فهرست مطالب
روسیه از نقشه خود برای احداث یک نیروگاه هستهای روی سطح ماه در بازهای دهساله پرده برداشته است.
به گزارش سرویس هوافضای تکناک، این اقدام راهبردی برای پشتیبانی از برنامههای قمری مسکو و تامین انرژی ایستگاه تحقیقاتی مشترک روسیه و چین با تمرکز بر ماموریتهای آینده در فضای دوردست محسوب میشود. این طرح که به طور رسمی از سوی روسکاسموس، آژانس فضایی دولتی روسیه تایید شده، قرار است ستون فقرات انرژی زیرساختهای سطحی ماه باشد.
اعلام این برنامه همزمان با تشدید رقابت فضایی صورت میگیرد؛ جایی که ایالات متحده، هند، ژاپن و شماری از کشورهای اروپایی در پی تثبیت حضور دائمی خود روی ماه هستند. این شتاب تازه، ریشه در کشف یخ روی سطح ماه در سال ۲۰۰۹ دارد؛ کشفی که چشمانداز بهرهبرداری بلندمدت از ماه را دگرگون کرد. با وجود این، تولید انرژی همچنان گلوگاه اصلی عملیات پایدار قمری است. شبهای طولانی ماه، کارایی انرژی خورشیدی را بهشدت کاهش میدهد. در چنین شرایطی، نیروگاه هستهای میتواند با ارائه برق مداوم و مستقل از نور، دمای محیط و آلودگی گردوغبار، راهحلی پایدار برای آینده حضور انسان و ماشین روی ماه باشد.
حتما بخوانید: بزرگترین نیروگاه هستهای جهان دوباره راهاندازی میشود
01
از 02هدف روسیه از راهاندازی نیروگاه هستهای روی ماه
روسکاسموس در چارچوب پروژهای هدفگذاریشده برای سال ۲۰۳۶ اعلام کرده است که قراردادی رسمی با انجمن لاوچکین امضا کرده؛ مجموعهای باسابقه در صنعت هوافضای روسیه که دههها در توسعه فضاپیماهای سیارهای نقش محوری داشته است. هرچند آژانس فضایی روسیه به صورت صریح از این مجموعه به عنوان یک راکتور هستهای نام نبرده، اما مشارکت روساتم، شرکت دولتی انرژی هستهای روسیه و موسسه کورچاتوف به عنوان مهمترین مرکز تحقیقات هستهای کشور، نشان میدهد که این ابتکار بر فناوریهای پیشرفته هستهای تکیه دارد.
حتما بخوانید: چین قدرتمندترین نیروگاه برقآبی جهان را در سایه هیمالیا میسازد + تصاویر
برای مطالعه بیشتر: کاربردهای غیرنظامی انرژی هستهای؛ از سلامت تا کشاورزی و صنعت
بر اساس اعلام روسکاسموس، نیروگاه هستهای برنامهریزیشده روی ماه قرار است ستون اصلی تامین انرژی برای طیفی گسترده از ماموریتهای قمری روسیه باشد، که از جمله آنها میتوان به تغذیه رباتهای اکتشافی، رصدخانه علمی و پشتیبانی مستمر از زیرساختهای ایستگاه بینالمللی تحقیقاتی ماه اشاره کرد. روسکاسموس این پروژه را «گامی راهبردی» توصیف کرده و گفته است: «این طرح مسیر را برای ایجاد یک ایستگاه علمی قمری با فعالیت دائمی هموار میکند و برنامه فضایی روسیه را از ماموریتهای مقطعی به سمت یک راهبرد بلندمدت اکتشاف ماه سوق میدهد.»
02
از 02جاهطلبیهای فضایی روسیه
دیمیتری باکانوف، رئیس روسکاسموس، نیروگاه هستهای روی ماه را بخشی از راهبرد کلان روسیه برای حضور فعال در فضای دوردست معرفی کرده است. او در اظهاراتی در ماه ژوئن تاکید کرد که این آژانس در پی استقرار یک منبع انرژی هستهای روی ماه است و همزمان ماموریتهای آینده به سیاره زهره، موسوم به «سیاره خواهر زمین» را در دستور کار دارد. باکانوف با اشاره به سابقه روسیه در اکتشاف زهره گفت: «ما زهره را نیز بررسی خواهیم کرد، چرا که همچنان تنها کشوری هستیم که موفق شدهایم فضاپیمایی را به طور موفقیتآمیز روی این سیاره فرود بیاوریم.» او برنامه فضایی روسیه را نماد توان و اقتدار ملی توصیف کرد. به گفته رئیس روسکاسموس، مرحله طراحی و برنامهریزی این پروژهها به پایان رسیده و تمرکز اکنون بر اجرای آنها معطوف شده است. وی تصریح کرد: «اهداف عظیمی پیش رو داریم؛ اهدافی که تحقق آنها مستلزم شجاعت، تفکر کلان و نبوغ مهندسی است.»
ماه در فاصلهای حدود ۲۳۸ هزار و ۸۵۵ مایلی از زمین، نقشی کلیدی در تثبیت نوسانات محوری سیاره ایفا میکند و به ایجاد اقلیمی باثباتتر کمک میرساند، علاوه بر این، عامل اصلی شکلگیری جزر و مدهای اقیانوسها به حساب میآید. در ماموریتهایی که اتکا به انرژی خورشیدی با محدودیت مواجه است، انرژی هستهای همواره به عنوان گزینهای راهبردی مطرح بوده است. اگرچه استقرار تسلیحات هستهای در فضا طبق حقوق بینالملل ممنوع است، اما استفاده از منابع انرژی هستهای، در صورت رعایت الزامات ایمنی، ممنوعیتی ندارد. به گزارش رویترز، برخی تحلیلگران از احتمال شکلگیری نوعی «تب طلای ماه» سخن میگویند؛ پدیدهای که میتواند با اتکا به ذخایر هلیوم-۳ و عناصر خاکی کمیاب ماه، از جمله اسکاندیوم، ایتریوم و ۱۵ عنصر پرکاربرد در فناوریهای پیشرفته، رقم بخورد.
