زمین مورد بررسی قرار دهد.
به گزارش تکناک، این مأموریت که با عنوان Auroral Waves Excited by Substorm Onset Magnetic Events یا به اختصار AWESOME شناخته می‌شود، توسط تیمی از پژوهشگران دانشگاه آلاسکا در فربنکس (UAF) هدایت شده است. دو راکت از سه راکت برنامه‌ریزی‌شده، در تاریخ ۲۵ مارس و در ساعات ابتدایی بامداد، از پایگاه تحقیقاتی Poker Flat در شمال فربنکس پرتاب شدند، که نتایج علمی ارزشمندی به دنبال داشتند.
این راکت‌ها در هنگام پرواز، گازهایی موسوم به ردیاب‌های بخاری در دل شفق‌های قطبی آزاد کردند. این گازها با ایجاد ردهای نورانی رنگارنگ، باعث شکل‌گیری صحنه‌هایی تماشایی در آسمان شمال آلاسکا شدند. به گفته ناسا، این ردیاب‌های بخاری برای اندازه‌گیری بادهای جو و حرکت ذرات باردار در لایه فوقانی جو و یون‌سپهر استفاده می‌شوند و از سطح زمین قابل رصد و تحلیل هستند.
مارک کاند، استاد فیزیک فضایی و پژوهشگر ارشد مؤسسه ژئوفیزیک UAF در بیانیه‌ای اعلام کرد:
«از اینکه توانستیم شرایط لازم را برای پرتاب و انجام آزمایش مهیا کنیم، بسیار خوشحال هستم.»
اولین راکت پرتاب‌شده در این آزمایش، یک راکت ۴۲ فوتی با مدل Terrier-Improved Malemute بود. پس از آن، راکت بزرگ‌تر و چهارمرحله‌ای Black Brant XII با طول ۷۰ فوت به فضا پرتاب شد. این راکت‌ها طی وقوع یک زیرطوفان شفقی – نوعی تشدید ناگهانی، کوتاه و انفجاری در شفق قطبی – در ارتفاع‌های مختلف، ردیاب‌های بخاری و حسگرهای فشار را در سراسر مرکز و شمال آلاسکا منتشر کردند. همچنین راکت Malemute نوسانات مغناطیسی ناشی از شفق را نیز اندازه‌گیری کرد.
ابزارهای کوچک و آزادشده در این پرتاب‌ها قرار است به دانشمندان کمک کنند تا بهتر درک نمایند که چگونه انرژی و تکانه حاصل از زیرطوفان‌های شفقی ممکن است بر پایداری ترموسفر میانی و پایینی زمین تأثیر بگذارد. درک بهتر این تعاملات بین شفق قطبی و جو فوقانی زمین می‌تواند به پیش‌بینی دقیق‌تر وضعیت «هوای فضایی» کمک کند؛ پدیده‌ای که برای ارتباطات ماهواره‌ای، GPS و سایر فناوری‌ها اهمیت حیاتی دارد.
تیمی از دانشجویان و پژوهشگران دانشگاه آلاسکا در زمان انجام این آزمایش، در ایستگاه‌های زمینی مختلفی از جمله Utqiagvik، Kaktovik، Toolik Lake، Eagle، Venetie و Poker Flat حضور داشتند تا از زوایای مختلف این پدیده را رصد و ثبت کنند.
مارک کاند در ادامه بیانیه خود گفت:
«از آنجایی که راکت‌های دومرحله‌ای را بر فراز مرکز آلاسکا و راکت چهارمرحله‌ای را در ساحل شمالی آلاسکا مستقر کردیم، عملاً در حال انجام دو آزمایش ردیاب مستقل به صورت هم‌زمان بودیم. از آنجایی که موقعیت دوربین‌های مورد نیاز برای هر راکت متفاوت بود، لازم بود تا چندین ایستگاه دوربین به طور هم‌زمان آسمانی صاف داشته باشند.»
با وجود این، پرتاب سومین راکت، که یک راکت دومرحله‌ای Terrier-Improved Malemute دیگر است، به دلیل بروز مشکلی در موتور به تعویق افتاد. تیم تحقیقاتی در حال بررسی یک نقص جزئی در سیم‌کشی یکی از مراحل موتور است و امید دارد که این راکت را قبل از بسته شدن پنجره پرتاب آزمایش در ۶ آوریل پرتاب کند.
بر اساس برنامه‌ریزی انجام‌شده، راکت سوم نیز حامل ردیاب‌هایی خواهد بود که باید در ساعات سحرگاهی رها شوند. دلیل این است که نور خورشید در ارتفاعات بالا، گازهای بخاری را فعال می‌کند، در حالی که در سطح زمین هوا هنوز به اندازه کافی تاریک است تا دوربین‌ها بتوانند حرکت این ردیاب‌ها را ثبت کنند.
این مأموریت نه‌تنها گامی مهم در جهت شناخت بهتر تعاملات فضایی و جو زمین است، بلکه جلوه‌ای دیگر از زیبایی‌های علمی و بصری جهان طبیعت را نیز به نمایش می‌گذارد.
