تحقیقات جدید نشان میدهد که قرار گرفتن در معرض بیسفنول آ (BPA)، ماده شیمیایی رایج در پلاستیکها با اختلال طیف اوتیسم (ASD) پسران در دوران بارداری ارتباط دارد.
به گزارش تکناک، این مطالعه مکانیسم بیولوژیکی زمینهای این ارتباط را شناسایی و مشخص کرده است که چگونه BPA میتواند توسعه مغز جنینی پسران را تحت تأثیر قرار دهد.
خطرات قرار گرفتن در معرض بیسفنول آ (BPA) که یک ماده شیمیایی صنعتی است و در تولید پلاستیک استفاده و در طیف گستردهای از محصولات پلاستیکی یافت میشود، تاکنون به خوبی مستند شده است.
مطالعات نشان میدهند که BPA از مواد پلاستیکی خارج و به غذاها و نوشیدنیهایی که مصرف میکنیم، وارد میشود و به دلیل تقلید ساختار و عملکرد هورمون استروژن، باعث ایجاد اختلال در فرایندهای بدن مانند: رشد، ترمیم سلولی، رشد جنین، سطح انرژی و تولیدمثل شده و با مشکلات سلامتی مرتبط است.
همچنین این ماده شیمایی با اختلالات عصبی رشدی مانند ADHD و اوتیسم ارتباط دارد، که به آن اختلال طیف اوتیسم (ASD) نیز گفته میشود. اکنون در یک مطالعه جدید، محققان مؤسسه علوم اعصاب و سلامت روان فلوری (The Florey) در ملبورن استرالیا، ارتباط احتمالی بین اوتیسم و قرار گرفتن در معرض BPA در رحم را پیدا کردند.
پروفسور آن لوئیز پونسونبی که این تحقیق را رهبری کرده است، گفت: «قرار گرفتن در معرض مواد شیمیایی پلاستیکی در دوران بارداری، با اوتیسم در فرزندان پسر مرتبط است. تحقیق ما از اهمیت بسیاری برخوردار میباشد، چرا که یکی از مکانیسمهای بیولوژیکی این ارتباط را نشان میدهد.»
اوتیسم یک بیماری عصبی رشدی است که بر نوع تعامل افراد با دیگران، برقراری ارتباط، یادگیری و رفتار تأثیر میگذارد. بر اساس گزارش سازمان بهداشت جهانی (WHO)، اوتیسم از هر 100 کودک در سراسر جهان یک نفر را تحت تأثیر قرار میدهد.
ارقام ارائه شده توسط مرکز کنترل و پیشگیری از بیماریهای ایالات متحده (CDC) نشان میدهد که از هر 36 کودک آمریکایی یک نفر به این بیماری مبتلا است، که شایع بودن آن حدود چهار برابر در بین پسران بیشتر از دختران است. در سال 2018، نرخ شیوع حدود 40 درصد افزایش داشت.
عوامل بالقوه ایجادکننده اوتیسم مانند: ژنتیک و محیط در اوایل زندگی و شیوه تعامل این دو موضوع تاکنون تا حدی ناشناخته باقی مانده است.
در مطالعه کنونی، محققان روی آنزیم آروماتاز تمرکز کردند که نوروآندروژنها (دستهای از هورمونهای جنسی مردانه موجود در مغز) را به نوراستروژنها (هورمونهای جنسی زنانه) تبدیل میکند. در طول رشد جنین، فعالیت آروماتاز در مغز مردان بالا میباشد. مطالعات نشان داده که قرار گرفتن در معرض بیسفنولها، که BPA یکی از آنها است، میتواند عملکرد آروماتاز مغز را مختل کند.
پونسونبی عنوان کرد: «BPA میتواند رشد مغز جنین پسر را به روشهای مختلف مختل نماید، از جمله خاموش کردن آنزیم کلیدی آروماتاز، که هورمونهای عصبی را کنترل میکند و به ویژه در رشد مغز جنین مذکر مهم است.»
محققان برای بررسی تأثیر متقابل بین BPA قبل از تولد، عملکرد آروماتاز و جنسیت در رابطه با علائم و تشخیص اوتیسم، دادههایی را از دو گروه بزرگ به دست آوردند، که شامل مطالعه نوزادان بارون (BIS) در استرالیا و مرکز کلمبیایی مطالعه بهداشت محیطی کودکان – مادران و نوزادان (CCCEH-MN) در ایالات متحده بود.
آنها کشف کردند که ارتباط بین BPA و اوتیسم در یک پنجم پسرانی که در برابر خواص مختلکننده غدد درونریز آسیبپذیر هستند، مشهود است. به عبارت دیگر، نوزادانی که سطح آروماتاز کمتری دارند، آسیبپذیرتر میباشند. پسران این گروه که از مادرانی با سطوح BPA بالاتر در ادرار در اواخر بارداری متولد میشوند، در سن دو سالگی 3.5 برابر بیشتر احتمال دارد که علائم اوتیسم را نشان دهند و تا سن 11 سالگی در آنها تأیید شود و شش برابر بیشتر از آنهایی که از مادرانی با سطوح پایین BPA ادرار در دوران بارداری متولد شده بودند، به اوتیسم تشخیص داده شوند.
در هر دو گروه تحت مطالعه، شواهد نشان داد که به طور کلی، سطوح بالاتر BPA با سرکوب اپیژنتیکی آنزیم آروماتاز مرتبط است. این موارد تغییرات اپیژنتیکی در DNA هستند که روشن یا خاموش شدن ژنها را تنظیم میکنند.
محققان در ادامه به بررسی تأثیر BPA قبل از تولد روی موشها پرداختند.
پونسونبی تصریح کرد: «ما دریافتیم که BPA آنزیم آروماتاز را سرکوب میکند و با تغییرات آناتومیکی، عصبی و رفتاری در موشهای نر مرتبط است که امکان دارد با اختلال طیف اوتیسم مطابقت داشته باشد. این اولین بار میباشد که یک مسیر بیولوژیکی شناسایی شده که ممکن است به توضیح ارتباط بین اوتیسم و BPA کمک کند.»
یافتههای محققان به طور قابل توجهی نظرات دیگر دانشمندان را در جامعه علمی جلب کرد.
BPA به عنوان یک هورمون «سرکش» عمل میکند تا با هورمون طبیعی که اغلب در این مسیر درگیر است، رقابت کند.
دکتر ایان ماسگریو، سرپرست تیم تحقیق اعلام کرد: «در مطالعاتی که روی موشها انجام شد، مادر به مدت چهار روز در اواسط بارداری در معرض 50 میکروگرم بر کیلوگرم BPA قرار گرفت و تغییراتی در تعداد سلولهای مغزی و ساختار فرزندان نر آنها مشاهده شد. البته موشها در معرض دوزهای حداکثر مجاز بودند، که اکثر انسانها در معرض آن قرار نمیگیرند.»
علاوه بر این، دوزها به صورت زیر جلدی به موشها داده شدند، که سیستمهای متابولیک BPA را هنگام مصرف خوراکی دور میزند. از آنجایی که بیشتر تماسهای انسان با BPA خوراکی است و انسان به طور مؤثر BPA خوراکی را متابولیزه و دفع میکند، مواجهه موشها با BPA بیشتر از انسانها خواهد بود.
برای روشن شدن این یافتهها، تحقیقات آینده باید اندازهگیری دقیقی از سطوح بیسفنول آ در دوران بارداری و همچنین اثرات رژیم غذایی را انجام دهند.
هیل یاردین درباره این تحقیق گفت: «این تحقیق جالبی است که ارزش بررسی بیشتر را دارد، اما درک این نکته مهم میباشد که تغییرات ژنتیکی بسیاری ممکن است در ایجاد اوتیسم و شواهد مشابه نقش داشته باشند. در نهایت، ما هنوز به طور قطع نمیدانیم که چه چیزی باعث اوتیسم در اکثر افراد میشود و داشتن یک رژیم غذایی سالم و توصیههای سبک زندگی باید در دوران بارداری رعایت شود.»
این مطالعه در مجله Nature Communications منتشر شده است.
منبع: The Florey, Scimex
