ژاپن با دو ابررایانه جدید RIKEN مجهز به سخت‌افزار نسل Blackwell شرکت انویدیا، توان محاسباتی خود را برای پژوهش‌های هوش مصنوعی و توسعه فناوری‌های کوانتومی به طور چشمگیری تقویت می‌کند.
به گزارش سرویس فناوری تکناک، مؤسسه تحقیقاتی RIKEN اعلام کرده است که این سامانه‌ها در بهار 2026 عملیاتی می‌شوند و در مجموع 2,140 پردازنده گرافیکی انویدیا را در خود جای خواهند داد. این اقدام بخشی از راهبرد گسترده ژاپن برای تقویت توان محاسباتی داخلی و ایجاد زیرساخت‌های بومی هوش مصنوعی و کوانتومی است.
مؤسسه RIKEN تأکید کرده است که نخستین سامانه به‌طور اختصاصی برای پژوهش‌های علمی مبتنی بر هوش‌مصنوعی طراحی شده است. این ابررایانه جدید ژاپن، 1,600 پردازنده گرافیکی NVIDIA Blackwell را در پلتفرم GB200 NVL4 به‌کار می‌گیرد و با شبکه پرسرعت Quantum-X800 InfiniBand یکپارچه شده است. این معماری به پژوهشگران اجازه می‌دهد که مدل‌های عظیم هوش مصنوعی را در حوزه‌هایی مانند: علوم زیستی، مواد پیشرفته، پیش‌بینی اقلیم و تولید صنعتی آموزش دهند و شبیه‌سازی‌هایی با مقیاس بسیار بزرگ را در زمان کوتاه‌تری اجرا کنند. این مؤسسه اعلام کرده است که این سامانه نقش مهمی در خودکارسازی آزمایشگاه‌ها و تحلیل مجموعه‌های داده بسیار حجیم ایفا خواهد کرد.
بیشتر بخوانید: ده ابررایانه قدرتمند جهان در سال ۲۰۲۵
ایان باک، معاون بخش hyperscale و HPC شرکت انویدیا گفته است:
«RIKEN یکی از برجسته‌ترین مؤسسات علمی جهان است و امروز در آستانه عصر تازه‌ای از محاسبات قرار دارد. ما با همکاری ژاپن در حال ایجاد زیرساخت‌هایی هستیم که نوآوری مستقل و تحول علمی و صنعتی را تسریع می‌کند.»
ابررایانه دوم جدید RIKEN به پژوهش‌های مرتبط با محاسبات کوانتومی ژاپن اختصاص یافته است. این سامانه 540 پردازنده گرافیکی NVIDIA Blackwell را در همان معماری GB200 NVL4 به‌کار می‌گیرد و با شبکه Quantum-X800 کار می‌کند. این ابررایانه به‌جای آنکه یک رایانه کوانتومی کامل باشد، فناوری‌های مورد نیاز برای توسعه الگوریتم‌ها، شبیه‌سازی‌های ترکیبی کوانتومی–کلاسیک و نرم‌افزارهای تخصصی کوانتومی را شتاب می‌دهد. چنین سامانه‌هایی به عنوان «پل» میان ابررایانه‌های سنتی و پردازنده‌های کوانتومی نسل بعد عمل می‌کنند. مؤسسه RIKEN معتقد است که این ماشین به بلوغ روش‌های شبیه‌سازی کمک می‌کند و قبل از ورود رایانه‌های کوانتومی عملیاتی، بستر آزمایش و توسعه را فراهم خواهد کرد.
بیشتر بخوانید: انویدیا هفت ابررایانه هوش مصنوعی برای دولت آمریکا می سازد
ساتوشی ماتسوکاتا، مدیر مرکز محاسبات RIKEN گفته است که یکپارچگی فناوری GB200 NVL4 با این ابررایانه‌ها «پیشرفتی کلیدی در زیرساخت علمی کشور» است و توان پژوهشگران را برای دستیابی به کشف‌های علمی و صنعتی «به طور چشمگیری افزایش می‌دهد.»
این دو ابررایانه جدید ژاپن نقشی اساسی در توسعه FugakuNEXT نیز ایفا می‌کنند؛ جانشین ابررایانه مشهور Fugaku که توسط Fujitsu و RIKEN ساخته شده است. FugakuNEXT قرار است با پردازنده MONAKA-X شرکت Fujitsu و فناوری NVLink Fusion شرکت انویدیا توسعه یابد و تا 2030 به بهره‌برداری برسد. هدف این پروژه دستیابی به کارایی 100 برابر بیشتر نسبت به سامانه‌های مبتنی بر CPU است، همچنین قابلیت اتصال به رایانه‌های کوانتومی تولیدی را خواهد داشت.
هم‌زمان انویدیا و RIKEN روی نرم‌افزارهای شتاب‌دهنده علمی کار می‌کنند تا برنامه‌های قدیمی HPC با استفاده از Tensor Coreها با سرعت بیشتری انجام شوند. علاوه بر این، RIKEN از مجموعه CUDA-X شامل صدها کتابخانه شتاب‌دهنده برای اجرای بهتر بارهای کاری هوش مصنوعی و HPC استفاده خواهد کرد.
ژاپن با راه‌اندازی این دو ابررایانه جدید در سال 2026، توان محاسباتی خود را به طور چشمگیری افزایش می‌دهد و پایه‌گذار نسل آینده پژوهش‌های علمی، صنعتی و کوانتومی خواهد شد.
