دانشمندان یک ابزار ژنتیکی پیشرفته جدید توسعه داده‌اند که می‌تواند از پنج سالگی احتمال چاقی در بزرگسالی را پیش‌بینی کند.
به گزارش تکناک، این ابزار که «امتیاز ریسک چندژنی» (Polygenic Risk Score) نام دارد، با بهره‌گیری از داده‌های بیش از پنج میلیون نفر ساخته شده است و به‌مراتب از روش‌های پیشین دقیق‌تر عمل می‌کند.
این دستاورد می‌تواند راه را برای مداخلات هدفمند و زودهنگام هموار کند. البته همه موارد چاقی ژنتیکی نیستند، اما پژوهش‌ها نشان داده‌اند افرادی که ریسک ژنتیکی بالایی دارند، به تغییر سبک زندگی به‌خوبی پاسخ می‌دهند، اگرچه در صورت توقف این مداخلات، سریع‌تر از دیگران به وزن قبلی بازمی‌گردند.
فهرست مطالب
طوفان جهانی چاقی و روش جدید برای پیشگیری
بر اساس پیش‌بینی‌های فدراسیون جهانی چاقی، تا سال ۲۰۳۵ بیش از نیمی از جمعیت جهان به اضافه‌وزن یا چاقی مبتلا خواهند بود. روش‌های درمانی فعلی مانند رژیم غذایی، ورزش، جراحی یا دارو، برای همه افراد در دسترس یا مؤثر نیستند.
اکنون این ابزار جدید می‌تواند کودکانی را شناسایی کند که از نظر ژنتیکی مستعد چاقی هستند و برای آنها مداخلات زودهنگام مانند تغییر سبک زندگی پیشنهاد دهد.
پیش‌بینی زودهنگام چاقی و تأثیر مادام‌العمر
دکتر رولوف اسمیت، پژوهشگر اصلی این مطالعه گفت: «قدرت این ابزار در این است که می‌تواند قبل از سن پنج سالگی مشخص کند آیا کودک در بزرگسالی دچار چاقی خواهد شد یا خیر. در این زمان سایر عوامل هنوز فرصت تأثیرگذاری نیافته‌اند. مداخله در این زمان می‌تواند تأثیری عظیم داشته باشد.»
این تحقیق حاصل همکاری با کنسرسیوم جهانی GIANT است، که روی ویژگی‌هایی مانند قد و شاخص توده بدنی (BMI) تمرکز دارد و با همکاری شرکت ۲۳andMe و بیش از ۶۰۰ دانشمند از ۵۰۰ مؤسسه بین‌المللی انجام شده است.
تحولی عظیم در پیش‌بینی چاقی
تنوع‌های ظریف در ژنوم ما می‌توانند تأثیر زیادی بر سلامت ما بگذارند. تاکنون هزاران ژن مرتبط با افزایش اشتها و وزن شناسایی شده‌اند. امتیاز ریسک چندژنی (PGS) مانند یک ماشین‌حساب عمل می‌کند، که تأثیر تمام این ژن‌ها را ترکیب می‌کند و یک امتیاز نهایی ارائه می‌دهد.
پژوهشگران برای ساخت این ابزار از داده‌های ژنتیکی بیش از ۵ میلیون نفر استفاده کردند، که متنوع‌ترین مجموعه داده ژنتیکی تا به امروز است. سپس آن را روی داده‌های بیش از ۵۰۰ هزار فرد دیگر آزمایش کردند. نتیجه، ابزاری است که دو برابر دقیق‌تر از بهترین مدل‌های قبلی عمل می‌کند.
ژنتیک، کاهش وزن و محدودیت‌ها
همچنین پژوهشگران بررسی کردند که چگونه ریسک ژنتیکی چاقی با پاسخ افراد به مداخلات سبک زندگی مانند رژیم غذایی و ورزش مرتبط است. نتیجه نشان داد که افراد با ریسک ژنتیکی بالا، بیشتر وزن کم می‌کنند، اما پس از پایان مداخلات، سریع‌تر به وزن قبلی بازمی‌گردند.
با وجود استفاده از داده‌های گسترده جهانی، این ابزار هنوز محدودیت‌هایی دارد به‌ویژه برای افراد با تبار آفریقایی، چرا که امتیاز ژنتیکی جدید در این نژاد در مقایسه با افرادی که تبار اروپایی دارند، دقت کمتری دارد.
این مطالعه، دریچه‌ای نو به روی پیشگیری زودهنگام، درمان مؤثرتر و مدیریت سلامت فردی باز می‌کند. هرچند هنوز چالش‌هایی در پیش است، اما ابزارهای ژنتیکی نوین مانند PGS می‌توانند نقش مهمی در آینده مراقبت‌های سلامت ایفا کنند؛ به‌ویژه برای کودکانی که ریسک چاقی را از ابتدا در ژن‌های خود دارند.
