ناسا اعلام کرد که شرکت بلو اورجین رقیب اسپیس ایکس با قراردادی ۱۹۰ میلیون دلاری، مریخ‌نورد VIPER را در یک مأموریت فضایی در سال ۲۰۲۷ به قطب جنوب ماه منتقل خواهد کرد.
به گزارش تکناک، این قرارداد بخشی از برنامه آرتمیس است که به طور ویژه بر حضور پایدار انسان در ماه تمرکز دارد. بر اساس این توافق، شرکت بلو اورجین، مأموریت انتقال VIPER را با استفاده از فرودگر Blue Moon Mark 1 (MK1) انجام می‌دهد؛ فرودگری که هم‌اکنون مراحل ساخت خود را پشت سر می‌گذارد.
شان دافی، مدیر موقت ناسا در بیانیه‌ای رسمی گفت: «ناسا رهبری جهان در کاوش مناطق جدید ماه را بر عهده دارد و این مأموریت تنها یکی از گام‌هایی است که ما با کمک صنعت آمریکا برای حضور بلندمدت بر سطح ماه برمی‌داریم.»
وی تصریح کرد که مریخ‌نورد VIPER وظیفه بررسی مناطق دائماً در سایه و شناسایی محل‌های احتمالی فرود برای مأموریت‌های آینده فضانوردان را بر عهده خواهد داشت. این مأموریت برای یک دوره ۱۰۰ روزه علمی طراحی شده است.
مریخ‌نورد VIPER قرار بود در ابتدا در سال ۲۰۲۳ با استفاده از فرودگر Griffin شرکت Astrobotic به ماه اعزام شود. اما مشکلات فنی و افزایش هزینه‌ها باعث تعویق‌های پیاپی شد. در نهایت، ناسا در ژوئیه ۲۰۲۴ پروژه را لغو کرد؛ تصمیمی که با وجود صرف بیش از ۴۵۰ میلیون دلار و تکمیل مونتاژ مریخ‌نورد اتخاذ شد. مقام‌ها اعلام کردند که این اقدام باعث صرفه‌جویی ۸۴ میلیون دلاری می‌شود.
پس از لغو، بحث‌هایی درباره جداسازی VIPER و استفاده از ابزارهای علمی آن مطرح شد. اما ناسا در مه ۲۰۲۵ این برنامه را متوقف کرد و وعده داد که راهبرد تازه‌ای برای آینده ارائه دهد. قرارداد اخیر با بلو اورجین رقیب شرکت اسپیس ایکس ایلان ماسک، عملاً نشانه بازگشت رسمی این پروژه است.
مریخ‌نورد VIPER مأموریت مشخصی دارد: جست‌وجوی منابع فرّار از جمله یخ آب، که برای تأمین نیازهای فضانوردان و تولید سوخت موشک حیاتی است. مرکز تحقیقات Ames ناسا در کالیفرنیا هدایت علمی پروژه را انجام می‌دهد و مرکز فضایی Johnson در هیوستون نیز پشتیبانی مهندسی ارائه می‌کند.
جول کرنز، معاون بخش اکتشافات ناسا گفت: «این مأموریت می‌تواند محل دقیق ذخایر یخ قابل دسترس را مشخص کند و درک ما از توزیع و منشأ مواد فرّار در سراسر منظومه شمسی را افزایش دهد.»
نیکی فاکس، معاون مدیر ناسا در بخش علوم نیز تأکید کرد: «مطالعه منابع آبی ماه برای ما حیاتی است، چرا که به ما نشان می‌دهد چگونه می‌توان از منابع محلی برای اکتشافات انسانی آینده بهره گرفت.»
وی تصریح کرد که همکاری با بخش خصوصی به ایالات متحده کمک می‌کند تا رهبری خود در عرصه فضا را حفظ کند و مسیر حضور پایدار انسان بر سطح ماه را هموار سازد.
شرکت بلو اوریجین رقیب اسپیس ایکس مسئولیت کامل معماری فرود، از یکپارچه‌سازی محموله تا استقرار مریخ‌نورد را بر عهده خواهد داشت. ناسا پس از رسیدن VIPER به سطح ماه، کنترل عملیات آن را به دست می‌گیرد. این قرارداد که با عنوان CS-7 شناخته می‌شود، طراحی و سامانه‌های تخلیه مریخ‌نورد را شامل می‌شود. ناسا تصمیم خواهد گرفت که پس از بررسی نخستین مأموریت MK1، اجرای کامل گزینه تحویل VIPER را عملی کند.
احیای مأموریت VIPER گامی مهم در توسعه اقتصاد قمری و گسترش دامنه برنامه آرتمیس محسوب می‌شود؛ برنامه‌ای که هدف نهایی آن، ایجاد حضور پایدار انسان در ماه و بهره‌برداری از منابع محلی برای مأموریت‌های فضایی آینده است.
