پژوهشی نوین از کشف مولکولی به نام هوین (Hevin) خبر می‌دهد که می‌تواند کاهش عملکرد مغزی ناشی از سالمندی یا آلزایمر را بهبود بخشد.
به گزارش تکناک، این کشف که با همکاری دانشگاه فدرال ریودوژانیرو (UFRJ) و دانشگاه سائوپائولو (USP) در برزیل انجام شده است، می‌تواند راه را برای درمان‌های جدید بیماری آلزایمر و مشکلات مغزی مرتبط با سن هموار کند.
فهرست مطالب
نقش سلول‌های ستاره‌ای مغز در درمان اختلالات مغزی
مولکول هوین توسط آستروسیت‌ها ترشح می‌شود، که نوعی سلول ستاره‌شکل در مغز است. این سلول‌ها از نورون‌ها پشتیبانی می‌کنند و در شکل‌گیری، عملکرد و حذف سیناپس‌ها (اتصالات بین نورونی)، تنظیم ترکیبات شیمیایی مغز و انعطاف‌پذیری سیناپسی (plasticity) نقش حیاتی دارند.
دکتر فلاویا آلکانتارا گومز (Flávia Alcantara Gomes)، نویسنده مسئول این مطالعه گفت: «هوین مولکولی شناخته‌شده در فرایند انعطاف‌پذیری نورونی است. ما کشف کردیم که افزایش سطح تولید این پروتئین می‌تواند کیفیت سیناپس‌ها را بهبود بخشد و در نتیجه، کاهش عملکرد مغزی در حیوانات سالمند را از بین ببرد.»
آزمایش روی موش‌های سالمند و مبتلا به آلزایمر
در این تحقیق، ابتدا داده‌های سلامت عمومی بررسی شد، که نشان داد سطح هوین در مغز افراد مبتلا به آلزایمر کمتر از افراد سالم هم‌سن‌وسال است. همین یافته در حیوانات مبتلا به بیماری آلزایمر نیز تأیید شد.
پژوهشگران با افزایش سطح هوین در برخی از این موش‌ها و مقایسه آن با گروه تحت کنترل، دریافتند که افزایش هوین باعث جلوگیری از افت عملکرد مغزی در هر دو گروه سالم و مبتلا به آلزایمر شد. با وجود این، تغییری در میزان پلاک‌های بتا آمیلوئید مشاهده نشد، که از شاخصه‌های اصلی بیماری آلزایمر محسوب می‌شوند.
بازنگری در فرضیه پلاک‌های آمیلوئیدی در آلزایمر
دکتر فیلیپه کابرال-میراندا، از پژوهشگران این مطالعه توضیح داد که عملکرد مغزی موش‌های مبتلا به آلزایمر بهبود یافته است، اما رسوبات آمیلوئیدی در مغز آنها تغییری نکرده‌اند. این موضوع پیچیدگی بیماری آلزایمر را نشان می‌دهد، چرا که بسیاری از افراد مسن با وجود داشتن این رسوبات، هیچ نشانه‌ای از بیماری ندارند.
این نتایج فرضیه‌ای را تقویت می‌کند که می‌گوید رسوبات بتا آمیلوئید به‌تنهایی عامل بروز آلزایمر نیستند، بلکه تنها بخشی از سازوکار بیماری هستند.
افقی نو برای سالمندی و درمان‌های آلزایمر
هرچند این یافته‌ها هنوز در مراحل اولیه آزمایش حیوانی هستند، اما پژوهشگران اعتقاد دارند که در آینده می‌توان داروهایی مشابه عملکرد هوین تولید کرد.
دکتر گومز در پایان تأکید کرد: «مزیت اصلی این پژوهش، درک عمیق‌تر سازوکارهای سلولی و مولکولی آلزایمر و فرایند پیری مغز است. ما در این مطالعه، تمرکز را از نورون‌ها به سمت آستروسیت‌ها بردیم و نشان دادیم که این سلول‌ها می‌توانند هدف درمانی مؤثری در درمان آلزایمر و اختلالات مغزی باشند.»
